Αποκρυπτογραφήθηκε ο Δίσκος της Φαιστού; (Vid)

27 Οκτωβρίου 2014 Κατηγορία Αρχαιολογία

ΠΡΩΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

Από τον Νίκο Κατσινόπουλο

Το μυστηριώδες CD-ROM της αρχαιότητας ισχυρίζεται ότι αποκρυπτογράφησε ο ελληνοβρετανός καθηγητής δρ. Γκάρεθ Όουενς.

Ο Δίσκος της Φαιστού, που σήμερα εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, ανακαλύφθηκε στην Κρήτη το 1908. Image: Supplied

ν

ΟΙ ΑΙΝΙΓΜΑΤΙΚΕΣ εικόνες που κοσμούν τον Δίσκο της Φαιστού προβληματίζουν τους αρχαιολόγους για δεκαετίες. Τα εγχάρακτα σύμβολα του αινιγματικού δίσκου από ψημένο πηλό δεν ανήκουν ούτε στη Γραμμική Α (δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί) ούτε στη Γραμμική Β (έχει αποκρυπτογραφηθεί).

Ο πήλινος δίσκος, που ανακαλύφθηκε το 1908 από τον Ιταλό αρχαιολόγο Λουίτζι Περνιέ (Luigi Pernier) στο μινωικό ανάκτορο της Φαιστού, κοντά στην Αγία Τριάδα, πιστεύεται ότι ανήκει στη 2η χιλιετία πριν τη χρονολογία μας (1700 π.Χ.).

Ο δίσκος με διάμετρο περίπου 15 εκατοστά έχει μια ασυνήθιστη, εν είδει λαβυρίνθου, σπειροειδή σχεδίαση με ιερογλυφικά, πολλά από τα οποία αναπαριστούν εύκολα αναγνωρίσιμα αντικείμενα, όπως ανθρώπινες μορφές, ψάρια, πουλιά, έντομα, φυτά κ.ά.

Συνολικά υπάρχουν 241 σύμβολα, 122 στη μια πλευρά και 119 στην άλλη. Τα σύμβολα είναι χωρισμένα σε ομάδες με τη μεσολάβηση μικρών γραμμών που κατευθύνονται νοητά προς το κέντρο του δίσκου.

Ο ελληνοβρετανός καθηγητής Γκάρεθ Όουενς ισχυρίζεται τώρα ότι έχει καταφέρει να αποκρυπτογραφήσει σημαντικό μέρος του δίσκου. Για παράδειγμα, πιστεύει ότι το πιο συχνά επαναλαμβανόμενο σύμβολο σημαίνει «Μητέρα», ενώ ένα άλλο μεταφράζεται ως «Μεγάλη Σεβαστή Κυρία».
ν

Οι δύο όψεις του αινιγματικού δίσκου. Image: Supplied
ν

Ο Όουενς αυτή την περίοδο είναι διευθυντής του Γραφείου Διεθνών Σχέσεων του ΤΕΙ Ηρακλείου, υπεύθυνος και διδάσκων του προγράμματος Erasmus/Socrates και καθηγητής Ιστορίας, Γλώσσας και Πολιτισμού. Είναι γνωστός για τη συμβολή του στη σπουδή της Γραμμικής Β και για τις προσπάθειές του να συντονίσει επιστήμονες που εργάζονται στην αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Α.

Ο δρ. Όουενς έχει καταφέρει να μεταφράσει το 90% του δίσκου και πιστεύει ότι το αρχαίο τεχνούργημα εμφανίζει, σε μια σπειροειδώς τυπωμένη διάταξη, μια προσευχή που επικεντρώνεται στις έννοιες της εγκυμοσύνης και του τοκετού.

Δείτε την εργασία του δρα Όουενς όπως δημοσιεύτηκε στο Archaeology News Network.
ν

Σπάζοντας τον κώδικα

Ο δρ. Όουενς εντόπισε μια ομάδα συμβόλων σε τρία διαφορετικά σημεία στη μια πλευρά του δίσκου. Η ομάδα συμβόλων συλλαβίζεται ως I-QE-KU-RJA, που σημαίνει «Μεγάλη Κυρία της σπουδαιότητας».

Στην άλλη πλευρά του δίσκου, ο καθηγητής εντόπισε τη λέξη ΑΚΚΑ, που σημαίνει «έγκυος μητέρα». Η ερμηνεία, λοιπόν, που δίνει είναι ότι πρόκειται για μια προσευχή προς τη Μεγάλη Μητέρα, την κυρίαρχη θεότητα της μινωικής εποχής.
ν

Ο δρ. Γκάρεθ Όουενς εντόπισε μια επαναλαμβανόμενη φράση-κλειδί (επάνω),
που αποτέλεσε το κλειδί της ερμηνείας του. Πηγή: Wikimedia Commons
ν

Μιλώντας στο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρήτης (TED), ο δρ. Όουενς εξήγησε πώς εργάστηκε μαζί με τον John Coleman του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης επί έξι χρόνια για να σπάσει τον κώδικα.

«Η εργασία μας είναι ότι πιο κοντινό σε μια μινωική Στήλη της Ροζέτας», είπε στους φοιτητές, δηλώνοντας ότι έχει καταφέρει να διαβάσει το 90 τοις εκατό στην “Α πλευρά” του δίσκου. Η εργασία βρίσκεται σε εξέλιξη για να αποκωδικοποιήσει και το υπόλοιπο των συμβόλων.

v

ν

Ο πάχους 1 εκατ. πήλινος δίσκος με τα παράξενα σύμβολα ανακαλύφθηκε από τον Ιταλό αρχαιολόγο Luigi Pernier το 1908 στο μινωικό ανάκτορο της Φαιστού. Η κατασκευή του τοποθετείται στο 1.700 π.Χ. παραμένει όμως άγνωστος ο σκοπός και η χρήση του. Μέχρι τώρα όλες οι προσπάθειες αποκρυπτογράφησής του έχουν αποτύχει.

Το αίνιγμα του δίσκου μπορεί τώρα να λυθεί χάρη στον δρα Γκάρεθ Όουενς, ο οποίος κατόρθωσε με κόπο να ερμηνεύσει μερικά από τα σύμβολα. Το πιο συχνά επαναλαμβανόμενο σύμβολο πιστεύεται ότι αντιπροσωπεύει τον όρο «Μητέρα».

Ο Όουενς, ο οποίος έχει καταφέρει έως τώρα να μεταφράσει σχεδόν το 90% του δίσκου, πιστεύει ότι το τεχνούργημα εμφανίζει μια μορφή σπειροειδώς τυπωμένης προσευχής που επικεντρώνεται στις έννοιες της εγκυμοσύνης και του τοκετού.