Τα δελφίνια έχουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά γνωρίσματα
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Youmagazine Newsroom
Τα δελφίνια ως θηλαστικά είναι κοινωνικά, ζουν σε ομάδες με στενούς δεσμούς ανάμεσά τους και πιθανόν έχουν ονόματα.
Τελικά έξω από το νερό ή μέσα σε αυτό η ζωή μπορεί να μη διαφέρει και τόσο όσο νομίζουμε. Image: Supplied
ν
ΟΙ ΦΑΛΑΙΝΕΣ και τα δελφίνια, ως θηλαστικά, ζουν σε κοινωνικές ομάδες με στενούς δεσμούς ανάμεσά τους, ερωτεύονται, αναπτύσσουν πολύπλοκες σχέσεις και μιλούν μεταξύ τους ακόμη και με τοπικές διαλέκτους – όπως ακριβώς και οι άνθρωποι. Δεν αποκλείεται ακόμη και να καλούνται με τα «ονόματά» τους ή να… κουτσομπολεύουν!
Μια νέα διεθνής επιστημονική μελέτη αναδεικνύει τα «ανθρώπινα» κοινωνικά χαρακτηριστικά των κητωδών και τα συνδέει με τον μεγάλο εγκέφαλό τους.
Ο εγκέφαλος των φυσητήρων (ενός είδους φαλαινών), ο μεγαλύτερος στη Γη, είναι περίπου εξαπλάσιος από τον ανθρώπινο.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την δρα Σούζαν Σουλτς (Susanne Shultz), εξελικτικό βιολόγο από το Βρετανικό Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Nature Ecology & Evolution (Φυσική Οικολογία και Εξέλιξη), με τίτλο “The social and cultural roots of whale and dolphin brains” μελέτησαν 90 είδη θαλάσσιων θηλαστικών (φάλαινες, δελφίνια, φώκιες) και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα κητώδη, τα μεγάλα θαλάσσια θηλαστικά, έχουν αδιαμφισβήτητα εξελιγμένη κοινωνική συμπεριφορά, παρόμοια με αυτή του ανθρώπου.
Κοινά στοιχεία που τα κητώδη μοιράζονται με τους ανθρώπους και με ορισμένους πιθήκους, είναι: η ανάπτυξη πολύπλοκων σχέσεων και η συνεργασία για το κοινό όφελος∙ η εκμάθηση τεχνικών κυνηγιού και χρήσης εργαλείων (π.χ. θαλασσίων σπόγγων) από τους μεγαλύτερους στους μικρότερους∙ η συνεργατική αναζήτηση τροφής∙ η χρήση πολύπλοκης «γλώσσας» για επικοινωνία∙ η συνεργασία με τους ανθρώπους και με άλλα είδη∙ η φροντίδα των παιδιών ξένων γονιών∙ το ομαδικό παιχνίδι∙ οι διατροφικές προτιμήσεις∙ η μάθηση μέσω παρατήρησης κ.ά.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτή η θαλάσσια κοινωνικότητα υποστηρίζεται από τον εξελιγμένο εγκέφαλο των φαλαινών και των δελφινιών. Όπως και στους ανθρώπους, κατά τη Σουλτς, «πρόκειται για μια συνεξέλιξη των εγκεφάλων, της κοινωνικής δομής και της συμπεριφοράς». Η βιολόγος τόνισε ότι «οι κοινωνίες των δελφινιών και των φαλαινών είναι τουλάχιστον τόσο πολύπλοκες, όσο αυτές που έχουμε παρατηρήσει στα πρωτεύοντα».
Πάντως, εμείς οι άνθρωποι δυσκολευόμαστε να το κατανοήσουμε αυτό, επειδή δεν είναι εύκολο να παρατηρούμε συνεχώς –και να καταλαβαίνουμε– τι κάνουν τα θαλάσσια θηλαστικά κάτω από το νερό.
Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, όσο μεγαλύτερος είναι ο εγκέφαλός τους –ιδίως σε σχέση με το σώμα τους– τόσο πιο κοινωνική, πολύπλοκη και ανθρώπινη είναι η συμπεριφορά τους.
ν
Η όρκα είναι πολύ έξυπνη, καθώς έχει τον μεγαλύτερο εγκέφαλο, αναλογικά με το σώμα της, από όλα τα κητώδη θηλαστικά. Image: Supplied
ν
Η όρκα, που αναφέρεται κοινώς ως φάλαινα δολοφόνος, αλλά ανήκει στην οικογένεια κητών δελφινίδες, έχει τον μεγαλύτερο εγκέφαλο, αναλογικά με το σώμα της, από όλα τα κητώδη.
Εξίσου ευνοημένα –όσον αφορά την αναλογία εγκεφάλου/σώματος– είναι η ψευδόρκα και το μαυροδέλφινο.
Αντίθετα, κάποια από τα μεγαλύτερα κητώδη, όπως οι γαλάζιες φάλαινες, οι πτεροφάλαινες και οι μεγάπτερες φάλαινες, έχουν αναλογικά μικρό εγκέφαλο σε σχέση με το τεράστιο σώμα τους. Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι δεν έχουν μεγάλη κοινωνικότητα και, κατά βάση, ζουν μοναχικές ζωές, πλησιάζοντας η μια την άλλη μόνο για να ζευγαρώσουν ή όταν τρώνε ψάρια στην ίδια περιοχή.
Αυτό, κατά τους ερευνητές, φαίνεται να ενισχύει την λεγόμενη «θεωρία του πολιτισμικού εγκεφάλου», ότι δηλαδή η νοημοσύνη –όχι μόνο στον άνθρωπο αλλά και σε άλλα είδη– αναπτύχθηκε ως μέσο αντιμετώπισης των πολύπλοκων προκλήσεων σε ένα κοινωνικό περιβάλλον.
Άλλοι ωστόσο επιστήμονες προειδοποιούν ενάντια στην τάση σύγκρισης και «ανθρωπόμορφων» προβολών, που έχουν ως συνέπεια να κάνουν τα ζώα να φαίνονται πως δρουν σαν άνθρωποι, ενώ αυτό μπορεί να μη συμβαίνει στην πραγματικότητα.
ν
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
