Υπολογιστής των Αντικυθήρων: Το GPS του αρχαίου κόσμου (vid)

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Youmagazine Newsroom

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, μια περίπλοκη υπολογιστική μηχανή, προκαλεί την έκπληξη και τον θαυμασμό για τα επιτεύγματα των αρχαίων Ελλήνων.

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων εξακολουθεί να προκαλεί την έκπληξη και τον θαυμασμό των συγχρόνων για τα μηχανικά επιτεύγματα των αρχαίων Ελλήνων. Πηγή: YouTube

ν

ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL), μεταξύ των οποίων δύο Έλληνες, ανακοίνωσαν ότι έλυσαν ένα σημαντικό μέρος του αινίγματος που περιβάλλει τον αρχαίο ελληνικό αστρονομικό υπολογιστή, γνωστό ως Μηχανισμός των Αντικυθήρων, μια ‒απρόσμενα για την εποχή της‒ πολύπλοκη συσκευή που επέτρεπε την πρόβλεψη διαφόρων αστρονομικών συμβάντων.

Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι έκαναν ένα σημαντικό βήμα για την κατανόηση όλων των δυνατοτήτων του Μηχανισμού και του πώς κατάφερνε να κάνει ακριβείς προβλέψεις για τα ουράνια φαινόμενα.

Ο Μηχανισμός, ο οποίος φυλάσσεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα, θεωρείται από πολλούς ως ο πρώτος γνωστός αναλογικός υπολογιστής στον κόσμο και είναι το πιο πολύπλοκο δείγμα μηχανικής που έχει βρεθεί από τον αρχαίο κόσμο.
Έργο της Σχολής του Αρχιμήδη, ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι τουλάχιστον έναν αιώνα πιο παλιός απ’ ότι πιστευόταν έως τώρα.
ν

Αρχιμήδης ο Συρακούσιος (περ. 287 π.Χ. – περ. 212 π.Χ.). Μεγαλοφυής Έλληνας Μαθηματικός, Φυσικός και Μηχανικός. Image credit: Ken Welsh / Science Photo Library
v

Ο αρχαιότερος υπολογιστής του κόσμου, ο οποίος μπορούσε μεταξύ άλλων να υπολογίζει τις εκλείψεις του Ήλιου, ενώ παράλληλα ήταν αστρονομικό ημερολόγιο και αριθμομηχανή, χρονολογείται πλέον μεταξύ του 250 π.Χ. και του 200 π.Χ. – αρκετά πριν από την ημερομηνία στην οποία πιστευόταν ότι ανήκει.

Εκτός των ανωτέρω, χρησιμοποιείτο για να προβλέψει τη θέση του Ήλιου, της Σελήνης, των ηλιακών και σεληνιακών εκλείψεων, των θέσεων των πλανητών, ακόμη και των ημερομηνιών των Ολυμπιακών αγώνων.

Οι αστρονομικές πληροφορίες που έδινε ο υπολογιστής ήταν εξαιρετικά χρήσιμες για τους κυβερνήτες πλοίων, ιδιαίτερα όταν ο καιρός ήταν συννεφιασμένος.

Από μια πλευρά, ο υπολογιστής των Αντικυθήρων ήταν το GPS –μια φορητή συσκευή πλοήγησης– της αρχαίας εποχής.
ν

Στην εμπρόσθια όψη του υπολογιστή, ο κεντρικός θόλος δείχνει σε μοίρες τη Γη και την εκάστοτε φάση της Σελήνης , καθώς και τη θέση της στον Ζωδιακό. Στις τροχιές γύρω από τον κεντρικό δίσκο σημειώνονταν οι θέσεις του Ερμή, της Αφροδίτης, του Ήλιου, του Άρη, του Δία και του Κρόνου. Θυμίζουμε ότι η διαίρεση του κύκλου σε 360 μοίρες είναι ελληνική εφεύρεση. Πηγή: UCL
ν

Οι επιστήμονες της διεπιστημονικής ερευνητικής ομάδας “UCL Antikythera Research Team“, με επικεφαλής τον καθηγητή Τόνι Φριθ (Tony Freeth) του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Scientific Reports, ρίχνουν φως στον τρόπο λειτουργίας των γραναζιών στο μπροστινό μέρος του Μηχανισμού.

Όπως είπε ο Φριθ, «ο Ήλιος, η Σελήνη και οι πλανήτες παρουσιάζονται με τρόπο που αποτελεί ένα εντυπωσιακό άθλο της αρχαίας ελληνικής μεγαλοφυΐας».
ν

Η ομάδα των επιστημόνων κατάφερε, συνδυάζοντας εικόνες ακτίνων Χ και αρχαίες ελληνικές μαθηματικές αναλύσεις, να φτιάξει ένα λεπτομερές αντίγραφο του δίσκου. Πηγή: UCL
ν

Ο Μηχανισμός από ορείχαλκο (μπρούντζο), ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1901 από Έλληνες αλιείς σε ναυάγιο πλοίου κοντά στα Αντικύθηρα, αποτελείται από ένα πολύπλοκο συνδυασμό 30 γραναζιών. Η συνεχής μελέτη του από Έλληνες και ξένους επιστήμονες αυξάνει συνεχώς την κατανόηση για τις λειτουργίες του. Μέχρι σήμερα όμως δεν είχε καταστεί εφικτή η πλήρης κατανόηση του συστήματος των γραναζιών, καθώς μόνο το ένα τρίτο του Μηχανισμού εκτιμάται ότι έχει διασωθεί και αυτό σε 82 θραύσματα.
ν

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, ο οποίος έχει διασωθεί κατά το ένα τρίτο, φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας. Image: Supplied
ν

Η χρήση ακτίνων-Χ από το 2005 έχει αποκαλύψει χιλιάδες χαρακτήρες κειμένου κρυμμένους μέσα στα θραύσματα. Οι επιγραφές περιλαμβάνουν μια περιγραφή του Κόσμου, με τους πλανήτες να κινούνται σε δακτυλίους. Είναι αυτή η απεικόνιση του σύμπαντος που αναδημιούργησαν οι Βρετανοί ερευνητές.

Δύο σημαντικές γνώσεις που αποκαλύπτονται στο μηχανισμό, είναι οι αριθμοί των 462 και 442 ετών, που αντιστοιχούν στους κύκλους της Αφροδίτης και του Κρόνου αντίστοιχα. Όταν παρατηρούνται από τη Γη, οι κύκλοι των πλανητών μερικές φορές αναστρέφουν την κίνηση τους σε σχέση με τα άστρα. Οι ειδικοί πρέπει να παρακολουθούν αυτούς τους μεταβαλλόμενους κύκλους (πλανητικές περιόδους) για μεγάλα χρονικά διαστήματα, προκειμένου να μπορέσουν να προβλέψουν τις θέσεις των πλανητών στο μέλλον.
ν

Η συσκευή ήταν φορητή ‘ώστε να διευκολύνει όποιον ταξίδευε. Οι άνθρωποι της αρχαίας εποχής δεν ήταν σκυφτοί, όπως εμείς, αλλά γνώριζαν τις θέσεις του Ήλιου και των άστρων στον ουρανό. Πηγή: Nature.com
v

«Η αστρονομία της πρώτης χιλιετίας προ Χριστού μπορεί να γεννήθηκε στη Βαβυλώνα, όμως ήταν οι Έλληνες που ανακάλυψαν την ουράνια σφαίρα, που ταξινόμησαν τους αστερισμούς, που κατάφεραν να βρουν τον άκρως ακριβή κύκλο των 462 ετών για την Αφροδίτη και των 442 ετών για τον Κρόνο», δήλωσε ο Έλληνας υποψήφιος διδάκτορας του UCL Άρης Δακάναλης.

Στην ερευνητική ομάδα συμμετέχει και μια ακόμη Ελληνίδα του UCL, η ειδική στα αρχαιολογικά υλικά, δρ Μυρτώ Γεωργακοπούλου.
ν

Τα διάφορα τμήματα του μηχανισμού, που ήταν αστρονομικό ρολόι. Ο μηχανισμός διέθετε ρουλεμάν καθώς και οδοντωτά γρανάζια με 63 εγκοπές– μια ακόμη ιδιοφυής ανακάλυψη. Μετά την αρχαία Ελλάδα, το οδοντωτό γρανάζι μπήκε στη ζωή των ανθρώπων κατά τον 14ο αιώνα. Πηγή: Nature.com
ν

Η εσωτερική διάταξη του μηχανισμού. Οι ερευνητές όχι μόνο εξήγησαν πώς βρήκαν οι Έλληνες τους κύκλους της Αφροδίτης και του Κρόνου, αλλά επίσης κατάφεραν να αναδημιουργήσουν τους κύκλους όλων των άλλων πλανητών του Μηχανισμού, για τους οποίους έχουν χαθεί τα σχετικά δεδομένα. Πηγή: Nature.com
ν

Χρησιμοποιώντας μια αρχαία ελληνική μαθηματική μέθοδο που περιγράφει ο φιλόσοφος Παρμενίδης, οι ερευνητές όχι μόνο εξήγησαν πώς βρήκαν οι Έλληνες τους κύκλους της Αφροδίτης και του Κρόνου, αλλά επίσης κατάφεραν να αναδημιουργήσουν τους κύκλους όλων των άλλων πλανητών του Μηχανισμού, για τους οποίους έχουν χαθεί τα σχετικά δεδομένα.

«Πρόκειται για μια σημαντική θεωρητική πρόοδο, όσον αφορά του πώς ο Κόσμος (σύμπαν) αναπαρίστατο στον Μηχανισμό. Τώρα πρέπει να αποδείξουμε την εφαρμοσιμότητα του, κάνοντας το με τις αρχαίες τεχνικές», δήλωσε ο δρ Άνταμ Βόιτσικ του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του UCL.
ν

The Antikythera Mechanism – 2D | Αντικύθηρα
v

v

Δείτε επίσης:

Οι αυτόματοι μηχανισμοί των αρχαίων Ελλήνων (vid) Νέο μυστήριο με τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων (vid) Η Υδρόγειος Σφαίρα του Κράτη σε φυσικό μέγεθος στην Ολυμπία Η νανοτεχνολογία στην αρχαία Ελλάδα (βίντεο) Αρχιτεκτονική: Οι ηλιακές πόλεις των αρχαίων Ελλήνων (vid) Η φουτουριστική τεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων (vid)