Οι μέλισσες μπορούν να κατανοήσουν την έννοια του μηδενός και του τίποτα, υποστηρίζει μια νέα επιστημονική έρευνα.
Παρ’ ότι έχει λιγότερους από ένα εκατομμύριο νευρώνες στον εγκέφαλό της, ενώ ο ανθρώπινος εγκέφαλος διαθέτει περίπου 86 δισεκατομμύρια νευρώνες, η μέλισσα φαίνεται πως είναι ικανή να «κατανοήσει», όπως εμείς, την έννοια του μηδενός (του «απόλυτου τίποτα»). Image: Supplied
ν
ΓΑΛΛΟΙ και Αυστραλοί επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν, μέσω πειραμάτων, πως οι μέλισσες, τα συμπαθή έντομα που είναι πολύτιμα για τη διατήρηση της ζωής στον πλανήτη, μπορούν να «κατανοήσουν» την έννοια του μηδενός και του τίποτα – ένα απρόσμενο εύρημα όπως είπαν, που εγείρει το ερώτημα πόσο τελικά ξεχωριστοί είναι οι άνθρωποι.
Οι μέλισσες έχουν γενικά φήμη έξυπνων εντόμων, αφού προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι, μεταξύ άλλων, μπορούν να «μετρήσουν» έως το τέσσερα.
Τώρα οι μέλισσες διευρύνουν τη «λέσχη» των λιγοστών έξυπνων ζώων (δελφινιών, παπαγάλων, πιθήκων και παιδιών προσχολικής ηλικίας) που έχουν την ικανότητα να διακρίνουν και να αναγνωρίσουν τον αριθμό μηδέν από τους υπόλοιπους.
Η μέλισσα έχει λιγότερους από ένα εκατομμύριο νευρώνες στον εγκέφαλό της, έναντι περίπου 86 δισεκατομμυρίων του ανθρώπου. Παρ’ όλα αυτά δείχνει ικανή να «καταλάβει» και αυτή το μηδέν, δηλαδή την έννοια του τίποτα.
Μπορεί το μηδέν να φαίνεται κάτι απλό στο σημερινό ενήλικο άνθρωπο, όμως αποτελεί μια προχωρημένη αφαιρετική έννοια που δεν είναι εύκολο να κατανοηθεί. Γι’ αυτό άλλωστε, αρκετοί αρχαίοι ανθρώπινοι πολιτισμοί δεν συμπεριλάμβαναν το μηδέν στα συστήματα αρίθμησής τους.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή ‘Αντριαν Ντάιερ του Πανεπιστημίου RMIT της Μελβούρνης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Science, ισχυρίζονται ότι απέδειξαν με τα πειράματά τους ότι οι μέλισσες, αν και απέχουν πολύ από τα εξελιγμένα θηλαστικά στο δέντρο της εξέλιξης, εκτός από το να διαχωρίζουν τις έννοιες «μικρότερο από» και «μεγαλύτερο από», είναι σε θέση να διακρίνουν το μηδέν ως έναν αριθμό μικρότερο από το ένα. ν
Στιγμιότυπο από το πείραμα. Μια μέλισσα επιλέγει το λευκό χαρτί στον τοίχο, δείχνοντας ότι μπορεί να κατανοήσει την έννοια του μηδενός. Πηγή: RMIT University ν
Με την προσφορά περισσότερης τροφής –ως ανταμοιβή– για την «επιβράβευση» όσων εντόμων έκαναν τη σωστή επιλογή, οι μέλισσες είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν ανάμεσα σε μια εικόνα με λίγα μαύρα γεωμετρικά σχήματα πάνω σε λευκό φόντο (έννοια «μικρότερο από»), και σε μια λευκή εικόνα με περισσότερα μαύρα σχήματα (έννοια «μεγαλύτερο από»).
Το μηδέν αντιστοιχούσε σε μια εικόνα εντελώς λευκή.
Από τις επιστημονικές δοκιμές προέκυψε ότι οι μέλισσες καταλάβαιναν πως η απόλυτα λευκή εικόνα (το μηδέν) αντιστοιχούσε σε αριθμό μικρότερης αξίας, σε σχέση με την εικόνα που είχε ένα μαύρο στίγμα πάνω της (ο αριθμός ένα).
«Για καιρό πιστεύαμε ότι μόνο οι άνθρωποι έχουν τη νοημοσύνη να καταλάβουν την έννοια του μηδενός, αλλά πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι οι μαϊμούδες και τα πουλιά μπορούν επίσης να την κατανοήσουν» ανέφερε ο αναπληρωτής καθηγητής Άντριαν Ντάιερ του Πανεπιστημίου RMIT της Μελβούρνης.
«Αυτό που δεν ξέραμε μέχρι τώρα ήταν ότι ακόμη και τα έντομα τελικά μπορούν να καταλάβουν το μηδέν».
Ωστόσο, δεν είναι λίγοι οι ερευνητές που εμφανίζονται πιο επιφυλακτικοί απέναντι στις νέες ανακαλύψεις, επισημαίνοντας ότι είναι εξαιρετικά ασαφές το κατά πόσο οι μέλισσες μπορούν πράγματι να κατανοήσουν την έννοια του μηδενός, δεδομένου ότι –όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί– ούτε καν οι άνθρωποι μπορούν να καταλάβουν από την πρώτη στιγμή της γέννησής τους (σε βρεφική ηλικία) τι σημαίνει το «απόλυτο τίποτα».