Έκθεση Συνολάκη: Έκαναν λάθος εκτίμηση στο Μάτι

13 Σεπτεμβρίου 2018 Κατηγορία Ελλάδα, Κοινωνία

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Youmagazine Newsroom

Θα μπορούσαν να είχαν σωθεί ζωές. Αυτό αποκαλύπτει η έρευνα του καθηγητή Κώστα Συνολάκη για τα αίτια της φοβερής τραγωδίας στο Μάτι. Βίντεο.

Οι Αρχές έκαναν λάθος εκτίμηση στο Μάτι, λέει ο καθηγητής Κώστας Συνολάκης. Image: Supplied

ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ εκτίμηση του αρχικού μεγέθους της πυρκαγιάς στο Μάτι, που έχει κοστίσει μέχρι σήμερα τη ζωή σε 99 ανθρώπους, καθώς και καθυστερημένη αξιολόγηση και αντιμετώπιση της, καταλογίζει η έκθεση του καθηγητή φυσικών καταστροφών στο Πολυτεχνείο Κρήτης και μέλους της Ακαδημίας Αθηνών, Κώστα Συνολάκη.

Με τη χρήση εναλλακτικών μοντέλων εκτίμησης του χρόνου που θα απαιτείτο για την εκκένωση της περιοχής, εκτιμάται ότι η απομάκρυνση των κατοίκων πεζή προς την ακτή, αν είχαν ειδοποιηθεί εγκαίρως, θα μπορούσε να έχει ολοκληρωθεί σε χρονικό διάστημα 57 έως 83 λεπτών.

Αυτό προκύπτει με βάση μοντέλα πανεπιστημίων της Ιαπωνίας και του Όρεγκον που χρησιμοποιήθηκαν για τη μελέτη. Έτσι προκύπτει, σύμφωνα με την έκθεση, ότι αν είχε δοθεί έγκαιρη εντολή εκκένωσης στους κατοίκους θα είχαν απομακρυνθεί από την πυρκαγιά, χωρίς να κινδυνεύσει κανείς. Χαρακτηριστικό είναι ότι η πυρκαγιά έφτασε στη Λεωφόρο Μαραθώνος σε περίπου μιάμιση ώρα μετά τη έναρξή της.

«Με ανέμους της τάξης των 7 μποφόρ η φωτιά είναι γνωστό ότι κινείται με περίπου 5 χιλιόμετρα την ώρα και επομένως ήταν εφικτό να προβλεφθεί ότι θα έφτανε στη Μαραθώνος σε μιάμιση ώρα, δεδομένου ότι ο δρόμος απέχει 7,5 χιλιόμετρα από το σημείο εκδήλωσής της», επεσήμανε ο κ. Συνολάκης παραθέτοντας τα ευρήματα των μοντέλων προσομοίωσης για την εκτίμηση του χρόνου που θα απαιτείτο για την απομάκρυνση όλων των κατοίκων από το Μάτι.
ν

Προσομοίωση της εκκένωσης από τo OSU και USC. Οι γαλάζιες γραμμές (αριστερά) είναι οι κάτοικοι που έχουν ειδοποιηθεί και κατευθύνονται πεζή προς τη θάλασσα. Στην δεύτερη απεικόνιση (δεξιά) όλοι έχουν προλάβει να σωθούν. Image: Supplied
ν

Επίσης, σύμφωνα με την έκθεση, η προσομοίωση διαφόρων τακτικών εναέριας αναχαίτισης του πύρινου μετώπου απέδειξε επίσης ότι ο συνδυασμός ρίψεων νερού από αεροσκάφη τύπου CL-215 και CL-415 θα μπορούσε να επιβραδύνει την εξέλιξη της φωτιά για τουλάχιστον μια ώρα, επιτρέποντας την ασφαλή απομάκρυνση όλων των κατοίκων είτε πεζή, είτε ακόμη και με αυτοκίνητα.
ν

Ένα μόνο πυροσβεστικό ελικόπτερο επιχειρούσε στην περιοχή, που και αυτό έφυγε ύστερα από μισή μόνο ώρα, ενώ η φωτιά είχε διασχίσει τη λεωφόρο Μαραθώνος και κατευθυνόταν ορμητικά προς το Μάτι. Image: Supplied
ν

Η έρευνα, που παρουσιάστηκε στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, κατέδειξε ότι η χώρα δεν διαθέτει κατάλληλα σχέδια αντιμετώπισης καταστροφικών περιστατικών και εκκένωσης, ενώ σε τοπικό επίπεδο ο εν λόγω σχεδιασμός είναι επί της ουσίας ανύπαρκτος.

Ασαφές και προβληματικό είναι και το πλαίσιο των αρμοδιοτήτων που έχουν όλοι εμπλεκόμενοι φορείς τόσο σε εθνική όσο και σε τοπική κλίμακα.

Καθίσταται συνεπώς αδήριτη η ανάγκη συγκρότησης ενός νέου και ολοκληρωμένου σχεδίου για τη διαχείριση έκτακτων καταστάσεων, τόσο σε εθνικό όσο και τοπικό επίπεδο.

Επιβάλλεται, συνεπώς, η βελτίωση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων πρώτης προσβολής δασικών πυρκαγιών. Η αναβάθμιση του στόλου πυροσβεστικών αεροσκαφών, η αυξημένη ετοιμότητα ή/και εναέρια επιτήρηση από πυροσβεστικά αεροσκάφη τις ημέρες υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς, η εγκατάσταση συστήματος με βιντεοκάμερες ασφαλείας σε περιοχές υψηλού κινδύνου, καθώς και η βελτίωση της συνεργασίας και επικοινωνίας των εμπλεκόμενων φορέων, θα συμβάλλουν στην όσο το δυνατόν ταχύτερη επέμβαση για την αντιμετώπιση κάθε πυρκαγιάς στα πρώτα κρίσιμα λεπτά.
ν

Η 26χρονη Ελισάβετ Χαρδαλούπα άφησε την τελευταία της πνοή στον Ευαγγελισμό όπου νοσηλευόταν διασωληνωμένη για 51 μέρες, ανεβάζοντας στους 99 τον μέχρι στιγμής αριθμό των θυμάτων του φονικού στο Μάτι. Image: Supplied
ν

Ταυτόχρονα χαρακτηρίζεται απαραίτητος ο σχεδιασμός ειδοποίησης των πολιτών, που υπάρχει ήδη σε πολλές χώρες του κόσμου. Τρία μέτρα μπορούν να συμβάλλουν άμεσα προς αυτή την κατεύθυνση.

Πρώτον, η υπογραφή μνημονίων συνεργασίας με ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς, ώστε να μεταδίδουν άμεσα και αδιαμεσολάβητα τα μηνύματα που προέρχονται από την πολιτική προστασία σε στιγμές κρίσης.
Δεύτερον, η διαμόρφωση βιβλιοθήκης μηνυμάτων ανά περιοχή, προκειμένου η Πολιτική Προστασία να μπορεί να στείλει ακόμη και εξειδικευμένες οδηγίες στους πολίτες για τον τρόπο να προφυλαχθούν.
Τρίτον, η αξιοποίηση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, με σκοπό την επέκταση του συστήματος της έγκαιρης προειδοποίησης των πολιτών με πολλαπλά μέσα (κινητά τηλέφωνα, διαδίκτυο κτλ).

Για την έρευνα συνεργάστηκαν με τον καθηγητή Κώστα Συνολάκη, ο Νίκος Καλλιγέρης καθηγητής στο University of California, οι Bασίλης Σκαναβής και Κωστής Δουλιγέρης από το University of Southern California, η Ιφιγένεια Γιανουκάκου-Λεονστίνη από το Πολυτεχνείο Κρήτης, οι Haizhong Wang, Ali Mostafizi από το Oregon Staτe University και ο Tomoyuki Takabatake, Waseda University, Japan.

Την έρευνα και την εκτίμηση για την καταστροφική πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική είχε ζητήσει από τον Κώστα Συνολάκη και τους συνεργάτες του, ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά από συνάντηση που είχαν λίγες ημέρες μετά την τραγωδία στο Μάτι.
ν

Τελείως άσκεφτα, η Τροχαία, αφού έκλεισε τη λεωφόρο Μαραθώνος, έστειλε όλα τα αυτοκίνητα να περάσουν μέσα από το Μάτι, στους στενούς δρόμους του οποίου εγκλωβίστηκαν. Image: Supplied
ν

Τα ερωτήματα

Από την έρευνα Συνολάκη προκύπτουν τα εξής ερωτήματα, τα οποία πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη της η Δικαιοσύνη:

– Γιατί ο βαθμός επικινδυνότητας στην Ανατολική Αττική για πρόκληση πυρκαγιάς ήταν στο 4 και όχι στο 5, όταν ήταν γνωστό από την προηγούμενη μέρα ότι στην περιοχή θα έπνεαν δυτικοί άνεμοι 7 μποφόρ;

– Γιατί τα πυροσβεστικά αεροσκάφη έφτασαν στην περιοχή αφού η φωτιά είχε περάσει τη Λεωφόρο Μαραθώνος;

– Γιατί δεν αξιολογήθηκε εγκαίρως η βεβαιότητα ότι θα απειληθούν κατοικημένες περιοχές;

– Γιατί δεν ειδοποιήθηκαν οι κάτοικοι να εκκενώσουν το Μάτι, όταν από το πόρισμα προκύπτει ότι υπήρχε χρόνος να σωθούν ακόμη και πεζή;
ν

Το οβάλ κτίσμα στο κέντρο της φωτογραφίας ανήκει στο οικόπεδο της φρίκης στην Αργυρά Ακτή όπου εγκλωβίστηκαν και κάηκαν ζωντανοί οι 26 άνθρωποι που κατέφυγαν εκεί αναζητώντας διέξοδο προς τη θάλασσα. Image: Supplied
ν

Παντελής απουσία σχεδίου

Ο κ. Συνολάκης επισήμανε ότι υπήρξε παντελής απουσία σχεδίου αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων και δεν δόθηκε εντολή εκκένωσης και δεν χρησιμοποιήθηκαν τα πολλά ηλεκτρονικά μέσα ειδοποίησης των πολιτών.

Με άλλα λόγια, ο τρόπος λειτουργίας της Πολιτικής Προστασίας είναι εντελώς λανθασμένος.

Η οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών με αυτοκίνητα θα μπορούσε να έχει γίνει μέσα σε δύο ώρες. Αν τα πυροσβεστικά μέσα που επιχειρούσαν στην Κινέττα είχαν επέμβει στο Μάτι τότε θα υπήρχε καθυστέρηση της πυρκαγιάς και περισσότερος χρόνος για την εκκένωση, καταλήγει η έκθεση.
ν

Παρασκευή 27 Ιουλίου. Άνδρες της Πυροσβεστικής ψάχνουν για νεκρούς, ενώ η Φωτεινή Ματρακίδη αφήνει λίγα λουλούδια εκεί όπου βρήκε το θάνατο το μικρότερο θύμα της τραγωδίας στο Μάτι – ένα βρέφος έξι μηνών. Photo: Yannis Kolesidis/EPA-EFE
ν