Οι γονείς δεν θέλουν απλώς να μάθει το παιδί τους γράμματα, αλλά να μπορεί να αφομοιώνει όσο το δυνατόν περισσότερες γνώσεις σε μικρότερο χρονικό διάστημα και να έρχεται πρώτο στις εξετάσεις. Μπορεί να συμβεί αυτό;
ν
Η ΙΔΕΑ ΟΤΙ Η ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ αυξάνει τη νοητική απόδοση ενός ανθρώπου, ξαναήρθε στην επικαιρότητα, όταν το επιστημονικό περιοδικό Nature δημοσίευσε την αναφορά μιας ομάδας ερευνητών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Ίρβινγκ. Η αναφορά αποκάλυψε τα αποτελέσματα πειραμάτων, στα οποία μια ομάδα ανθρώπων συμπλήρωσε έναν αριθμό τεστ ευφυΐας, αφού πρώτα είχε ακούσει μουσική Μότσαρτ επί δέκα λεπτά. Η ίδια ομάδα συμπλήρωσε τα ίδια τεστ, αφού πρώτα άκουσε μια κασέτα χαλάρωσης με απαλή φωνή επί δέκα λεπτά και μετά αφού έμεινε σιωπηλή για άλλα δέκα λεπτά.
Προς μεγάλη έκπληξη όλων, τα τεστ που συμπλήρωσαν εκείνοι που είχαν ακούσει μουσική Μότσαρτ, έπιασαν οχτώ με δέκα βαθμούς περισσότερο απ’ αυτά που συμπληρώθηκαν μετά το άκουσμα των κασετών χαλάρωσης και της σιωπής.
Το αποτέλεσμα ωστόσο ήταν προσωρινό –διάρκεσε τόση ώρα όση ήταν η διάρκεια των τεστ– δηλαδή 10 με 15 λεπτά. Το γιατί όμως η μουσική του Μότσαρτ είχε αυτή την επίδραση, παραμένει μυστήριο. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η δομή της μουσικής κινητοποιεί ορισμένες συνάψεις του εγκεφάλου – συνάψεις που είναι σημαντικές για τις νοητικές εργασίες, όπως το να παίζεις σκάκι ή να λύνεις ασκήσεις στα μαθηματικά. ν
Από πολύ μικρή ηλικία ο Μότσαρτ (κέντρο) έγραφε έργα για πιάνο, στα οποία τον συνόδευε ο πατέρας του Λεοπόλδος (αριστερά). Image: Supplied ν
Η κλασική μουσική αυξάνει την ευφυΐα
Παρ’ όλο που οι ερευνητές δεν πιστεύουν ότι η μουσική του Μότσαρτ είναι η μόνη που μπορεί να προκαλέσει αυτό το αποτέλεσμα, θεωρούν ότι το μείγμα της κομψής απλοϊκότητας και της εκλεπτυσμένης περιπλοκότητας του Μότσαρτ κάνει τη μουσική του ιδανική για τον ερεθισμό των νευρικών μας κυττάρων.
Πιο συγκεκριμένα, η ομάδα που βελτίωσε θεαματικά το δείκτη νοημοσύνης, είχε ακούσει τη Σονάτα σε ντο μείζονα για δυο πιάνα K. 448. Η σονάτα, την οποία συνέθεσε ο Μότσαρτ το 1781, σε ηλικία 25 ετών, αποτελείται από τρία μέρη:
1. Allegro con spirito 2. Andante 3. Molto Allegro.
Στο βίντεο που ακολουθεί ακούμε το πρώτο μέρος. ν
Mozart Sonata for Two Pianos in D, K. 448 – 1st movement ν
ν
Η επίδραση των φυσικών αρωμάτων
Πολλά σχολεία πειραματίζονται με μουσικές, ήχους και αρώματα για να δουν αν μπορεί να βελτιωθεί η απόδοση των μαθητών στις εξετάσεις.
Έρευνες έχουν δείξει ότι οι μυρωδιές και οι ήχοι έχουν επιπτώσεις στη μάθηση, την απόδοση και τη δημιουργικότητα των μαθητών. Όπως αναφέρει το BBC, ορισμένοι διευθυντές σχολείων στην Αγγλία πειραματίστηκαν με ήχους και μυρωδιές για να δουν την επίδραση που έχουν στη μαθησιακή διαδικασία. Και διαπίστωσαν, όπως θα περίμενε κανείς, ότι οι δυνατοί θόρυβοι και οι δυσάρεστες οσμές έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη μάθηση, καθώς διασπούν την προσοχή.
Πολυάριθμες μελέτες τα τελευταία 15 χρόνια έχουν δείξει ότι τα παιδιά που φοιτούν σε σχολεία που βρίσκονται κοντά σε αυτοκινητόδρομους και σε αεροδρόμια υστερούν στα αποτελέσματα των εξετάσεών τους.
Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν ήχοι από σειρήνες, καθώς και ο θόρυβος που παράγεται από τα ίδια τα παιδιά. Οι δυνατοί θόρυβοι έχουν ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες στα παιδιά με ειδικές ανάγκες.
Από την άλλη μεριά, ορισμένοι θόρυβοι παρασκηνίου, σε χαμηλή ένταση, δεν αποσπούν την προσοχή. Ένα γενικό βουητό στο παρασκήνιο, όταν ακούγεται σταθερά χωρίς μεγάλες αυξομειώσεις, μπορεί να συμβάλει στην καλύτερη απόδοση των μαθητών.
Πολλοί εκπαιδευτικοί σε όλο τον κόσμο παίζουν ήδη διάφορα ήδη μουσικής στους μαθητές μέσα στην τάξη. Πρόκειται για το λεγόμενο “φαινόμενο Μότσαρτ”, που παρουσιάσαμε πιο πάνω. Πέρα όμως από το γεγονός ότι η κλασική μουσική αυξάνει την ευφυΐα, πολλοί δάσκαλοι προτρέπουν τους μαθητές πριν το διαγώνισμα, να σκεφτούν ευχάριστους ήχους. Αυτό μπορεί να αλλάξει τη διάθεση των μαθητών, διώχνοντας το άγχος και κάνοντάς τους να αποδώσουν καλύτερα.
Ορισμένες πιο προχωρημένες μελέτες, περιλαμβάνουν τη χρήση αρωμάτων από αιθέρια έλαια. Στο γυμνάσιο Sydenham του Λονδίνου, οι καθηγητές χρησιμοποιούν άρωμα γκρέιπφρουτ για τα Μαθηματικά, λεβάντα για τα Γαλλικά και δυόσμο για την Ιστορία.
Το 2003, ο ψυχολόγος Μαρκ Moς, του Πανεπιστημίου Νορθάμπρια στο Νιούκασλ της Αγγλίας, πραγματοποίησε μια σειρά από νοητικά τεστ σε άτομα που είχαν εισπνεύσει αιθέριο έλαιο λεβάντας ή δενδρολίβανου.
«Το δενδρολίβανο», λέει ο Μος, «τράβηξε την προσοχή μου, επειδή θεωρείται ότι είναι ενισχυτικό της μνήμης, ενώ η λεβάντα θεωρείται ότι είναι κατασταλτικός παράγοντας».
Σε αντίθεση με το δενδρολίβανο, εκείνοι που είχαν μυρίσει λεβάντα απέδωσαν πολύ χειρότερα στα τεστ μνήμης. Δυσκολεύονταν να συγκεντρωθούν και τους έπαιρνε χρόνο να σκεφτούν τη σωστή απάντηση, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. ν
Το δενδρολίβανο ενισχύει τον εγκέφαλο. Image: Supplied ν
Από την άλλη πλευρά, όσοι συμμετείχαν στη ομάδα που είχε μυρίσει δενδρολίβανο, τα πήγαν πολύ καλύτερα σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, αν και ο χρόνος αντίδρασής τους ήταν κάπως αργός.
Γιατί συνέβη αυτό; Ίσως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι μυρωδιές επηρεάζουν τη μνήμη, δεδομένου ότι ο οσφρητικός βολβός του εγκεφάλου συνδέεται στενά με τον ιππόκαμπο, ο οποίος ασχολείται με τη μάθηση. Για παράδειγμα, μαγνητικές εξετάσεις έδειξαν ότι οι οδηγοί ταξί έχουν πιο ανεπτυγμένο ιππόκαμπο από τους άλλους ανθρώπους, επειδή, για να θυμούνται τους δρόμους, έχουν αναπτύξει ένα χάρτη στο μυαλό τους.
Ωστόσο, ο δρ. Moς προχώρησε ένα βήμα πιο πέρα, διερευνώντας τις φαρμακολογικές επιδράσεις του δενδρολίβανου στο σώμα. Αναλύοντας δείγματα αίματος από εθελοντές, διαπίστωσε ότι είχαν αυξημένα επίπεδα μια ένωσης που ονομάζεται 1,8 κινεόλη. Προηγούμενη έρευνα είχε δείξει ότι η ένωση αυτή αυξάνει την επικοινωνία μεταξύ των κυττάρων του εγκεφάλου, πράγμα που θα μπορούσε να εξηγήσει τη βελτίωση της λειτουργίας του εγκεφάλου.
Όπως επισημαίνει ο δρ. Μος: «Δεν εκπλαγήκαμε από τη βελτίωση στις γνωστικές επιδόσεις μετά από έκθεση στο άρωμα του δενδρολίβανου, αφού κάτι τέτοιο είχε αποδειχθεί και στο παρελθόν. Εκείνο που μας ενθουσίασε ήταν ότι η βελτίωση των γνωστικών ικανοτήτων συνδεόταν με τα επίπεδα της 1,8 κινεόλης στο πλάσμα του αίματος μετά την έκθεση στο δενδρολίβανο».
Με άλλα λόγια, το συγκεκριμένο «συστατικό» του δενδρολίβανου περνά μέσω της μύτης στο πλάσμα του αίματος. Όπως εξήγησε ο δρ. Μος: «Γνωρίζαμε ότι η 1,8 κινεόλη περιέχεται στο δενδρολίβανο, αλλά δεν είχε αποδειχθεί έως σήμερα ότι απορροφάται στο πλάσμα του αίματος».
Συμπέρασμα: Αν θέλετε να έχετε καλύτερες πνευματικές επιδόσεις… μυρίστε λίγο δενδρολίβανο!