Αίγυπτος: Νέα αρχαιολογικά ευρήματα για τη μεταθανάτια ζωή (vid)

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ

Από τον Αντώνη Κυριαζή

Νέος αρχαιολογικός θησαυρός βρέθηκε στην Αίγυπτο, όπου ανακαλύφθηκαν 30 άθικτα και σφραγισμένα ανθρωπόσχημα φέρετρα με μουμιοποιημένα σώματα ηλικίας 3.000 ετών.

Ένα από τα 30 φέρετρα που αποκαλύφθηκαν στην Αίγυπτο και πρόκειται να παρουσιαστούν το επόμενο έτος στο νέο μουσείο κοντά στις πυραμίδες. Image: AFP. Πηγή: Supplied

ν

ΣΕ ΜΙΑ από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις όλων των εποχών, βρέθηκε στην Αίγυπτο μια σπουδαία συλλογή 30 αρχαίων ζωγραφισμένων φέρετρων που έχουν στο εσωτερικό τους μουμιοποιημένα σώματα ηλικίας 3.000 ετών, καθώς και επιγραφές και εικόνες με λεπτομερείς οδηγίες για το μεταθανάτιο ταξίδι του νεκρού.

Ως γνωστόν, οι Αιγύπτιοι έδιναν μεγάλη σημασία στο ταξίδι της ψυχής μετά το θάνατο και την απόσπασή της από το σώμα. Πίστευαν ότι ο άνθρωπος συνέχιζε να υπάρχει με το «αιθερικό» ή «διπλό», όπως θα λέγαμε σήμερα, σώμα του, έχοντας τις ίδιες αισθήσεις, όραση, ακοή κτλ., όπως και όταν ζούσε. (Το σώμα αυτό οι Αιγύπτιοι το αποκαλούσαν «μούμια»). Η μόνη διαφορά ήταν ότι πεθαίνοντας ο άνθρωπος δεν μπορούσε πλέον να επικοινωνήσει με τον γήινο κόσμο όπως επικοινωνούσε όσο ήταν ζωντανός. Αυτό άλλωστε δεν είχε ιδιαίτερη σημασία, καθώς έπρεπε να αρχίσει να σκέπτεται τι θα κάνει από εδώ και πέρα, ποιον δρόμο να ακολουθήσει στο ατέρμονο ταξίδι της ψυχής μέσα στο χρόνο.

Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι, όπως ο Σωκράτης, έλεγαν ότι η ζωή αποτελεί «προετοιμασία για το θάνατο» (μελέτην θανάτου, στον πλατωνικό διάλογο Φαίδων, 64a). Οι βιοτικές μέριμνες, ο αγώνας για επιβίωση, οι υποχρεώσεις, αλλά και οι διασκεδάσεις και οι ηδονές, απορροφούν όλο τον χρόνο του ανθρώπου, έτσι που ο θάνατος, όταν έρχεται, τον βρίσκει απροετοίμαστο. Και είναι απροετοίμαστος γιατί έχει αποκοπεί από τον αληθινό εαυτό του, αυτόν με τον οποίο γεννήθηκε, αλλά τον ξέχασε. Έτσι, περνώντας την πύλη του θανάτου, ο άνθρωπος βρίσκεται σε έναν άλλο κόσμο, στον οποίο δεν ξέρει τι να κάνει, αλλά και πώς να αντιμετωπίσει αυτό καθεαυτό το τετελεσμένο γεγονός.

Για το λόγο αυτό, οι Αιγύπτιοι είχαν φτιάξει έναν «οδικό χάρτη» με συμβουλές προς αποθανόντες, ώστε να κατανοήσουν τι συμβαίνει, αλλά και ν’ αποφύγουν τις παγίδες ενός κόσμου τελείως διαφορετικού από αυτόν στον οποίο είχαν συνηθίσει να ζουν.

Ο «χάρτης» αυτός ήταν η περίφημη «Αιγυπτιακή Βίβλος των Νεκρών», μια συλλογή εικόνων και κειμένων, σχεδιασμένων και γραμμένων αρχικά πάνω στο φέρετρο και αργότερα σε παπύρους που θάβονταν μαζί με το νεκρό, στο εσωτερικό των σαρκοφάγων.

Το κείμενο συχνά ήταν γραμμένο για κάποιο συγκεκριμένο άτομο και έτσι κανένα αντίγραφο της Βίβλου δεν είναι ολόιδιο με κάποιο άλλο.
ν

Εικονογράφηση από τον Πάπυρο του Ουνεφέρ, περίπου 1375 π.Χ. Πηγή: Wikimedia Commons 
ν

Στο φέρετρο ζωγραφίζονταν εικόνες που έδειχναν τις δοκιμασίες στις οποίες θα υποβαλλόταν ο νεκρός, αλλά και τον χάρτη του Ντουάτ – του Βασιλείου των Νεκρών ή Αμέντα. Τα εμπόδια αυτά περιλάμβαναν διάφορα τέρατα και λίμνες φωτιάς. Η μούμια ήταν οπλισμένη με τη Βίβλο, ώστε να τα καταπολεμήσει.

Η πιο σημαντική δοκιμασία ήταν το ζύγισμα της ψυχής του νεκρού, που έκανε ο θεός Άνουβις: η καρδιά του νεκρού ζυγιζόταν σε σχέση το Φτερό της Αλήθειας της θεάς Μά’ατ. Αν η καρδιά ήταν πιο ελαφριά από το φτερό, επιτρεπόταν να προχωρήσει, αν όχι καταβροχθιζόταν από το τέρας Αμμούτ – έναν συνδυασμό κροκόδειλου, λιονταριού και ιπποπόταμου. Ο θεός Ερμής-Θωθ κατέγραφε το αποτέλεσμα.
ν

The Egyptian Book of the Dead: A guidebook for the underworld – Tejal Gala | TED-Ed
ν

ν

Τα τριάντα ανθρωπόσχημα φέρετρα που ανακαλύφθηκαν περιέχουν για πρώτη φορά πλήρεις και αναλλοίωτες εικόνες με την καθοδήγηση του νεκρού στον άλλο κόσμο, καθώς και επωδούς, αριθμούς και μαγικές επικλήσεις που είχαν σκοπό να καθοδηγούν τους νεκρούς στη μεταθανάτια ζωή.
ν

Μερικά από τα τριάντα ανθρωπόσχημα φέρετρα με μουμιοποιημένα σώματα ηλικίας 3.000 ετών που ανακαλύφθηκαν άθικτα στην Αίγυπτο, τοποθετημένα σε σειρές το ένα πάνω στο άλλο. Image: AP. Πηγή: Supplied
ν

Το Αιγυπτιακό Υπουργείο Αρχαιοτήτων χαρακτήρισε το εύρημα ως τη «μεγαλύτερη και σπουδαιότερη ανακάλυψη εδώ και πολλά χρόνια», με 30 ξύλινα φέρετρα με εγχάρακτες εικόνες και ιερογλυφικά να ανακαλύπτονται σε μια αρχαία νεκρόπολη νοτίως του Λούξορ.

«Είναι η μεγαλύτερη συλλογή φέρετρων που έχει ανακαλυφθεί ποτέ από τα τέλη του 19ου αιώνα», δήλωσε ο υπουργός Αιγυπτιακών Αρχαιοτήτων Χαλέντ Ελ-Ενάνι κατά την τελετή αποκάλυψης των ευρημάτων το Σαββατοκύριακο, σύμφωνα με το Reuters.
ν

Ο Αιγύπτιος υπουργός Αρχαιοτήτων Χαλέντ Ελ-Ενάνι (στο κέντρο με την κόκκινη μπλούζα) στην επίσημη παρουσίαση των ευρημάτων το Σάββατο, όπου έδωσε αρκετές λεπτομέρειες για τα αρχαία φέρετρα. Δίπλα του (με γκρι πουκάμισο), ο αρχαιολόγος Μουσταφά Γουαζίρι που έκανε την ανακάλυψη. Image: AP. Πηγή: Supplied
ν

Τα πολύ καλά διατηρημένα φέρετρα, παρ’ όλο που είναι ηλικίας 3.000 ετών, περιέχουν πλήρη κείμενα και εικόνες όσον αφορά τη ζωή μετά θάνατον.

Ο επικεφαλής της ομάδας ανασκαφής, Μουσταφά Γουαζίρι (Mostafa Waziri), διάσημος ήδη από άλλες σπουδαίες αρχαιολογικές ανακαλύψεις, δήλωσε ότι τα φέρετρα ήταν για άνδρες και γυναίκες, ιερείς και παιδιά και χρονολογούνται από τον 10ο αιώνα π.Χ. κατά την 22η φαραωνική δυναστεία, που ιδρύθηκε στην πόλη Βούβαστι το 945 π.Χ. στο Δέλτα του Νείλου από τον φαραώ Σοσένκ Α΄.
ν

Υπάλληλοι του Υπουργείου Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου ετοιμάζονται να ανοίξουν μια σαρκοφάγο. Image: AFP. Πηγή: Supplied
ν

Τα φέρετρα πρόκειται να αποκατασταθούν και να προβληθούν κατάλληλα στο Μεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο, το οποίο θα ανοίξει τις πύλες του το επόμενο έτος, κοντά στις Πυραμίδες της Γκίζας.

Οι μοναδικές στο είδος τους αιγυπτιακές αρχαιότητες και η ιστορία τους, καθώς και οι αρχαιολογικοί χώροι αποτελούν βασικό κομμάτι του τουριστικού τομέα της χώρας, τον οποίο η αιγυπτιακή κυβέρνηση ελπίζει να αποκαταστήσει και να προβάλλει διεθνώς ύστερα από την ανατροπή το 2011 του πρώην προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ και των γεγονότων στην πλατεία Ταχρίρ.
ν

Hobbits to Hell’s Gate: the world’s weirdest ancient discoveries | News.com.au
ν

ν

Δείτε επίσης:

Βρέθηκε ταφικός θάλαμος Αιγύπτιας πριγκίπισσας Ανακαλύφθηκε μούμια σε ανέγγιχτο αιγυπτιακό τάφο Πάφος 2017: Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα των Θεών Οι ευφυείς κατασκευαστές των αιγυπτιακών πυραμίδων (vid) Δύο αιγυπτιακοί τάφοι με ρωμαϊκές τοιχογραφίες (vid) Όχι, δεν ανακαλύφθηκε ο τάφος του Αντώνιου και της Κλεοπάτρας