Το Αιγυπτιακό Βιβλίο των Ονείρων
ΠΡΩΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
Posted by Youmagazine Staff
Ποια όνειρα έβλεπαν οι άνθρωποι του αρχαίου κόσμου; Ένας αιγυπτιακός πάπυρος περιέχει έναν κατάλογο με τα όνειρα και τις ερμηνείες τους.
Πάπυρος από το Αιγυπτιακό Βιβλίο των Ονείρων. Ντέιρ ελ-Μεντίνα, Αίγυπτος, 19η δυναστεία (1275 π.Χ.). Βρετανικό Μουσείο. Πηγή: Supplied
v
ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ και η ερμηνεία τους ήταν ένα θέμα που συνάρπαζε τους αρχαίους Αιγύπτιους. Ένας πάπυρος γραμμένος σε ιερατική γραφή με κόκκινο και μαύρο μελάνι, που ανακαλύφθηκε στην Αίγυπτο το 1935 και βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου, περιέχει μερικές από τις ερμηνείες που έδιναν οι Αιγύπτιοι στα όνειρα που έβλεπαν. Το βιβλίο τοποθετείται χρονολογικά στην αρχή της βασιλείας του Ραμσή Β΄ (1279-1213 π.Χ.).
Κάθε σελίδα του βιβλίου έχει στη δεξιά πλευρά μια κάθετη στήλη με ιερατικούς χαρακτήρες και σύμβολα και αριστερά το είδος του ονείρου, που αρχίζει με την τυπική φράση:
«Αν ένας άνθρωπος δει τον εαυτό του σε ένα όνειρο…»
Κάθε οριζόντια γραμμή περιγράφει το είδος του ονείρου, με την ένδειξη «καλό» ή «κακό», και στη συνέχεια ακολουθεί η ερμηνεία. Για παράδειγμα:
«Αν ένας άνθρωπος δει τον εαυτό του σε ένα όνειρο να κοιτάζει έξω από το παράθυρο, είναι καλό∙ σημαίνει ότι η ευχή του θα εισακουστεί».
«Αν ένας άνθρωπος δει τον εαυτό του σε ένα όνειρο να είναι σε ένα κρεβάτι που έχει πιάσει φωτιά, είναι κακό∙ σημαίνει ότι η γυναίκα του θα τον εγκαταλείψει».
Ο κατάλογος χωρίζεται σε δύο τμήματα: το πρώτο περιέχει τα καλά όνειρα, το δεύτερο τα κακά. Η λέξη «κακό» είναι γραμμένη με κόκκινο χρώμα, «το χρώμα του κακού οιωνού».
v
Οι περιπέτειες του Βιβλίου των Ονείρων
Εξ όσων μπορούμε να συμπεράνουμε, το Βιβλίο των Ονείρων πέρασε από πολλά χέρια, έως ότου κάποιος το τοποθέτησε στην Ντέιρ ελ-Μεντίνα, ένα χωριό εργατών που δούλευαν στην ανέγερση τάφων στην περίφημη Κοιλάδα των Βασιλέων, που φιλοξενεί πάνω από 60 τάφους φαραώ. Η Κοιλάδα των βασιλέων είναι ένα στενό πέρασμα και βρίσκεται στις Θήβες της Άνω Αιγύπτου.
Δεν γνωρίζουμε τον αρχικό εκδότη του βιβλίου, όμως κάποια στιγμή αυτό πέρασε στα χέρια του Κενιχερκεπσέτ ενός γραφέα. Στην πίσω πλευρά του παπύρου, ο γραφέας έχει αντιγράψει ένα ποίημα για τη Μάχη του Καντές, η οποία διεξήχθη το 1274 π.Χ. στις όχθες του ποταμού Ορόντη, στη σημερινή Συρία. Στη μάχη πήραν μέρος οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής, δηλαδή η Αίγυπτος με τον Ραμσή Β΄ και οι χετιτικές δυνάμεις του βασιλιά Μουβατάλις Β΄.
Η μάχη έμεινε στην οποία καθώς σε αυτή χρησιμοποιήθηκαν τα περισσότερα ιππήλατα πολεμικά άρματα – όχι λιγότερα από 5.000.
Στη συνέχεια το Βιβλίο των Ονείρων πέρασε στον Χαμαμέν, που υπήρξε δεύτερος σύζυγος της γυναίκας του Κενιχερκεπσέτ, και στον γιο του Αμενάχτ, όπως συνάγεται από τις υπογραφές τους που υπάρχουν στο βιβλίο.
Το Βιβλίο των Ονείρων αποτελούσε μέρος μια βιβλιοθήκης η οποία περιείχε μια μεγάλη ποικιλία βιβλίων με λογοτεχνικό, ιστορικό και μαγικό περιεχόμενο. Η βιβλιοθήκη διατηρήθηκε από τα μέλη της συγκεκριμένης οικογένειας για πάνω από έναν αιώνα.
Το Βιβλίο των Ονείρων δεν ήταν ασφαλώς ο μόνος ονειροκρίτης που θα κυκλοφορούσε στην αρχαία Αίγυπτο. Και άλλοι παρόμοιοι κατάλογοι θα βρίσκονταν σε χρήση ήδη πριν τον 13ο αι. π.Χ., δεδομένου ότι οι Αιγύπτιοι όπως και όλοι οι αρχαίοι λαοί της Μεσογείου έδιναν μεγάλη σημασία στα όνειρα και την ερμηνεία τους.
Ερμηνείες ονείρων περιλαμβάνονται στο Έπος του Γκιλγκαμές, στην Ιουδαϊκή Πεντάτευχο, ενώ ονειροκρίτες σαν το Βιβλίο των Ονείρων έχουν βρεθεί στην Ασσυριακή Αυτοκρατορική Βιβλιοθήκη των χρόνων του Ασουρμπανιμπάλ (669-626 π.Χ.).
Η Στήλη των Ονείρων του Τούθμωση Δ΄, που βρίσκεται ανάμεσα στα πόδια της Σφίγγας. Πηγή: Supplied
Στον ελληνικό κόσμο φημισμένα ήταν το έργο Ονειροκριτικά του Αρτεμίδωρου. Τον 2ο αι. μ.Χ. στην Έφεσο, ο Αρτεμίδωρος Δαλδιανός συνέγραψε ένα συστηματικό έργο πέντε βιβλίων που αναφέρεται αναλυτικά στα όνειρα και τις ερμηνείες τους. Το έργο του Αρτεμίδωρου γνώρισε τεράστια επιτυχία στους αιώνες που ακολούθησαν. Επιστήμονες όπως ο Σίγκμουντ Φρόυντ και ο Καρλ Γκούσταβ Γιουνγκ, που ασχολήθηκαν με την ερμηνεία των ονείρων, επηρεάστηκαν από τα Ονειροκριτικά του Αρτεμίδωρου.
v
Ορισμένες ερμηνείες των ονείρων
Σύμφωνα με την αιγυπτιολόγο Ανίτα Στράτος, πολλές από τις ερμηνείες των ονείρων στηρίζονται στις λεκτικές συνδέσεις μεταξύ παρόμοιων λέξεων. Για παράδειγμα, οι λέξεις «γάιδαρος» και «μεγάλος» ήταν συνώνυμες, ως εκ τούτου, ένα όνειρο που έδειχνε ένα γάιδαρο ή την κατανάλωση κρέατος γαϊδάρου σήμαινε για τους Αιγύπτιους καλή τύχη.
Μερικά παραδείγματα:
• ένα βαθύ πηγάδι σήμαινε φυλακή
• ένας καθρέφτης σήμαινε μια δεύτερη σύζυγο
• το λαμπρό φεγγάρι αντιπροσώπευε τη συγχώρεση
• μια μεγάλη γάτα συμβόλιζε την πλούσια συγκομιδή
Το Βιβλίο των Ονείρων περιέχει 108 αρχαία όνειρα, μέσα στα οποία περιγράφονται 78 δραστηριότητες και τα συναισθήματα. Ας δούμε μερικά από αυτά και τις ερμηνείες τους:
1. Ευνοϊκά όνειρα
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του το πέος του να μεγαλώνει, είναι καλό. Σημαίνει ότι θα πολλαπλασιαστεί η περιουσία του.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του τον εαυτό του να κοιτάζει έξω από ένα παράθυρο, είναι καλό. Σημαίνει ότι η προσευχή του θα εισακουσθεί από το θεό.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του τον εαυτό του επάνω σε μια στέγη, είναι καλό. Σημαίνει ότι θα βρει κάτι.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του τα μαλλιά του να μεγαλώνουν, είναι καλό. Σημαίνει ότι κάτι θα τον κάνει να χαρεί.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του μια μεγάλη γάτα, είναι καλό. Σημαίνει ότι θα έχει μια μεγάλη σοδειά.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι κάθεται επάνω σε δέντρο, είναι καλό. Σημαίνει ότι θα τελειώσουν όλα τα βάσανά του.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του τον εαυτό του νεκρό, είναι καλό. Σημαίνει ότι θα ζήσει έως τα βαθιά γεράματα.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι πίνει αίμα, είναι καλό. Σημαίνει ότι θα εξολοθρευτούν οι εχθροί του.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι κάθεται σε ένα περιβόλι στη λιακάδα, είναι καλό. Σημαίνει ευτυχία.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι τρώει κροκόδειλο, είναι καλό. Σημαίνει ότι θα αποκτήσει κάποιο αξίωμα.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του το φεγγάρι να λάμπει, είναι καλό. Σημαίνει ότι ο θεός θα τον συγχωρέσει.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του να πριονίζει ξύλο, είναι καλό. Σημαίνει ότι οι εχθροί του είναι νεκροί.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι θάβει έναν γέρο άνθρωπο, είναι καλό. Σημαίνει ευημερία.
2. Δυσμενή όνειρα
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι τρώει φρούτα συκομουριάς, είναι κακό. Σημαίνει πόνους.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι πίνει ζεστή μπύρα, είναι κακό. Σημαίνει ότι θα τον βρουν συμφορές.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι κοιτάζει το πρόσωπό του στον καθρέφτη, είναι κακό. Σημαίνει μια άλλη σύζυγο.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του να τρώει καυτό κρέας, είναι κακό. Σημαίνει ότι θα τον κρίνουν ένοχο.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι συνευρίσκεται με μια γυναίκα, είναι κακό. Σημαίνει πένθος.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι το κρεβάτι του πιάνει φωτιά, είναι κακό. Σημαίνει ότι η γυναίκα του θα τον εγκαταλείψει.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι κουνάει μια περούκα, είναι κακό. Σημαίνει ότι τον κοροϊδεύουν.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι κοιτάζει μέσα σε ένα βαθύ πηγάδι, είναι κακό. Σημαίνει ότι θα μπει στη φυλακή.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι πιάνει φωτιά, είναι κακό. Σημαίνει ότι θα τον σκοτώσουν.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του στρουθοκάμηλο, είναι κακό. Σημαίνει ότι θα τον βρει συμφορά.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι τον χτυπάνε με μια βέργα από ιτιά, είναι κακό. Σημαίνει ότι όταν πεθάνει, κανείς δεν θα τον πενθήσει.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι μπαίνει σε ένα δωμάτιο με βρεγμένα ρούχα, είναι κακό. Σημαίνει καυγά.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι πετάει ξύλο μέσα στο νερό, είναι κακό. Σημαίνει ότι συμφορά θα βρει το σπιτικό του.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι τρώει αυγό, είναι κακό. Σημαίνει ότι θα χάσει εντελώς την περιουσία του.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι τρώει σύκα και σταφύλια, είναι κακό. Σημαίνει αρρώστια.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι κόβει τα μαλλιά του, είναι κακό. Σημαίνει ότι κάτι θα του πάρουν από το σπίτι του.
• Αν κάποιος δει στον ύπνο του ότι φροντίζει μαϊμούδες, είναι κακό. Σημαίνει ότι τον περιμένει μια ανεπιθύμητη αλλαγή.
v
Μερικές ακόμη ερμηνείες
(Αν κάποιος δει…) ότι τρώει σάρκα κροκοδείλου, είναι καλός οιωνός∙ σημαίνει ότι θα αναλάβει κάποιο τοπικό αξίωμα.
… ότι μεταφέρει βοοειδή, είναι καλός οιωνός∙ σημαίνει ευημερία μέσω συνεργασιών.
… ότι βουτά σε κρύα νερά, είναι καλός οιωνός∙ δείχνει άφεση αμαρτιών.
… το πρόσωπό του σε καθρέφτη, είναι κακός οιωνός∙ σημαίνει ότι θα αρρωστήσει ή θα πεθάνει.
… ότι έχει ακάλυπτα οπίσθια, είναι κακός οιωνός∙ θα μείνει ορφανός.
… ότι ακουμπά το πρόσωπο στο έδαφος, είναι κακός οιωνός∙ σημαίνει ότι οι νεκροί θέλουν κάτι.
… ότι κάνει έρωτα με τη γυναίκα του στο φως της ημέρας, είναι κακός οιωνός∙ ο θεός θα ανακαλύψει τα παραπτώματά του.
v
© 2016 Youmagazine.gr
