Έβδομη Πύλη: Εγκοίμηση και ψυχική έμπνευση
ΠΡΩΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
Από τον Ανδρέα Τσάκαλη
Τα όνειρα ως μέσο θεραπείας, πρόγνωσης του μέλλοντος και αποκάλυψης, αλλά και ως πηγή έμπνευσης για την επίλυση προβλημάτων.
Με το ονείρεμα, γνωστό στην αρχαιότητα ως εγκοίμηση, ο άνθρωπος μπορεί να φτάσει έως τα πιο μακρινά αστέρια. Πηγή: Supplied
v
ΜΙΑ ΚΟΙΝΗ πρακτική στους Έλληνες και στους Ρωμαίους ήταν η εγκοίμηση, το να κοιμούνται δηλαδή στο ναό ενός θεού, συχνότατα του Ασκληπιού, έτσι ώστε να παίρνουν από τον θεό μέσα σ’ ένα όνειρο διάφορες πληροφορίες.
Τον θεό τον πλησίαζαν μερικές φορές μ’ αυτό τον τρόπο για βοήθεια και θεραπεία –αν για παράδειγμα είχαν προβλήματα υγείας– για πνευματική καθοδήγηση, αλλά και σε άλλες περιπτώσεις, όπως για να βρουν ένα χαμένο αντικείμενο.
Πριν κοιμηθεί στο ναό, ο ενδιαφερόμενος τηρούσε τριών ημερών κάθαρση και νηστεία, που την ακολουθούσαν ποικίλες θυσίες, και τελικά προσφορά τριών γλυκισμάτων (μελόπιτες) στην Επιτυχία, στην Ενθύμηση και στην Ορθή Κρίση (Θέμιδα). Τέλος, κοιμόταν σε ένα δωμάτιο στον περίβολο του ναού φορώντας δάφνινο στεφάνι.
Από την εποχή εκείνη σώζονται πολλές αναθηματικές επιγραφές και αφιερώσεις που μαρτυρούν ότι το πρόβλημα που είχε κάποιος είχε λυθεί. Μπορεί κανείς να δει τέτοια αφιερώματα σήμερα στο Δίον. Ναοί όπου γινόταν η εγκοίμηση υπήρχαν παντού, αλλά σημαντικότεροι ήταν των Δελφών και της Επιδαύρου. Παρόμοια άδυτα υπήρχαν και στη Μέμφιδα της Αιγύπτου.
v
Επισκίαση από την ψυχή
Σε σπάνιες περιπτώσεις, όταν κάποιος κοιμάται, μπορεί να εξέλθει από το σώμα του και να ταξιδέψει σε κάποιο τόπο. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται εξωσωματική εμπειρία ή αστρική προβολή, αφού το ταξίδι γίνεται με το αστρικό (αιθερικό) σώμα, το οποίο περιβάλλει και διαπερνάει το φυσικό αντίτυπό του. Όμως αυτό που συχνά παραβλέπεται είναι η επισκίαση του ανθρώπου από την ψυχή του και η έμπνευσή του από την υπερσυνείδηση, ένα φαινόμενο για το οποίο υπάρχουν πολλές μαρτυρίες από την ιστορία και την παράδοση.
v
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι απεικόνιζαν το αιθερικό σώμα ή μπα ως ένα ανθρωπόμορφο πουλί.
Σε αυτή την απεικόνιση που χρονολογείται από το 1250 π.X. το μπα έχει εγκαταλείψει
το φυσικό σώμα (μούμια), συνεχίζει όμως να περιφέρεται γύρω του.
v
Στην Αίγυπτο αυτός που επρόκειτο να μυηθεί περνούσε από μια δοκιμασία η οποία υποτίθεται ότι προκαλούσε τη θεοποίησή του. Σ’ αυτήν ο υποψήφιος, ντυμένος με αλλεπάλληλα πέπλα, οδηγείτο από έξι ιερείς σε ένα ναό. Κατόπιν, συνοδευόμενος από δύο μόνο μυσταγωγούς, εισερχόταν στο άδυτο του ναού. Στο ιερό άδυτο βρισκόταν η κλίνη, όπου έπρεπε να κοιμηθεί. Το τι γινόταν μετά δεν το ξέρουμε και οι ελάχιστοι που το γνώριζαν το κράτησαν μυστικό. Όμως, σύμφωνα με τον θρύλο, ο μυούμενος επισκιαζόταν από το πνεύμα της θεάς Ίσιδας κι έτσι γινόταν γιος της, γινόταν δηλαδή κι αυτός θεός.
Η ινδική και ιαπωνική φιλολογία περιγράφει ναούς παρόμοιους με αυτούς που έχουν ανακαλυφθεί στην Ελλάδα, την Αίγυπτο και τη Μέση Ανατολή. Πολύ πριν φτάσει ο βουδισμός στην Άπω Ανατολή, υπήρχε ένας τέτοιος ναός του Σιντοϊσμού στη ΝΔ Ιαπωνία, όπου οι Ιάπωνες αυτοκράτορες πήγαιναν να κοιμηθούν και, εμπνεόμενοι από τα όνειρα, να λύσουν τα προβλήματα του κράτους.
Τα όνειρα αποτελούσαν μέρος των θρησκευτικών καθηκόντων τους και στα ανάκτορα υπήρχε επίσης ειδική αίθουσα γι’ αυτό το σκοπό, που ονομαζόταν καμουντόκο.
v
Το ονείρεμα
Το ονείρεμα με επίκληση στους θεούς ασκείτο σε όλο τον κόσμο από την τέταρτη χιλιετία π.Χ. Στο Αμπουσίρ της Αιγύπτου υπήρχε ναός αφιερωμένος στον Ιμχοτέπ, τον Ασκληπιό της Αιγύπτου. Ένας εξερευνητής, που τον επισκέφθηκε τον 10ο αιώνα μ.Χ., τον περιέγραψε λεπτομερειακά και ιδιαίτερα το άντρο των χρησμικών ονείρων. Μέσα εκεί βρήκε ένα άγαλμα του Ιωσήφ, γιου του Ιακώβ, ο οποίος ερμήνευε τα όνειρα του Φαραώ.
Οι Πυθαγόρειοι πίστευαν ότι στον ύπνο η ψυχή απελευθερώνεται από το σώμα και πετάει ψηλά όπου συναντάει ανώτερα όντα και συνομιλεί μαζί τους. Αυτή η παραδοσιακή και μυστικιστική αντίληψη για το ονείρεμα προέρχεται από ορφικές δοξασίες.
v
Τα φτερά της ψυχής. Χρυσό φυλακτό της Πτολεμαϊκής περιόδου (305-30 π.Χ.) που απεικονίζει το μπα. Walters Art Museum, Βαλτιμόρη.
v
Αλλά και οι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι το μπα, το αιθερικό «διπλό», αφήνει το σώμα κατά τη διάρκεια του ύπνου όπως και στο θάνατο. Παρόμοια άποψη είναι και ο Πλάτωνας που λέει ότι «τα πνεύματα που είναι σκορπισμένα στις αιθερικές περιοχές έρχονται κοντά μας, για να αποτυπώσουν στις ψυχές μας ιδέες αποσυνδεμένες από τις αισθήσεις και να μεταβιβάσουν τα θεία προστάγματα».
Ο Αρτεμίδωρος Δαλδιανός (2ος αιώνας μ.Χ.), ο μεγαλύτερος μελετητής των ονείρων, στη σωζόμενη πραγματεία Ονειροκριτικά, αναφέρει ότι «η ψυχή προλέγει καθετί που θα συμβεί στο μέλλον, χρησιμοποιώντας δικές της φυσικές εικόνες που καλούνται στοιχεία του ονείρου».
Σημειώνει ωστόσο ότι, κατά τη γνώμη του, είναι αδύνατο ένας ασήμαντος άνθρωπος να οραματιστεί κάτι μεγάλο, πέρα από τις δυνάμεις του. Αν όμως ο ονειρευόμενος είναι πραγματικός κυβερνήτης, και σ’ αυτόν έχει ανατεθεί η φροντίδα των δημοσίων υποθέσεων, είναι σε θέση να δεχτεί ένα σημαντικό όνειρο για χάρη του κοινού συμφέροντος.
Και αναφέρεται στο όνειρο του Αγαμέμνονα, όπου ο Νέστορας λέει:
Αν το όνειρο από άλλον των Αχαιών τ’ ακούγαμε,
θα λέγαμε πως είναι μύθος και να τ’ αψηφήσουμε πρέπει∙
αλλά το είπε ο πρώτος, ο υπέρτατος των Αχαιών.
Σήμερα βέβαια δεν υπάρχει εγκοίμηση και ονείρεμα με σκοπό την έμπνευση από την ψυχή, ούτε ναοί αφιερωμένοι στον Ύπνο ή τον Μορφέα, στους οποίους να κοιμούνται άνθρωποι για να ονειρευτούν. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η εποχή του θαυμαστού ονειρέματος πέρασε, ούτε ότι οι θείοι απεσταλμένοι, που μας φέρνουν τα όνειρα, μας έχουν εγκαταλείψει. Οι ναοί και τα άδυτα μπορούν να βρεθούν μέσα μας, και οι αρχαίοι θεοί επίσης, αν και τώρα γίνονται αντιληπτοί μόνο σαν παγκόσμιες αρχές και αρχετυπικές δυνάμεις του ομαδικού ασυνείδητου.
© 2016 Youmagazine.gr
