Το άγγιγμα του πνευματικού
ΠΡΩΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
Από τον Ανδρέα Τσάκαλη
Το πνευματικό δεν είναι μια άπιαστη ή αφηρημένη έννοια. Μπορεί να γειωθεί, να ασκηθεί και να γίνει μέρος της ζωής μας. Αυτό γίνεται μέσα από τρεις τεχνικές: ιεροποίηση, αυτογνωσία και συμπαράσταση.
v
ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ πιστεύουν ότι η πνευματικότητα είναι μια ιδέα πολύ αφηρημένη και θεωρητική, μια έννοια με την οποία ασχολούνται μόνο οι θεολόγοι, οι φιλόσοφοι και ίσως κάποιοι αργόσχολοι. Δεν μπορούν να φανταστούν ότι το πνευματικό μπορεί να γειωθεί, να ασκηθεί και να αποτελέσει μέρος της ζωής μας. Όμως αν ψάξουμε στις διάφορες παραδόσεις των λαών, θα βρούμε αρκετές πνευματικές ασκήσεις, τεχνικές και πρακτικές. Παρ’ όλο που οι τεχνικές αυτές είναι αναρίθμητες, μπορούν να συνοψιστούν σε τρεις κατηγορίες ή όψεις: ιεροποίηση, αυτογνωσία και συμπαράσταση.
Ιεροποίηση. Σημαίνει να κάνουμε κάτι –οτιδήποτε– που θα βαθύνει τη σχέση μας με το ιερό, που είναι η πηγή και η ουσία σε καθετί. Από αυτό ερχόμαστε και σ’ αυτό πηγαίνουμε μετά θάνατον· υπάρχουν κάποιες στιγμές ευδαιμονίας στη ζωή μας όπου το αγγίζουμε, όπου νιώθουμε ότι υπάρχει μια αναλλοίωτη, καθαρή και φωτεινή ουσία και μια στοργική αγάπη που διαπερνά τον κόσμο. Αυτή είναι η σχέση μας με το ιερό και αν θέλουμε μπορούμε να την βιώσουμε καθημερινά.
Αυτό που έχει να κάνει ο καθένας –άνδρας ή γυναίκα– είναι να θυμηθεί κάποια στιγμή που, ίσως κάτω από ειδικές συνθήκες, μπόρεσε εύκολα να δοκιμάσει κάτι μαγικό και ιερό, κάτι που ένιωσε σαν θείο και πνευματικό. Ίσως βρισκόταν έξω στη φύση, σε κάποια ακρογιαλιά· μπορεί να διαλογιζόταν ή να άκουγε μουσική· ίσως ήταν ερωτευμένος ή είχε μόλις αποκτήσει παιδί· μπορεί να ήταν η ώρα που ζωγράφιζε ή φρόντιζε τον κήπο. Όταν συνειδητοποιήσετε αυτή την κατάσταση, προσπαθήστε να την εδραιώσετε και να την απλώσετε σε τόπο και χρόνο.
Ιεροποιήστε ένα αντικείμενο – μια γωνιά του σπιτιού, ένα δωμάτιο, ένα δρόμο. Αυτό μπορείτε να το κάνετε με το νου και τη φαντασία σας και με ορισμένες συμβολικές κινήσεις ή τυπικά. Όσο δε για τους δρόμους, μερικοί είναι πιο πρόσφοροι, αφού φέρουν ονόματα που εμπνέουν, όπως Iερά Oδός, οδός Aθηνάς, οδός Aναγεννήσεως, οδός Aναλήψεως κτλ.
Ακόμα και μια απασχόληση μπορεί σε κάποιο βαθμό να ιεροποιηθεί. Ήδη μερικά επαγγέλματα θεωρούνται ιερά, όπως του παπά, του δικαστή, του γιατρού, του δασκάλου. Συχνά λέμε ότι αυτοί ασκούν λειτούργημα και όχι επάγγελμα και θα θέλαμε να ισχύει το ίδιο για τον πολιτικό, τον ποιητή, τον δημοσιογράφο, τον αρχαιολόγο και τον αρχιτέκτονα· ο κατάλογος είναι μακρύς. Πάντως ο καθένας μπορεί να ιεροποιήσει το επάγγελμα και την κοινωνική προσφορά του.
Αυτογνωσία. Είναι ο στοχασμός γύρω από κάποια βασικά ερωτήματα: Ποιος είμαι; Τι είμαι και τι πρέπει να κάνω; Ποιο είναι το πεπρωμένο μου και οι προοπτικές μου; Είναι αλήθεια ότι έχουμε δυαδική φύση. Μέσα μας συναντάται το θεϊκό και το ζωώδες. Είμαστε σαν τους δίδυμους ήρωες, τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη· ο ένας παγιδεύτηκε στη γη· ο άλλος περιπλανιέται στους κόσμους των θεών.
Ο εσωτερικός εαυτός μας είναι μαγικός, φωτεινός, αιώνιος. Αν και είναι πολύ λεπτοφυής και αδιόρατος, μπορεί και διατηρεί το σώμα και το νου στη ζωή για 80 ή και 100 χρόνια. Συνιστά ένα συνεκτικό ενεργειακό πεδίο μέσα μας, το οποίο περιβάλλεται από πλήθος στρωμάτων ― ένα κρεμμύδι που καλύπτεται από αλλεπάλληλες φλούδες: άγχος, ανησυχία, επιθυμίες, οδύνη, κάρμα, φιλοδοξίες, συνήθειες κτλ.
Συχνά ξεγελιόμαστε και νομίζουμε ότι είμαστε αυτά τα περιβλήματα και έτσι παγιδευόμαστε σε ένα κοινωνικο-ψυχολογικό κατεστημένο. Η απαλλαγή απ’ αυτή τη «σιδηρά πανοπλία» είναι το έργο που ακολουθεί μετά την αυτογνωσία.
Συμπαράσταση. Αυτή είναι η τρίτη όψη της πνευματικής πρακτικής. Όλα τα έμψυχα όντα στον πλανήτη έχουν μια εξωτερική μορφή (το σώμα) και μια εσωτερική (την ψυχή). Όλα αγωνίζονται να εκδηλώσουν εποικοδομητικά το εσωτερικό δυναμικό τους. Και είτε μιλάμε για ένα κομμάτι άνθρακα που μεταμορφώνεται σε διαμάντι, είτε για ένα σπόρο που γίνεται φυτό και άνθος, είτε ακόμα για ένα έμβρυο που γίνεται άνθρωπος, όλα τα όντα συνδέονται μεταξύ τους. Για να εκδηλώσει το καθένα το εσωτερικό δυναμικό του, χρειάζεται ορισμένα στοιχεία γύρω του. Χρειάζεται φροντίδα, αγάπη, ασφάλεια και όλα τα άλλα αναγκαία για τη ζωή του.
Συμπαράσταση. Πρόκειται για την ενέργεια προς όφελος κάποιου για να καλύψει κάποια ανάγκη του. Δηλαδή η συμπάθεια και η στοργή, είναι μια στάση κι ένας τρόπος ζωής. «Ποια είναι η συμπεριφορά μου σε αυτόν τον τεράστιο κόσμο των αλληλεπιδράσεων στον οποίο ζω;» Ακόμα και η παγκόσμια συνείδηση και η κοινή γνώμη εξαρτώνται από τις σκέψεις που κάνει ο καθένας μας.
Οι διάνοιες των ανθρώπων απαρτίζουν αυτό που οι Πλατωνικοί αποκαλούσαν «Παγκόσμιο Νου». Και οι Πυθαγόρειοι, στη βραδινή τους ανασκόπηση, ρωτούσαν: «Πη παρέβην; Tι δε έρεξα; Tι μη δειν ουκ ετελέσθη;» Δηλαδή, τι παρέλειψα; Και τι έπραξα; Και τι ήταν αναγκαίο να γίνει και δεν το έκανα;
H πνευματική άσκηση είναι κάτι που ο καθένας μπορεί να αρχίσει με βάση τις τρεις όψεις που προαναφέρθηκαν. Δεν χρειάζεται να αλλάξει κανείς, να πάει σε μοναστήρι ή να αναζητήσει κάποιον γκουρού. Το μόνο που χρειάζεται είναι να αφυπνίσει μέσα του την αυτεπίγνωση και να υιοθετήσει μια στάση συντονισμού με το νόημα της ζωής, να αποκαταστήσει τη σχέση του με το ιερό και να έχει μια στάση θετικής παρουσίας στην καθημερινή ζωή.
ν
© 2016 Youmagazine.gr
