Ahuna Mons: Ένα βουνό που η ανθρωπότητα δεν έχει ξαναδεί (vid)
ΔΙΑΣΤΗΜΑ
Από τον Αντώνη Κυριαζή
Ένα ασυνήθιστο σε ύψος βουνό από παγωμένο ζελέ, με πλαγιές που έχουν κάθετες ραβδώσεις, βρίσκεται σε έναν πλανήτη του ηλιακού συστήματος πιο μικρόν κι από τη Σελήνη.
Το εξωγήινο αυτό βουνό, ύψους 4.000 μέτρων, αποτελείται από παγωμένο ζελέ και βρίσκεται στον νάνο πλανήτη Δήμητρα. Image: Dawn Mission, NASA, JPL-Caltech, UCLA, MPS / DLR / IDA. Πηγή: Supplied
ν
Ο ΜΙΚΡΟΤΕΡΟΣ πλανήτης νάνος του ηλιακού μας συστήματος ονομάζεται Δήμητρα (Ceres) και είναι ο μόνος που βρίσκεται μέσα στην Κύρια Ζώνη των Αστεροειδών, μεταξύ Άρη και Δία. Επίσης είναι ο πρώτος αστεροειδής που ανακαλύφθηκε ποτέ. Ανακαλύφθηκε τυχαία την Πρωτοχρονιά του 1801 (την πρώτη νύκτα του αιώνα) από τον Τζουζέπε Πιάτσι, στο αστεροσκοπείο του Παλέρμο της Σικελίας.
Στην αρχή νόμιζε ότι είχε ανακαλύψει ένα καινούριο άστρο ή έναν κομήτη. Όταν διαπιστώθηκε ότι ήταν μικρός πλανήτης που περιφερόταν γύρω από τον Ήλιο, του έδωσε το όνομα της θεάς προστάτιδας της Σικελίας, αφού και οι άλλοι πλανήτες είχαν ονόματα αρχαίων Ελλήνων θεών.
Λόγω του μικρού της μεγέθους (έχει διάμετρο περίπου 1.000 χλμ.), η Δήμητρα δεν έχει φωτογραφηθεί σε μεγάλη ανάλυση από τη Γη. Οι φωτογραφίες από το διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ δείχνουν μια επιφάνεια με μεγάλες αντιθέσεις στη φωτεινότητα, και ένα μυστηριώδες λευκό σημείο που μοιάζει με δύο φώτα.
Η Δήμητρα έχει τις δικές της παραξενιές, καθώς πιστεύεται ότι αποτελείται κατά ένα μεγάλο ποσοστό από πάγο νερού, και σε ποσότητα ίσως μεγαλύτερη απ’ όσο το σύνολο του γλυκού νερού που υπάρχει στη Γη.
Ο μικρός πλανήτης μελετήθηκε από τη διαστημοσυσκευή “Dawn” της NASA που μπήκε σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα στις 6 Μαρτίου 2015.
Όσο για τις μυστηριώδεις λευκές κηλίδες που ξεχωρίζουν στην επιφάνειά της, πιστεύεται ότι σχετίζονται με έναν τύπο άλατος, ιδιαίτερα μια μορφή αλατόνερου που περιέχει θειικό μαγνήσιο.
ν
Σύμφωνα με τη NASA τα «φώτα» στον νάνο πλανήτη Δήμητρα είναι παγωμένο αλάτι που αντανακλά το φως. Image: News Media
ν
AHUNA MONS: ΕΝΑ ΒΟΥΝΟ ΠΟΥ ΤΡΕΜΕΙ
Η Δήμητρα όμως έχει και άλλα παράδοξα. Στην γεμάτη κρατήρες και προεξοχές επιφάνειά της, και κοντά στα δύο λευκά σημεία, βρίσκεται ένα εξόγκωμα, που διαπιστώθηκε ότι είναι ένα από τα πιο ψηλά βουνά στο ηλιακό σύστημα, το Ahuna Mons, ένα ψυχρό ηφαίστειο με ύψος σχεδόν 4.000 μέτρων.
(Το βουνό πήρε το όνομά του από το Ahuna, το παραδοσιακό φεστιβάλ που οργανώνει η φυλή Sumi Naga της Ινδίας μετά τον θερισμό. Naga σημαίνει φίδι και στην ινδική μυθολογία αντιπροσωπεύει έναν ημίθεο, που είναι μισός άνθρωπος και μισός κόμπρα).
Συγκριτικά, το Έβερεστ έχει ύψος 8.848 μέτρα, ενώ το πιο ψηλό βουνό του ηλιακού συστήματος βρίσκεται στον Άρη, ονομάζεται Όλυμπος και έχει ύψος 25.000 μέτρα!
Πρόκειται για παραδοξότητες, γιατί η Γη έχει διάμετρο 12.742 χλμ., ο Άρης 6.779 χλμ. και η Δήμητρα μόνο 946 χλμ.
Οι αστρονόμοι δεν μπορούν να εξηγήσουν την παρουσία αυτού του μοναδικού βουνού στον πιο μικρό πλανήτη του ηλιακού συστήματος, του οποίου το μέγεθος είναι το 1/3 της Σελήνης.
ν
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το βουνό Ahuna είναι μια φούσκα που σχηματίστηκε στον μανδύα του πλανήτη Δήμητρα και κατόπιν βγήκε στην επιφάνεια, όπως βγαίνει το πύον από ένα σπυράκι στο δέρμα. Image: Dawn Mission, NASA, JPL-Caltech, UCLA, MPS / DLR / IDA. Πηγή: Supplied
ν
Τα παράδοξα όμως δεν σταματούν εδώ. Το Ahuna Mons δεν είναι σταθερό και άκαμπτο, όπως θα έπρεπε να είναι ένα τόσο ψηλό βουνό, αλλά τρέμει και σείεται σαν ζελέ φρούτων, ενώ κάθετες ραβδώσεις αυλακώνουν τις πλαγιές του.
Μπροστά σε αυτό το μοναδικό βουνό, οι επιστήμονες έμειναν μ’ ανοιχτό στόμα. Για να εξηγήσουντην παρουσία του, έφτιαξαν πρόσφατα μια θεωρία, σύμφωνα με την οποία στο εσωτερικό της Δήμητρας μαζεύτηκε ένα είδος λάσπης, από αλατούχο νερό, πέτρες και χώμα, η λάσπη θερμάνθηκε και ψάχνοντας διέξοδο, έσπασε τον φλοιό του μικρού πλανήτη και ξεπετάχτηκε στην επιφάνεια!
Με άλλα λόγια, πρόκειται για ένα «σπυρί» που μάζεψε «πύον» και κάποια στιγμή έσπασε κι έβγαλε το πύον του στο δέρμα της Δήμητρας.
Αυτή τη γοητευτική και απαστράπτουσα υπόθεση διατύπωσαν οι επιστήμονες, σαν να είχαν ξύσει κάποιο σπυρί στο κεφάλι τους.
Και κάτι τελευταίο. Το 2017, λίγο πριν καταστεί ενεργειακά νεκρή, η διαστημοσυσκευή “Dawn” της NASA εντόπισε στον νάνο πλανήτη οργανικά μόρια τα οποία σχηματίζουν την Δήμητρα!
Με άλλα λόγια, η Δήμητρα είναι ένας ζωντανός οργανισμός, το εσωτερικό της οποίας, όπως δήλωσε ο Wladimir Neumann του Ινστιτούτου Πλανητικής Έρευνας DLR στο Βερολίνο-Adlershof και του Πανεπιστημίου του Μύνστερ, «κινείται και είναι εν μέρει ρευστό».
Τα οργανικά μόρια που εντόπισε ο μηχανισμός “Dawn” ανήκουν στα τέσσερα βασικά δομικά στοιχεία της ζωής, που όταν βρεθούν μαζί, μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την ανοικοδόμηση πολλών πρωτεϊνών, οι οποίες δημιουργούν ενέργεια για τα ανθρώπινα όντα και τους λοιπούς ζωντανούς οργανισμούς.
Ολόκληρη η ζωή αποτελείται κυρίως από τέσσερα δομικά στοιχεία βιολογικών μακρομορίων: υδατάνθρακες, λιπίδια, πρωτεΐνες και νουκλεϊκά οξέα. Οι αλληλεπιδράσεις των πολυμερών αυτών αποτελούν την πλειονότητα της δομής και της λειτουργίας της ζωής. Και κάτι τέτοιο συμβαίνει στην Δήμητρα…
ν
Standing on Ceres – Closest Dwarf Planet to Earth
ν
ν
