Οι αστρονόμοι θεωρούν ότι είναι πιθανό να προέρχονται από εξωγήινους οι μυστηριώδεις εκλάμψεις ραδιοκυμάτων που φτάνουν στη Γη από τα βάθη του σύμπαντος.
Το ραδιοτηλεσκόπιο του αστεροσκοπείου Παρκς βρίσκεται 20 χιλιόμετρα βόρεια από τη μικρή πόλη Παρκς της Νέας Νότιας Ουαλίας, στην Αυστραλία. Image: Supplied ν
ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ διάστημα έχουν ενταθεί οι μυστηριώδεις εκλάμψεις ραδιοκυμάτων που έρχονται από τα βάθη του σύμπαντος. Κανείς δεν γνωρίζει την προέλευσή τους, μερικοί επιστήμονες όμως λένε ότι πιθανόν να προέρχονται από έναν προηγμένο εξωγήινο πολιτισμό.
Μια νέα αστρονομική έκθεση δείχνει ότι η ένταση των παράξενων παλμών που ονομάζονται γρήγορες ραδιοφωνικές εκρήξεις (fast radio bursts – FRBs) έχει γίνει ακραία, πράγμα που σημαίνει ότι οι εκρήξεις εκπέμπουν περισσότερη ενέργεια σε ένα μόνο χιλιοστό του δευτερολέπτου από ό,τι ο Ήλιος μας μέσα σε ένα 24ωρο!
Με άλλα λόγια, αυτές οι εκρήξεις φωτός είναι ένα δισεκατομμύριο φορές πιο φωτεινές από οτιδήποτε έχει δει προηγουμένως ανθρώπινο μάτι.
Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι οι εκλάμψεις αυτές προέρχονται από ένα μυστηριώδες σώμα που βρίσκεται τρία δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά.
Έως τώρα έχουν εντοπιστεί από τα ραδιοτηλεσκόπια της Γης μερικές δωδεκάδες πηγές FRBs που στέλνουν 10.000 εκλάμψεις ημερησίως, αλλά μια μόνο έκλαμψη επαναλαμβάνεται σταθερά, σαν κάποιος να στέλνει ένα σήμα. Η πηγή αυτή, γνωστή ως FRB 121102, εκπέμπει τρομερά ισχυρές ταχείες εκλάμψεις ραδιοκυμάτων που είναι ορατές σχεδόν σε όλο το σύμπαν.
Οι αστρονόμοι, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν αποκλείουν την πιθανότητα το φαινόμενο να προέρχεται από κάποιον εξωγήινο πολιτισμό, αν και –όπως πάντα– θεωρούν πιθανότερη κάποια, άγνωστη έως τώρα, φυσική εξήγηση.
Το βίντεο που ακολουθεί, από το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Σουΐνμπερν στην Αυστραλία, περιγράφει την ανακάλυψη αυτύ του πολύ μεγάλου αριθμού ραδιοκυμάτων που έρχονται από τα βάθη του σύμπαντος και έχουν μυστηριώδη προέλευση.
ν
ν
Οι πρώτες παρατηρήσεις έγιναν από το μεγαλύτερο ραδιοτηλεσκόπιο του κόσμου, το Αρεσίμπο του Πουέρτο Ρίκο. Οι παρατηρήσεις που ακολούθησαν και επιβεβαίωσαν τα αρχικά ευρήματα, έγιναν από αστρονόμους του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϋ στην Καλιφόρνια με τη βοήθεια του μεγάλου ραδιοτηλεσκοπίου Γκριν Μπανκ της Δυτικής Βιρτζίνια, στο πλαίσιο του προγράμματος αναζήτησης εξωγήινης νοημοσύνης “Breakthrough Listen”.
Οι νέες παρατηρήσεις έδειξαν ότι οι εκλάμψεις από το αντικείμενο FRB 121102 εμφανίζουν σχεδόν κατά 100% γραμμική πόλωση, κάτι τελείως ασυνήθιστο. Αυτό κατά πάσα πιθανότητα σημαίνει ότι η πηγή προέλευσης των FRBs βρίσκεται μέσα σε ένα καυτό αέριο (πλάσμα) με ισχυρό μαγνητικό πεδίο, όπως αυτό γύρω από μία μεγάλη μαύρη τρύπα. Η διεθνής επιστημονική ομάδα έκανε σχετική ανακοίνωση σε συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στην Ουάσιγκτον, καθώς και δημοσίευση στο περιοδικό Nature.
Οι FRBs είναι πολύ σύντομοι, γρήγοροι παλμοί ραδιοκυμάτων από άγνωστες πηγές, με αποτέλεσμα να αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της σύγχρονης αστρονομίας. Η συγκεκριμένη (FRB 121102) είναι η μοναδική μέχρι σήμερα πηγή που επαναλαμβάνεται τόσο συχνά.
Οι αστρονόμοι έχουν έως τώρα «πιάσει» πάνω από 200 τέτοιες ισχυρές ραδιο-εκπομπές από την ίδια πηγή, η οποία βρίσκεται σε ένα νάνο γαλαξία σε απόσταση περίπου τριών δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. Οι εκλάμψεις της εκτιμάται ότι, για να γίνονται αισθητές έως τη Γη από τόσο μακριά, είναι σχεδόν 100 εκατομμύρια φορές πιο έντονες από ό,τι ο Ήλιος.
ν
ν
Η ανίχνευση του σήματος FRB 121102 έγινε το 2014 από τη Laura Spitler, τότε μεταδιδακτορική ερευνήτρια και τώρα μέλος του Ινστιτούτου Ραδιοαστρονομίας Max Planck στη Βόννη της Γερμανίας.
Η μυστηριώδης έκλαμψη διήρκεσε τρία χιλιοστά του δευτερολέπτου. Η έκλαμψη έγινε αντιληπτή από το ραδιοτηλεσκόπιο Αρεσίμπο στο Πουέρτο Ρίκο και επιβεβαιώθηκε από το Παρατηρητήριο Γκριν Μπανκ στη Δυτική Βιρτζίνια.
«Αυτές οι νέες μετρήσεις μας επιτρέπουν να είμαστε πολύ πιο συγκεκριμένοι για το άμεσο περιβάλλον της πηγής, η οποία βρίσκεται τρία δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά», δήλωσε ο James Cordes, καθηγητής αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ.
Μέχρι πρόσφατα, πολλοί ειδικοί εξέφραζαν την άποψη ότι τα FRBs παράγονται από κατακλυσμιαία γεγονότα, όπως άστρα που εκρήγνυνται σε σουπερνόβα (υπερκαινοφανείς αστέρες) ή άστρα νετρονίων που καταρρέουν σε μαύρες οπές.
Καμιά από αυτές τις υποθέσεις, όμως, δεν εξηγεί την περιοδικότητα ή την ένταση των παλμών που προέρχονται από το FRB 121102.
Τα μήκη κύματος που διασχίζουν ένα τόσο μεγάλο μέρος του σύμπαντος καλύπτουν τεράστια ποσά κοσμολογικού χρόνου. Επειδή τα μήκη κύματος υψηλής συχνότητας φθάνουν πριν από τα μήκη κύματος χαμηλής συχνότητας, η διασπορά τους μπορεί να δώσει μια εικόνα για τον τύπο της ύλης που συναντούσαν στο ταξίδι τους μέσω του διαστήματος.
«Το φαινόμενο που ανιχνεύσαμε είναι τόσο καλοσχεδιασμένο, σαν να φτιάχτηκε επίτηδες για να μας επιτρέψει να εξερευνήσουμε το σύμπαν», δήλωσε στην Washington Post η Sarah Burke-Spolaor, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Βιρτζίνια, η οποία συμμετείχε στη σύνταξη της σχετικής μελέτης.
«Αυτή η ανίχνευση σπάζει πραγματικά το φράγμα της επιστήμης και ανοίγει μπροστά μας ένα πλατύ πεδίο νέων ανακαλύψεων», πρόσθεσε.