Οι γάτες εξημερώθηκαν πριν από 9.000 χρόνια
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Posted by Youmagazine Staff
Μια σημαντική νέα μελέτη αποκαλύπτει πώς οι γάτες από άγρια ζώα έγιναν ένας από τους στενούς και χρήσιμους φίλους του ανθρώπου.
Οι γάτες και οι άνθρωποι έχουν μακρύ παρελθόν μαζί. Image: Supplied
ν
Η ΜΕΛΕΤΗ, η οποία περιλάμβανε την ανάλυση μιτοχονδριακού DNA από τα υπολείμματα 200 αρχαίων αιλουροειδών, που βρέθηκαν σε τάφους Βίκινγκ, αιγυπτιακές μούμιες και νεολιθικές τοποθεσίες, αποκάλυψε ότι η εξημέρωση άρχισε πριν από 9.000 χρόνια και ότι οι γάτες εξημερώθηκαν όχι μια φορά, αλλά δύο φορές.
«Υπήρξαν δύο εξελικτικές προσπάθειες – μια στην Εγγύς Ανατολή αρχικά και μια στην Αίγυπτο πολύ αργότερα», δήλωσε η επικεφαλής της έρευνας Εύα-Μαρία Γκάιγκλ (Eva-Maria Geigl) του Ινστιτούτου Ζαν Μονό και του Πανεπιστημίου Ντενί Ντιντερό του Παρισιού. «Στη συνέχεια οι εξημερωμένες γάτες εξαπλώθηκαν σε όλο τον αρχαίο κόσμο, ως γάτες πλοίων. Και οι δύο αυτές γενιές είναι παρούσες στις σύγχρονες γάτες».
Οι πρώτοι αγρότες στην Εγγύς και στη Μέση Ανατολή και ιδίως στη σημερινή Ανατολία ήσαν πιθανότατα οι πρώτοι άνθρωποι που εξημέρωσαν τις αγριόγατες (Felis silvestris lybica). Το 2004 είχε βρεθεί στην Κύπρο μια γάτα ηλικίας 9.500 ετών περίπου, που είχε ταφεί μαζί με έναν άνθρωπο.
Σε ένα δεύτερο ξεχωριστό κύμα εξημέρωσης, έπειτα από μερικές χιλιάδες χρόνια, άλλες γάτες –που προέρχονταν από τις συγγενικές αφρικανικές αγριόγατες– έγιναν αναπόσπαστο τμήμα της ζωής της αρχαίας Αιγύπτου. Απεικονίσθηκαν για πρώτη φορά το 2000 π.Χ. σε ένα τάφο 250 χλμ. νοτίως του Καΐρου και στην πορεία έφθασαν να τιμηθούν σε βαθμό που μουμιοποιήθηκαν.
Από την Αίγυπτο ξεκίνησαν στα αμπάρια και στα καταστρώματα των πλοίων για να επεκταθούν στον τότε γνωστό κόσμο μέσω των θαλασσίων εμπορικών οδών της Μεσογείου, ιδίως κατά την ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο.
Βορειότερα, καθώς οι αγρότες μετανάστευαν από την Ανατολία προς τη Δύση, έφερναν μαζί τους τις γάτες στην Ευρώπη και διά της χερσαίας οδού. Έτσι, έχουν βρεθεί στα Βαλκάνια οστά γατών που χρονολογούνται προ 6.000 ετών. Σήμερα, οι γάτες υπάρχουν σε κάθε ήπειρο πλην της παγωμένης και αφιλόξενης Ανταρκτικής.
Η συμβίωση ανθρώπων-γατών θεωρείται ότι άρχισε όταν οι άνθρωποι συνειδητοποίησαν πόσο χρήσιμες μπορούσαν να είναι για να τους απαλλάξουν από τα ποντίκια και να προστατεύσουν έτσι τα αποθέματά τους σε δημητριακά και άλλα τρόφιμα.
Σε αντίθεση με τους σκύλους, στις γάτες υπήρξαν ελάχιστες διασταυρώσεις μέχρι τον 19ο αιώνα, κυρίως επειδή οι γάτες ήταν από την αρχή αποτελεσματικές και δεν υπήρχε λόγος να αλλάξουν.
Σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν από 200 έως 600 εκατομμύρια γάτες σε όλη την υδρόγειο.
Η σχετική δημοσίευση των γενετιστών έγινε στο περιοδικό Nature Ecology & Evolution.
