Έφτασαν στη Γη νετρίνα από έναν άλλο γαλαξία (vid)
ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ
Posted by Youmagazine Staff
Ένας ανιχνευτής νετρίνων στην Ανταρκτική εντόπισε νετρίνα προερχόμενα από ένα γαλαξία σε απόσταση 47 εκατ. ετών φωτός από εμάς.
Ο ανιχνευτής νετρίνων IceCube στο Νότιο Πόλo. Image: Icecube Collaboration / NSF
v
ΑΝ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΗ εισέρχονται μόνιμα αμέτρητα νετρίνα η φύση τους είναι τέτοια που τα καθιστά δύσκολα στον εντοπισμό, πολύ περισσότερο όταν προέρχονται από τα βάθη του σύμπαντος. Ένας ανιχνευτής νετρίνων στην Ανταρκτική εντόπισε νετρίνα προερχόμενα από ένα γαλαξία σε απόσταση 47 εκατ. ετών φωτός από εμάς. Είναι η δεύτερη φορά που εντοπίζονται τέτοιου είδους νετρίνα, γεγονός που συμβάλει στη καλύτερη κατανόηση των χαρακτηριστικών τους.
Τα νετρίνα είναι μια κατηγορία αφόρτιστων σωματιδίων που αλληλεπιδρούν τόσο ασθενώς με την ύλη, ώστε να περνούν σχεδόν ανεπηρέαστα μέσα από οποιοδήποτε αντικείμενο.
Έτσι, μολονότι ο πλανήτης μας βομβαρδίζεται συνεχώς από εκατομμύρια νετρίνα, πολλά από τα οποία προέρχονται μάλιστα από τα πέρατα του σύμπαντος, το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό διαπερνά αναλλοίωτο μέσα από τη Γη.
Αν και σημαντικές ποσότητες νετρίνων παράχθηκαν με τη Μεγάλη Έκρηξη, νέα σωματίδια συνεχίζουν να εκπέμπονται από το εσωτερικό του Ήλιου αλλά και από βίαια κοσμικά φαινόμενα, όπως οι υπερκαινοφανείς αστέρες, ή ακόμη και στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας της Γης.
Στον Σταθμό Άμουδσεν-Σκοτ στην Ανταρκτική έχει δημιουργηθεί η εγκατάσταση IceCube η οποία λειτουργεί ως ένα είδος τηλεσκοπίου για τον εντοπισμό νετρίνων. Διεθνής ομάδα επιστημόνων ανακοίνωσε ότι βρήκε βάσιμες ενδείξεις για την εκπομπή υψηλής ενέργειας νετρίνων από έναν κοντινό γαλαξία, τα οποία έφτασαν μέχρι τον πλανήτη μας. Είναι η δεύτερη μόλις φορά που ανιχνεύονται κοσμικά νετρίνα στη Γη.
Η πηγή των νετρίνων ήταν ο γαλαξίας NGC 1068, γνωστός και ως Messier 77, στον αστερισμό του Κήτους, σε απόσταση 47 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη.
Πρόκειται για έναν γαλαξία ορατό ακόμη και με μεγάλα κιάλια, που είχε ανακαλυφθεί ήδη από τον 18ο αιώνα και ο οποίος εδώ και χρόνια έχει αποτελέσει στόχο πολλών αστρονομικών παρατηρήσεων.
ν
Αυτή η «φωλιά» βρίσκεται κρυμμένη στο κέντρο του Γαλαξία NGC 1068 ή Μεσιέ 77. Image: Supplied
ν
Ο NGC 1068 είναι ένας σπειροειδής γαλαξίας, περίπου σαν τον δικό μας, όμως ‒αντίθετα με τον δικό μας‒ είναι άκρως ενεργός, δηλαδή η περισσότερη ακτινοβολία του δεν παράγεται από τα άστρα του, αλλά από ύλη που πέφτει μέσα σε μια τεράστια μαύρη τρύπα, με μάζα εκατομμύρια φορές πιο μεγάλη από τον Ήλιο μας και πολύ μεγαλύτερη από την αδρανή μαύρη τρύπα στο κέντρο του δικού μας γαλαξία.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή φυσικής Φράνσις Χάλζεν του Πανεπιστημίου Ουισκόνσιν-Μάντισον, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση Science, ανέφεραν ότι εντοπίστηκαν μέχρι στιγμής από τον εν λόγω γαλαξία 80 νετρίνα με ενέργεια της τάξης των TeV (τεραηλεκτρονιοβόλτ).
Μερικά νετρίνα που φτάνουν στη Γη, αλληλεπιδρούν με τον πάγο και δημιουργούν άλλα σωματίδια (μιόνια), τα οποία εκπέμπουν στιγμιαίες λάμψεις φωτός που γίνονται αντιληπτές από τους περίπου 5.000 οπτικούς αισθητήρες του IceCube. Τα μοτίβα του φωτός χρησιμοποιούνται στη συνέχεια για να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με την πηγή προέλευσης των νετρίνων.
ν
ν
Η λεγόμενη αστρονομία νετρίνων αποτελεί ένα πρόσθετο εργαλείο για την κατανόηση των πιο ακραίων αντικειμένων στο σύμπαν.
Η πρώτη ανίχνευση κοσμικών νετρίνων από το Παρατηρητήριο IceCube ‒που είχε ξεκινήσει να λειτουργεί το 2011‒ έγινε το 2018, με πιθανή πηγή προέλευσης τον μακρινό γαλαξία TXS 0506+056.
Το υπό κατασκευή πιο εξελιγμένο Παρατηρητήριο IceCube-Gen2, ένας πιο ευαίσθητος ανιχνευτής δεύτερης γενιάς, θα μπορεί να «πιάνει» πολύ περισσότερα νετρίνα από κοσμικές πηγές όπως οι μαύρες τρύπες που επιταχύνουν τα υποατομικά σωματίδια με τρόπο ανάλογο γήινων επιταχυντών όπως του CERN.
Με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ
ν
