Η δημιουργικότητα ανθίζει στη μοναξιά (vid)
ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
Youmagazine Newsroom
Οι ακοινώνητοι άνθρωποι είναι συνήθως πολύ πιο δημιουργικοί από τον μέσο άνθρωπο, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική έρευνα.
Η μοναξιά ευνοεί τη δημιουργικότητα, γιατί φέρνει τον άνθρωπο πιο κοντά στον εαυτό του. Image: Supplied
ν
ΟΤΑΝ είμαστε με άλλα άτομα, χάνουμε σημαντικό μέρος της ενέργειάς μας. Υπάρχουν δε περιπτώσεις που αλλοτριωνόμαστε, από τις σκέψεις, τις επιθυμίες και τη συμπεριφορά των άλλων, με τους οποίους έχουμε κάποιου είδους σχέση. Στη μοναξιά, ο άνθρωπος βρίσκει ξανά τον εαυτό του και δεν σπαταλά ανούσια τις δυνάμεις του.
Στη διαπίστωση αυτή κατέληξε πρόσφατη επιστημονική έρευνα, που έγινε από ομάδα ψυχολόγων, με επικεφαλής την Τζούλι Μπόουκερ (Julie Bowker), αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Μπάφαλο της Νέας Υόρκης, τα πορίσματα της οποίας δημοσιεύτηκαν στο ηλεκτρονικό περιοδικό Science Direct.
Η Μπόουκερ και οι συνεργάτες της εξέτασαν τις περιπτώσεις 295 πανεπιστημιακών σπουδαστών, παρακολουθώντας την προσωπικότητά τους, την κοινωνική τους ζωή και τη δημιουργικότητά τους. Οι εξεταζόμενοι έπρεπε να σχολιάσουν διάφορα θέματα, όπως «Η ύπαρξη στενών φίλων δεν είναι τόσο σημαντική όπως υποστηρίζουν οι περισσότεροι» και «Αισθάνομαι αρκετά ανήσυχος ή αναστατωμένος όταν ξέρω ότι κάποιος είναι θυμωμένος μαζί μου».
Εξετάσθηκαν επίσης στο κατά πόσο δημιουργικοί είναι, πόση τάση έχουν στη μοναξιά, πόσο επιρρεπείς είναι στο άγχος, την κατάθλιψη, την επιθετικότητα, την ανηδονία κτλ.
Η έρευνα αφορούσε άτομα που είχαν επιλέξει τη μοναξιά, ως καταφύγιο, και την απολάμβαναν και όχι άτομα που ήταν μοναχικά όχι από επιλογή, άτομα που είχαν υποστεί κοινωνικό αποκλεισμό, ή απέφευγαν τους άλλους για ψυχολογικούς λόγους ή από φόβο.
Δεν αφορούσε επίσης όσους ήταν πολύ ντροπαλοί, έπασχαν από κοινωνική φοβία (κοινωνική αγχώδη διαταραχή) ή από αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας.
ν
ν
Όπως αναφέρει η Μπάουκερ, «τα ντροπαλά και αποφευκτικά άτομα συχνά έχουν μεγαλύτερη ανικανότητα να χρησιμοποιήσουν το χρόνο της μοναχικότητάς τους με ευτυχισμένο και παραγωγικό τρόπο, ίσως επειδή τους απασχολούν συνεχώς αρνητικές σκέψεις και φόβοι».
Αντίθετα, οι ακοινώνητοι από επιλογή ήταν και οι πιο δημιουργικοί. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι ακοινώνητοι άνθρωποι μπορεί να περνούν περισσότερο χρόνο μόνοι τους από ό,τι με άλλους, αλλά δεν είναι αντικοινωνικοί. Συνήθως δεν παίρνουν οι ίδιοι την πρωτοβουλία για κοινωνικές επαφές, αλλά συχνά δεν απορρίπτουν τις προσκλήσεις από άλλους.
Σύμφωνα με την Μπάουκερ, «οι ακοινώνητοι έχουν αρκετές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, έτσι ώστε όταν μένουν τους, μπορούν να χαρούν τη μοναξιά τους. Επιπλέον, είναι πιο ικανοί να σκέφτονται δημιουργικά και να αναπτύσσουν νέες ιδέες, όπως ένας καλλιτέχνης στο στούντιό του ή ένας διανοούμενος στο γραφείο του».
«Αυτό που μετράει είναι το κίνητρο» λέει η Μπάουκερ. «Πρέπει να κατανοήσουμε για ποιο λόγο κάποιος αποσύρεται κοινωνικά, για να καταλάβουμε τους κινδύνους και τα οφέλη από κάτι τέτοιο».
Ανάμεσα στα οφέλη είναι η καλύτερη επαφή με τον εαυτό, τη φύση και την πνευματικότητα (ή το Θεό για τους πιστούς), ενώ ανάμεσα στους κινδύνους η απώλεια των φίλων και της ευρύτερης κοινωνικής υποστήριξης, η απώλεια των κοινωνικών δεξιοτήτων, η αυτολύπηση και τα παρόμοια.
ν
ν
Προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι τα παιδιά και οι έφηβοι που αποφεύγουν τους συνομηλίκους τους, κινδυνεύουν περισσότερο από άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση, προβληματικές διαπροσωπικές σχέσεις, κακές σχολικές επιδόσεις κτλ. Άλλες μελέτες έχουν συσχετίσει τη μοναξιά στη μέση και τρίτη ηλικία με μεγαλύτερη πιθανότητα άνοιας, κατάθλιψης και πρόωρου θανάτου.
Οι ερευνητές πάντως επεσήμαναν ότι συχνά είναι ασαφή τα όρια ανάμεσα στις διάφορες μορφής κοινωνικής απόσυρσης, που οφείλονται στην εσωστρέφεια, στη ντροπαλότητα, στην κοινωνική φοβία, στην αντικοινωνικότητα κτλ.
Μια μελέτη, που δημοσιεύτηκε το 2003, ανέφερε πως η προτίμηση στη μοναξιά συνδέεται με την «ελευθερία, τη δημιουργικότητα, την οικειότητα και την πνευματικότητα». Το να είσαι μόνος «μειώνει την ανάγκη να προσπαθήσεις να κάνεις εντύπωση, καθώς δεν επιβάλλει ένα πρότυπο συμπεριφοράς με το οποίο πρέπει οπωσδήποτε να συμμορφωθείς».
Η έρευνα επίσης έδειξε ότι οι πολύ ευφυείς άνθρωποι είναι πιο ευτυχισμένοι όταν έχουν λιγότερους φίλους. «Εκείνοι που έχουν υψηλή νοημοσύνη και την ικανότητα να τη χρησιμοποιούν… είναι λιγότερο πιθανό να σπαταλούν χρόνο τους σε παρέες και στην κοινωνικοποίηση, γιατί συνήθως είναι επικεντρωμένοι στην επίτευξη κάποιου μακροπρόθεσμου στόχου», ανέφερε η Κάρολ Γκράχαμ του ιδρύματος Brookings.
Συμπερασματικά, τα ευρήματα των επιστημόνων λένε ότι δεν χρειάζεται να είσαι είτε μεγαλοφυής είτε τρελός για να αναζητήσεις τα οφέλη της μοναξιάς. Καθένας χρειάζεται κάποια στιγμή ένα διάλειμμα από τα πλήθη, και από τη διαρκή έκθεση του εαυτού του στους άλλους, για να ξαναβρεί τον εαυτό του και τις δυνάμεις του. Επομένως, δεν έχετε παρά να προγραμματίσετε να αφιερώσετε –λίγο ή περισσότερο– χρόνο στον εαυτό σας, την εορταστική περίοδο που πλησιάζει.
ν
ν
