Σίλφιον: Εντοπίστηκε το θαυματουργό φυτό των αρχαίων Ελλήνων;
ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Posted by Youmagazine Staff
Το θαυματουργό φυτό που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι ως πανάκεια ανακαλύφθηκε ξανά, αν και είχε εξαφανιστεί πριν από 2.000 χρόνια.
Τo εικονιζόμενο σίλφιον ίσως δεν εξαφανίστηκε τελικά, αλλά ήταν κρυμμένο δύο χιλιάδες χρόνια σε ένα βουνό της Τουρκίας. Photo: Mahmut Miski
v
ΤΟ ΣΙΛΦΙΟΝ (λατινικά silphium) ήταν ένα από τα πλέον αξιοποιήσιμα εμπορικά και όχι μόνο φυτά που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι πολιτισμοί των Αιγυπτίων και των Ελλήνων, το οποίο στη συνέχεια πέρασε στη ρωμαϊκή κουλτούρα. Ήταν ένα φυτό που χρησιμοποιούνταν ως μπαχαρικό, αλλά κυρίως ως βάση φαρμακευτικών σκευασμάτων για πολλές παθήσεις, ενώ χρησιμοποιούνταν και για τη δημιουργία καλλυντικών.
Θεωρούνταν θαυματουργό φυτό και ήταν όπως λέγεται δώρο του Απόλλωνα στους ανθρώπους. Αποτελούσε βασική πηγή εισοδήματος για διάφορους πληθυσμούς στη Μεσόγειο κυρίως στις παράκτιες περιοχές της σημερινής Λιβύης (Κυρήνη) όπου και ήταν ο τόπος καταγωγής του. Οι Ρωμαίοι έλεγαν ότι το σίλφιον αξίζει το βάρος του σε δηνάρια – τα αργυρά νομίσματα του ρωμαϊκού πολιτισμού.
Το φυτό άρχισε να παρουσιάζει σημάδια εξαφάνισης από τον τρίτο αιώνα π.Χ. και εικάζεται ότι μια από τις αιτίες ήταν η υπερκατανάλωση του τόσο από ανθρώπους όσο και από ζώα, καθώς πιστευόταν ότι ως ζωοτροφή είχε ευεργετικές συνέπειες στην ποιότητα του κρέατος. Άλλη πιθανή αιτία ήταν η υπερσυγκομιδή του για να καλυφθεί η συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση. Ιστορικές καταγραφές αναφέρουν ότι το τελευταίο φυτό σίλφιον που υπήρχε στον πλανήτη δόθηκε στον αυτοκράτορα Νέρωνα.
Ο Μαχμούτ Μίσκι καθηγητής του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης υποστηρίζει ότι εντόπισε στο όρος Hasan που βρίσκεται στο οροπέδιο της Ανατολίας ένα φυτό που είναι πανομοιότυπο με τα χαρακτηριστικά του σίλφιου, όπως αυτά περιγράφονται σε ιστορικά κείμενα αλλά και σε αρχαίες απεικονίσεις κυρίως σε νομίσματα αλλά και σε ιερογλυφικά.
Αν και το φυτό βρίσκεται πολύ μακριά από τον τόπο καταγωγής του ο Μίσκι δηλώνει ότι η περιοχή που βρίσκεται το φυτό (Μικρά Ασια) κατοικούνταν από τους Έλληνες οι οποίοι γνώριζαν τις ευεργετικές του ιδιότητες και αποφάσισαν να το καλλιεργήσουν και εκεί.
ν
Το σύγχρονο σίλφιον (Ferula drudeana) αναπτύσσεται μόνο στο ηφαιστειογενές έδαφος του όρους Χασάν, στην Καππαδοκία, μια περιοχή που ήταν πατρίδα των αρχαίων Ελλήνων πριν από χιλιάδες χρόνια και αυτοί οι άνθρωποι θα μπορούσαν να είχαν μεταφυτεύσει το φυτό. Πηγή: Daily Mail
ν
Η Ferula drudeana (στη φωτογραφία) έχει έντονα κίτρινα άνθη που φυτρώνουν από μεγάλους μίσχους,κάτι που ταιριάζει sτην περιγραφή του φυτού που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες, Αιγύπτιοι και Ρωμαίοι. Image: Supplied
v
Ο Μίσκι έχει οργανώσει αναλύσεις του φυτού που δείχνουν συγγένεια με τα φυτά του γένους Φέρουλα στο οποίο ανήκει ο γιγάντιαιος μάραθος. Πολλοί ειδικοί με βάση τις ιστορικές καταγραφές για το φυτό θεωρούν ότι ανήκε στο γένος Φέρουλα.
Επιπλέον οι βοσκοί της περιοχής έχουν πει στον Μίσκι ότι τα ζώα τους βρίσκουν εξαιρετικό έδεσμα αυτό το φυτό κάτι που αναφέρεται και στις αρχαίες καταγραφές για το σίλφιον και αποτελεί σύμφωνα με τον καθηγητή ένα ακόμη στοιχείο που δημιουργεί βάσιμες ενδείξεις ότι το φυτό αυτό μπορεί να είναι το εξαφανισμένο εδώ και δύο χιλιετίες σίλφιον.
ν
Δενδρύλλιο σίλφιου. Το σίλφιον ήταν το βασικό στοιχείο του εμπορίου της αρχαίας πόλης της Κυρήνης στη Βόρεια Αφρική, όπως δείχνει σειρά νομισμάτων. Photo: Mahmut Miski
ν
Οι αρχαίοι Έλληνες γιατροί χρησιμοποιούσαν το σίλφιον για να θεραπεύσουν τα πάντα, από πόνους στο στομάχι έως την αφαίρεση κονδυλωμάτων.
Στο φυτό αυτό αποδόθηκαν πολλές ιατρικές χρήσεις. Λέγεται ότι μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να θεραπεύσει το βήχα, τον πονόλαιμο, τον πυρετό, τη δυσπεψία, τους πόνους και γενικά όλα τα είδη των ασθενειών.
Ο Ιπποκράτης έγραψε:
«Όταν εξέχει το έντερο και δεν επιστρέφει στη θέση του, ξύστε σε μικρά κομμάτια, το καλύτερο και πιο συμπαγές σίλφιον και εφαρμόστε το ως κατάπλασμα».
Το φυτό φαίνεται να λειτουργούσε και ως αντισυλληπτικό. Αυτό βασίζεται σε μια δήλωση του Πλίνιου, ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί «για την απομάκρυνση των υγρών που εκκρίνονται στην εμμηνόρροια». Πολλά είδη στην οικογένεια του μαϊντανού έχουν οιστρογονικές ιδιότητες, ενώ ορισμένες, όπως το άγριο καρότο, έχουν βρεθεί να λειτουργούν ως αμβλωτικά (χημικές ουσίες που τερματίζουν μια εγκυμοσύνη). Δεδομένου αυτού είναι πολύ πιθανό ότι το φυτό ήταν φαρμακολογικά δραστικό στην πρόληψη ή τη διακοπή της κύησης.
ν
Όπως και το αρχαίο σίλφιον, οι μίσχοι του Ferula απελευθερώνουν επίσης ρητίνη. Η Φέρουλα ανήκει στην ίδια οικογένεια με τα καρότα, τον μάραθο και τον μαϊντανό και το σίλφιον είχε παρόμοιες ιδιότητες με αυτές του μαϊντανού. Image: Supplied
ν
Πηγή: Daily Mail
v
