“Ένα σακί γεμάτο σπόρους” – Από το νέο βιβλίο του Σαλμάν Ρούσντι “Πόλη της Νίκης”

BOOK CORNER

Posted by Youmagazine Staff

 

Ένα σακί γεμάτο σπόρους

Απόσπασμα από το νέο μυθιστόρημα “Πόλη της Νίκης” του Σαλμάν Ρούσντι, όπως δημοσιεύτηκε στην ψηφιακή έκδοση του New Yorker.

Πηγή: The New Yorker / Twitter / Illustration by Agostino Iacurci

v

ιστορία της πόλης ξεκίνησε τον δέκατο τέταρτο αιώνα της εποχής μας, στα νότια μέρη αυτού που σήμερα ονομάζουμε Ινδία ή Μπάρατ ή Ινδουστάν. Ο παλιός βασιλιάς, του οποίου το κομμένο κεφάλι ασχολείτο κάποτε με τα πάντα, δεν ήταν κανονικός μονάρχης, αλλά απλώς ο τύπος του υποκατάστατου που εμφανίζεται μεταξύ της παρακμής ενός μεγάλου βασιλείου και της ανόδου ενός άλλου. Το όνομά του ήταν Καμπίλα, του μικρού πριγκιπάτου του Καμπίλι ‒ ο Καμπίλα Ράγια, το ράγια είναι η τοπική εκδοχή του ράτζα, του βασιλιά. Αυτός ο δεύτερης κατηγορίας ηγεμόνας είχε μείνει αρκετό χρόνο στον τρίτης κατηγορίας θρόνο του για να χτίσει ένα φρούριο τέταρτης κατηγορίας στις όχθες του ποταμού Πάμπα, να βάλει μέσα έναν ναό πέμπτης κατηγορίας και να χαράξει μερικές μεγαλειώδεις επιγραφές στην πλαγιά ενός βραχώδους λόφου, πριν ο στρατός του βορρά έρθει νότια για να τον εκθρονίσει.

Η μάχη που ακολούθησε ήταν μια μονόπλευρη υπόθεση, τόσο ασήμαντη που κανείς δεν μπήκε στον κόπο να της δώσει όνομα. Αφού οι άνθρωποι από το βορρά κατατρόπωσαν τις δυνάμεις του Καμπίλα Ράγια και εξόντωσαν το μεγαλύτερο μέρος του στρατού του, άρπαξαν τον ψεύτικο βασιλιά και του έκοψαν το χωρίς στέμμα κεφάλι. Μετά το γέμισαν με άχυρα και το έστειλαν βόρεια προς τέρψη του σουλτάνου του Δελχί. Δεν γράφτηκε τίποτα το ιδιαίτερο για τη μάχη χωρίς όνομα ή για το κεφάλι. Εκείνες τις μέρες, οι μάχες ήταν συνηθισμένες υποθέσεις και τα κομμένα κεφάλια ταξίδευαν σε όλη τη μεγάλη γη μας όλη την ώρα για την ευχαρίστηση αυτού ή εκείνου του πρίγκιπα. Ο σουλτάνος στη βόρεια πρωτεύουσά του είχε αποκτήσει μια μεγάλη συλλογή από κεφάλια.

Μετά την ασήμαντη μάχη, υπήρξε παραδόξως ένα γεγονός του είδους που αλλάζει τον ρου της ιστορίας. Η τοπική παράδοση λέει ότι οι γυναίκες του μικροσκοπικού, ηττημένου βασιλείου, οι περισσότερες από τις οποίες χήρεψαν πρόσφατα εξαιτίας της μάχης, εγκατέλειψαν το φρούριο τετάρτης κατηγορίας και αφού έκαναν τις τελευταίες τους προσφορές στον πέμπτης κατηγορίας ναό, διέσχισαν τον ποταμό με μικρές βάρκες, αψηφώντας τα ορμητικά νερά του, περπάτησαν κάποια απόσταση προς τα δυτικά κατά μήκος της νότιας όχθης, και μετά αφού άναψαν μια μεγάλη φωτιά ρίχτηκαν μαζικά στις φλόγες. Σοβαρές, χωρίς να κάνουν κανένα παράπονο, αποχαιρέτησαν η μια την άλλη και προχώρησαν στην πυρά χωρίς να πτοηθούν. Δεν ακούστηκαν κραυγές όταν η σάρκα τους πήρε φωτιά. Κάηκαν μέσα στη σιωπή. Μόνο το τρίξιμο της ίδιας της φωτιάς ακουγόταν.

Η Πάμπα Καμπάνα τα είδε όλα αυτά να συμβαίνουν μπροστά στα μάτια της. Ήταν σαν το ίδιο το σύμπαν να της έστελνε ένα μήνυμα, λέγοντας: «Άκουσε, οσμίσου και μάθε». Ήταν εννιά χρονών και στάθηκε κοιτώντας με δάκρυα στα μάτια, κρατώντας το χέρι της ασυγκίνητης μητέρας της όσο πιο σφιχτά μπορούσε, ενώ όλες οι γυναίκες που γνώριζε μπήκαν στη φωτιά και κάθονταν κάτω ή στέκονταν όρθιες ή ξάπλωναν στην καρδιά της πυρκαγιάς, βγάζοντας φλόγες από τα αυτιά και το στόμα τους: οι γριές που είχαν δει τα πάντα και οι νεαρές γυναίκες που μόλις ξεκινούσαν τη ζωή τους και τα κορίτσια που μισούσαν τους πατεράδες τους, τους νεκρούς στρατιώτες, και οι γυναίκες που ντρέπονταν για τους συζύγους τους επειδή δεν είχαν δώσει τη ζωή τους στο πεδίο της μάχης και οι γυναίκες με τις όμορφες τραγουδιστές φωνές και οι γυναίκες με τα δυνατά γέλια και οι γυναίκες οι αδύνατες σαν ραβδιά και οι γυναίκες οι χοντρές σαν πεπόνια. Στη φωτιά μπήκαν όλες και η δυσωδία του θανάτου τους έκανε την Πάμπα να αισθάνεται σαν να θρηνεί, και μετά, προς μεγάλη φρίκη της, η ίδια της η μητέρα, η Ράντα Καμπάνα, άφησε απαλά το χέρι της και πολύ αργά αλλά με αυτοπεποίθηση προχώρησε για να συμμετάσχει στη φωτιά των νεκρών, χωρίς καν να της πει αντίο.

Για το υπόλοιπο της ζωής της, η Πάμπα Καμπάνα, που μοιραζόταν το όνομα με το ποτάμι στις όχθες του οποίου συνέβησαν όλα αυτά, θα κουβαλούσε το άρωμα της φλεγόμενης σάρκας της μητέρας της στα ρουθούνια της. Η πυρά ήταν φτιαγμένη από αρωματικό σανταλόξυλο, στο οποίο είχαν προστεθεί γαρύφαλλα, σκόρδα, σπόροι κύμινου, ξυλάκια κανέλας και άλλα μπαχαρικά, λες και οι φλεγόμενες γυναίκες ετοίμαζαν τον εαυτό τους ως πιάτο γκουρμέ για να το προσφέρουν στους νικητές στρατηγούς του σουλτάνου. Ωστόσο, όλα αυτά τα αρώματα ‒επιπλέον ο κουρκουμάς, τα μεγάλα κάρδαμα και τα μικρά κάρδαμα‒ απέτυχαν να καλύψουν τη μοναδική, κανιβαλική πικάντικη γεύση των γυναικών που μαγειρεύονταν ζωντανές και έβγαζαν αυτή τη μυρωδιά, κάνοντας την κατάσταση ακόμα πιο δύσκολη. Η Πάμπα Καμπάνα δεν έφαγε ποτέ ξανά κρέας και δεν μπορούσε να μείνει σε καμία κουζίνα στην οποία μαγείρευαν κρέας. Όλα τα πιάτα με κρέας απέπνεαν τη μνήμη της μητέρας της και όταν άλλοι άνθρωποι έτρωγαν νεκρά ζώα, εκείνη απέστρεφε το βλέμμα της.

Ο πατέρας της Πάμπας είχε πεθάνει νέος, πολύ πριν από την άδοξη μάχη, οπότε η μητέρα της δεν είχε χηρέψει πρόσφατα. Είχε πεθάνει πριν από πολύ καιρό, έτσι που η Πάμπα δεν θυμόταν το πρόσωπό του. Το μόνο που ήξερε γι’ αυτόν ήταν ό,τι της είχε πει η Ράντα Καμπάνα: ότι ήταν ένας ευγενικός άνθρωπος, ο πιο αγαπημένος αγγειοπλάστης της πόλης Kαμπίλι, και ότι είχε ενθαρρύνει τη γυναίκα του να μάθει κι αυτή την τέχνη του αγγειοπλάστη. Και όταν αυτός πέθανε, εκείνη ανέλαβε το μαγαζί και μάλιστα αποδείχτηκε καλύτερη από τον ίδιο. Με τη σειρά της, η Ράντα είχε καθοδηγήσει τα χεράκια της μικρής Πάμπα στον τροχό του αγγειοπλάστη. Το παιδί ήταν ήδη ένας επιδέξιος αγγειοπλάστης που έφτιαχνε σκεύη μαγειρικής και κούπες και είχε ήδη διδαχτεί ένα σημαντικό μάθημα: ότι καμιά δουλειά δεν είναι μόνο ανδρική. Η Πάμπα Καμπάνα είχε πιστέψει ότι αυτή θα ήταν η ζωή της, φτιάχνοντας όμορφα πράγματα με τη μητέρα της, δίπλα-δίπλα στον τροχό. Αλλά αυτό το όνειρο είχε τώρα τελειώσει. Η μητέρα της άφησε το χέρι της και την εγκατέλειψε στη μοίρα της.

Για κάμποσο καιρό, η Πάμπα προσπάθησε να πείσει τον εαυτό της ότι η μητέρα της ήταν απλώς κοινωνική και συμβάδιζε με το πλήθος, επειδή ήταν πάντα μια γυναίκα για την οποία η φιλία των άλλων γυναικών ήταν υψίστης σημασίας. Η κοπέλα είπε στον εαυτό της ότι ο κυματιστός τοίχος της φωτιάς ήταν μια κουρτίνα πίσω από την οποία οι κυρίες είχαν μαζευτεί για να κουτσομπολέψουν και σύντομα θα έβγαιναν όλες από τις φλόγες, αλώβητες, μυρίζοντας ίσως λίγο τσίκνα κουζίνας, η οποία θα έφευγε πολύ γρήγορα. Και μετά η Πάμπα και η μητέρα της θα πήγαιναν σπίτι.

Μόνο όταν είδε τα τελευταία κομμάτια ψημένης σάρκας να πέφτουν από το κεφάλι της Ράντα Καμπάνα, αποκαλύπτοντας το γυμνό κρανίο, κατάλαβε ότι η παιδική της ηλικία είχε τελειώσει και ότι από εδώ και πέρα πρέπει να συμπεριφέρεται ως ενήλικας. Και αποφάσισε να μην κάνει ποτέ το τελευταίο λάθος της μητέρας της. Δεν θα θυσίαζε ποτέ το σώμα της για να ακολουθήσει νεκρούς στον άλλο κόσμο. Θα αρνιόταν να πεθάνει νέα και αντί αυτού θα ζούσε για να γίνει απίστευτα, προκλητικά μεγάλη σε ηλικία. Όπως το ποτάμι, η Πάμπα Καμπάνα είχε πάρει το όνομά της από τη θεά Παρβάτι ‒ το Πάμπα ήταν ένα από τα τοπικά ονόματα της θεάς. Και εκείνη ακριβώς τη στιγμή έλαβε την ουράνια ευλογία που θα άλλαζε τα πάντα, γιατί αυτή ήταν η στιγμή που η φωνή της θεάς ‒τόσο παλιά όσο ο χρόνος‒ άρχισε να βγαίνει από το εννιάχρονο στόμα της.

Ήταν μια δυνατή φωνή, σαν τη βροντή ενός ψηλού καταρράκτη που πέφτει σε μια ήρεμη κοιλάδα. Είχε μια μουσική που δεν είχε ξανακούσει, μια μελωδία στην οποία αργότερα έδωσε το όνομα Καλοσύνη. Η Πάμπα Καμπάνα ήταν φυσικά τρομοκρατημένη, αλλά και καθησυχασμένη. Δεν επρόκειτο για κατοχή από κάποιο δαίμονα. Στη φωνή υπήρχε καλοσύνη και μεγαλείο. Η Ράντα της είχε πει κάποτε ότι δύο από τις υψηλότερες θεότητες του πάνθεου, η Παρβάτι και ο εραστής της, ο Σίβα, ο ίδιος ο πανίσχυρος Άρχοντας του Χορού, με τα τρία μάτια, είχαν περάσει τις πρώτες μέρες της ερωτοτροπιών τους εδώ κοντά, δίπλα στα θυμωμένα νερά του ορμητικού ποταμού. Ίσως η Πάμπα να ήταν η ίδια η βασίλισσα των θεών, που επέστρεφε μετά από μια στιγμή θανάτου στον τόπο όπου γεννήθηκε η δική της αγάπη. Με ένα αίσθημα γαλήνιας αποστασιοποίησης, η Πάμπα, το ανθρώπινο ον, άρχισε να ακούει τα λόγια της Πάμπας, της θεάς, που έβγαιναν από το στόμα της. Δεν είχε περισσότερο έλεγχο πάνω τους από ό,τι έχει ένα μέλος του κοινού στον μονόλογο ενός ηθοποιού, αυτή όμως ήταν η αρχή της φήμης της, ότι μπορούσε να προφητεύει και να κάνει θαύματα.

Σωματικά, δεν ένιωθε κάτι διαφορετικό. Δεν υπήρξαν δυσάρεστες παρενέργειες. Δεν έτρεμε, ούτε λιποθυμούσε, ούτε ένιωθε εξάψεις ή κρύο ιδρώτα. Δεν έβγαζε αφρό από το στόμα ούτε έπεφτε κάτω σπαρταρώντας από κάποια επιληπτική κρίση, όπως την είχαν κάνει να πιστεύει ότι είχε συμβεί σε άλλους ανθρώπους σε τέτοιες περιπτώσεις. Αντίθετα, ένιωθε μια ηρεμία και γαλήνη, σαν να είχε πέσει πάνω της ένας απαλός μανδύας, που την καθησύχαζε ότι ο κόσμος ήταν ακόμα ένα καλό μέρος και τα πράγματα θα πήγαιναν ακόμη καλύτερα.

«Από το αίμα και τη φωτιά», είπε η θεά, «θα γεννηθεί η ζωή και η δύναμη. Σε αυτό ακριβώς το μέρος, θα υψωθεί μια μεγάλη πόλη, το θαύμα του κόσμου, και η αυτοκρατορία της θα διαρκέσει για περισσότερο από δύο αιώνες. Και εσύ», είπε η θεά στην Πάμπα Καμπάνα, δίνοντας στη νεαρή κοπέλα τη μοναδική εμπειρία να της απευθυνθεί προσωπικά μια υπερφυσική οντότητα μιλώντας μέσα από το στόμα της, «θα παλέψεις για να βεβαιωθείς ότι δεν θα καούν άλλες γυναίκες με αυτόν τον τρόπο και ότι οι άντρες θα αρχίσουν να σκέφτονται τις γυναίκες με νέους τρόπους, και θα ζήσεις τόσο πολύ ώστε να είσαι μάρτυρας τόσο της επιτυχίας όσο και της αποτυχίας σου». Με αυτό τον τρόπο η Πάμπα Καμπάνα έμαθε ότι η γενναιοδωρία μιας θεότητας είναι πάντα δίκοπο μαχαίρι.
ν

εκίνησε να περπατάει χωρίς να ξέρει πού πηγαίνει. Αν ζούσε στην εποχή μας, θα μπορούσε να πει ότι το τοπίο έμοιαζε με την επιφάνεια του φεγγαριού: οι βλογιοκομμένες πεδιάδες, οι συρρικνωμένες κοιλάδες, οι σωροί από βράχους, το κενό, η αίσθηση μιας μελαγχολικής αδειοσύνης εκεί όπου θα έπρεπε να υπάρχει ζωή. Αλλά δεν είχε καμία αντίληψη του φεγγαριού ως τόπου. Για εκείνη, ήταν απλώς ένας λαμπερός θεός στον ουρανό. Περπατούσε συνεχώς, μέχρι που άρχισε να βλέπει θαύματα. Είδε μια κόμπρα να χρησιμοποιεί την κουκούλα της για να προστατεύσει έναν έγκυο βάτραχο από τη ζέστη του ήλιου. Είδε ένα κουνέλι να γυρίζει για να αντιμετωπίσει ένα σκυλί που το κυνηγούσε και να το δαγκώνει στη μουσούδα για να το διώξει μακριά. Αυτά τα θαύματα την έκαναν να νιώσει ότι κάτι θαυμάσιο ήταν κοντά. Λίγο μετά από αυτά τα οράματα, τα οποία ίσως στάλθηκαν ως σημάδια από τους θεούς, έφτασε στη σκήτη της Μαντάνα.
ν

ν

Μια σκήτη θα μπορούσε επίσης να ονομαστεί ησυχαστήριο, αλλά για να αποφύγουμε τη σύγχυση ας πούμε απλώς ότι είναι κατοικία μοναχών. Αργότερα, καθώς η αυτοκρατορία μεγάλωνε, η σκήτη της Μαντάνα έγινε ένα μεγαλειώδες μέρος που εκτεινόταν μέχρι τις όχθες του ορμητικού ποταμού, ένα τεράστιο συγκρότημα που απασχολούσε χιλιάδες ιερείς, υπηρέτες, εμπόρους, τεχνίτες, θυρωρούς, φύλακες ελεφάντων, χειριστές πιθήκων, θεραπευτές και εργάτες στους εκτεταμένους ορυζώνες του μοναστηριού, και ήταν σεβαστό ως ο ιερός τόπος όπου έρχονταν οι αυτοκράτορες για συμβουλές. Αλλά εκείνο τον πρώιμο καιρό ήταν ταπεινό, λίγο περισσότερο από μια σπηλιά ασκητή με έναν λαχανόκηπο, και ο ασκητής που έμενε εκεί, νεαρός ακόμα εκείνη την εποχή, ένας εικοσιπεντάχρονος λόγιος με μακριές σγουρές μπούκλες που έπεφταν στην πλάτη του μέχρι τη μέση του, ονομαζόταν Βιντιασαγκάρ, που σήμαινε ότι υπήρχε μια γνώση-ωκεανός, μια vidya-sagara, μέσα στο μεγάλο κεφάλι του. Όταν είδε το κορίτσι να πλησιάζει με την πείνα στη γλώσσα και την τρέλα στα μάτια, κατάλαβε αμέσως ότι είχε δει τρομερά πράγματα και της έδωσε νερό να πιει και το λίγο φαγητό που είχε.

Μετά από αυτό, τουλάχιστον στην εκδοχή των γεγονότων του Βιντιασαγκάρ, έζησαν μαζί χωρίς προβλήματα. Κοιμόντουσαν στις αντίθετες πλευρές της σπηλιάς και τα πήγαιναν καλά μεταξύ τους, εν μέρει επειδή ο μοναχός είχε δώσει όρκο αγαμίας, έτσι που ακόμη και όταν η ομορφιά της Πάμπα Καμπάνα άνθισε όπως ανθίζει ένα λουλούδι, δεν την έβαλε ποτέ στο μάτι, αν και η σπηλιά δεν ήταν πολύ μεγάλη και ήταν μόνοι τους τις νύχτες. Για το υπόλοιπο της ζωής του, αυτό έλεγε σε όποιον τον ρωτούσε ‒ και υπήρχαν άνθρωποι που τον ρωτούσαν, γιατί ο κόσμος είναι ένα κυνικό και καχύποπτο μέρος και, όντας γεμάτος ψεύτες, τα θεωρεί όλα ψέματα. Αυτή ήταν η ιστορία του Βιντιασαγκάρ.

Η Πάμπα Καμπάνα, όταν ρωτήθηκε, δεν απάντησε. Από μικρή απέκτησε την ικανότητα να αποκλείει από τη συνείδησή της πολλά από τα κακά που μοιράζει η ζωή. Δεν είχε καταλάβει ακόμη ούτε είχε αξιοποιήσει τη δύναμη της θεάς μέσα της. Έτσι δεν ήταν σε θέση να προστατεύσει τον εαυτό της όταν ο υποτιθέμενος ασκητής μελετητής πέρασε την αόρατη γραμμή μεταξύ τους και έκανε ό,τι έκανε πάνω της. Δεν το έκανε συχνά, γιατί η μελέτη συνήθως τον κούραζε πολύ για να μπορεί να ικανοποιεί τον πόθο του, αλλά το έκανε αρκετά συχνά, και κάθε φορά που το έκανε, εκείνη το έσβηνε από τη μνήμη της με μια πράξη θέλησης. Έσβησε επίσης τη μητέρα της, της οποίας η αυταπάρνηση είχε θυσιάσει την κόρη της στο βωμό των επιθυμιών του ασκητή, και για πολλή ώρα προσπαθούσε να πείσει στον εαυτό της ότι αυτό που συνέβη στη σπηλιά ήταν μια ψευδαίσθηση και ότι δεν είχε ποτέ της γνωρίσει μητέρα.

Με αυτόν τον τρόπο, μπόρεσε να αποδεχτεί τη μοίρα της σιωπηλά, αν και μια θυμωμένη δύναμη άρχισε να αναπτύσσεται μέσα της, μια δύναμη από την οποία θα γεννιόταν το μέλλον. Το καθετί όμως στην ώρα του.

Δεν ξεστόμισε ούτε μια λέξη για τα επόμενα εννέα χρόνια, πράγμα που σήμαινε ότι ο Βιντιασαγκάρ, αν και ήξερε πολλά πράγματα, δεν ήξερε το όνομά της. Ο ίδιος την αποκαλούσε Γκάγκαντεβι,[1] και εκείνη δέχτηκε το όνομα χωρίς παράπονο. Στις καθημερινές δουλειές τον βοηθούσε να μαζέψει μούρα και ρίζες για να φάνε, σκούπιζε τη φτωχική τους κατοικία και έβγαζε νερό από το πηγάδι. Η σιωπή της του ταίριαζε απόλυτα, γιατί τις περισσότερες μέρες εκείνος βυθιζόταν στο διαλογισμό, ερευνώντας τις έννοιες των ιερών κειμένων που είχε μάθει από στήθους και αναζητώντας απαντήσεις σε δύο μεγάλα ερωτήματα: αν υπήρχε στον κόσμο σοφία ή αν υπήρχε μόνο ανοησία. Και επίσης αν υπήρχε, μεταξύ των ανθρώπων, κάτι τέτοιο όπως η βιντυά,[2] η αληθινή γνώση, από την οποία πήρε το όνομά του, ή αν υπάρχουν απλώς πολλά διαφορετικά είδη άγνοιας και την αληθινή γνώση κατέχουν μόνο οι θεοί. Επιπλέον, διαλογιζόταν πάνω στην ειρήνη, διερωτώμενος πώς θα μπορούσε να επιβάλλει τον θρίαμβο της μη βίας σε μια βίαιη εποχή.

Έτσι είναι οι άντρες, σκέφτηκε η Πάμπα Καμπάνα. Ένας άντρας φιλοσοφούσε για την ειρήνη, αλλά οι πράξεις του ‒η συμπεριφορά του απέναντι στο αβοήθητο κορίτσι που κοιμόταν στη σπηλιά του‒ δεν ήταν σε ευθυγράμμιση με τη φιλοσοφία του.
ν

Πάμπα Καμπάνα ζούσε στη σπηλιά του Βιντιασαγκάρ εννέα χρόνια, όταν δύο αδέρφια ήρθαν να ζητήσουν καθοδήγηση. Ήταν βοσκοί από την πόλη του λόφου Γκούτι και είχαν πάει στον πόλεμο, καθώς ο πόλεμος ήταν μια από τις αναπτυσσόμενες βιομηχανίες της εποχής. Είχαν ενταχθεί με τον στρατό ενός τοπικού πρίγκιπα αλλά επειδή ήταν ερασιτέχνες στην τέχνη του φόνου, είχαν αιχμαλωτιστεί από τις δυνάμεις του σουλτάνου του Δελχί και είχαν σταλεί στο βορρά, όπου για να σώσουν τα τομάρια τους προσποιήθηκαν ότι προσηλυτίστηκαν στη θρησκεία των απαγωγέων τους. Αλλά δραπέτευσαν σχεδόν αμέσως μετά, απορρίπτοντας την υιοθετημένη πίστη τους σαν ανεπιθύμητο σάλι, πριν τους αναγκάσουν να κάνουν περιτομή, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της θρησκείας στην οποία δεν πίστευαν πραγματικά.[3] Εξήγησαν ότι ήταν από το μέρος εκείνο και είχαν ακούσει για τη μεγάλη γνώση του σοφού Βιντιασαγκάρ και, για να είναι ειλικρινείς, είχαν ακούσει και για την ομορφιά της βουβής νεαρής γυναίκας που ζούσε μαζί του, κι έτσι ήρθαν για να πάρουν μερικές καλές συμβουλές.

Δεν είχαν έρθει με άδεια χέρια. Κουβαλούσαν καλάθια με φρέσκα φρούτα και ένα σακί με ξηρούς καρπούς και ένα κιούπι με γάλα από την αγαπημένη τους αγελάδα, καθώς και ένα σάκο με σπόρους. Τα ονόματά τους, είπαν, ήταν Χούκα και Μπούκα Σαγκάμα. Ο Χούκα ήταν ένας ψηλός εμφανίσιμος γκριζομάλλης, που στεκόταν ακίνητος και σε κοίταζε βαθιά στα μάτια σαν να μπορούσε να δει τις σκέψεις σου∙ το αδερφάκι του, ο Μπούκα, μικρότερος σε ηλικία, περιστρεφόταν γύρω από τον μεγαλύτερο αδελφό σαν μέλισσα. Μετά τη φυγή τους από το βορρά, αναζητούσαν μια νέα κατεύθυνση στη ζωή. Η φροντίδα των αγελάδων είχε πάψει να είναι αρκετή γι’ αυτούς. Έψαχναν κάτι καινούριο. Οι ορίζοντές τους είχαν διευρυνθεί και οι φιλοδοξίες τους ήταν τώρα μεγαλύτερες, γι’ αυτό θα εκτιμούσαν κάθε καθοδήγηση, κάθε κύμα που θα ερχόταν από τα βάθη του Ωκεανού της Σοφίας, οποιονδήποτε ψίχουλο γνώσης που ο σοφός μπορούσε πρόθυμα να τους δώσει, οτιδήποτε μπορούσε να τους δείξει τον δρόμο.

«Σε γνωρίζουμε ως τον μεγάλο απόστολο της ειρήνης», είπε ο Χούκα Σαγκάμα. «Είμαστε εναντίον του πολέμου, μετά τις πρόσφατες εμπειρίες μας. Δείξε μας τους καρπούς που μπορεί να αναπτύξει η μη βία».

Προς μεγάλη έκπληξη όλων, δεν ήταν ο μοναχός αλλά η δεκαοχτάχρονη σύντροφός του που απάντησε, με μια φυσιολογική, κελαρυστή φωνή, καθαρή και ήρεμη, μια φωνή που δεν έδειχνε ότι δεν είχε χρησιμοποιηθεί για εννέα χρόνια. Ήταν μια φωνή από την οποία και τα δύο αδέρφια γοητεύθηκαν αμέσως. «Ας υποθέσουμε ότι έχετε ένα σάκο με σπόρους», είπε. «Τώρα ας υποθέσουμε ότι θα μπορούσατε να τους φυτέψετε και να μεγαλώσετε μια πόλη και να μεγαλώσετε και τους κατοίκους της, σαν να ήταν οι άνθρωποι φυτά, που βλασταίνουν και ανθίζουν την άνοιξη, για να μαραθούν το φθινόπωρο. Ας υποθέσουμε τώρα ότι αυτοί οι σπόροι θα μπορούσαν να μεγαλώσουν γενιές και να δημιουργήσουν μια ιστορία, μια νέα πραγματικότητα, μια αυτοκρατορία. Ας υποθέσουμε ότι θα μπορούσαν να σας κάνουν βασιλιάδες, και τα παιδιά σας επίσης, και τα παιδιά των παιδιών σας».

«Ακούγεται υπέροχο», είπε ο νεαρός Μπούκα, ο πιο ειλικρινής από τα δύο αδέρφια. «Αλλά πού υποτίθεται ότι θα βρούμε τέτοιους σπόρους; Μπορεί να είμαστε βοσκοί, αλλά δεν πιστεύουμε στα παραμύθια».

«Το όνομα Σαγκάμα είναι ένα σημάδι», είπε το κορίτσι. «Ένα σαγκάμ[4] είναι μια συμβολή, όπως ο ποταμός Πάμπα, που σχηματίζεται από την ένωση των ποταμών Τούνγκα και Μπάντρα, που δημιουργήθηκαν από τον ιδρώτα που χύνεται από τις δύο πλευρές του κεφαλιού του Κυρίου Βισνού, και έτσι σημαίνει επίσης τη ροή μαζί από διαφορετικά μέρη ώστε να δημιουργηθεί ένα νέο είδος συνόλου. Αυτή είναι η μοίρα σας. Πηγαίνετε στον τόπο της θυσίας των γυναικών, τον ιερό τόπο όπου πέθανε η μητέρα μου, που είναι επίσης ο τόπος όπου στην αρχαιότητα ο πρίγκιπας Ράμα και ο μικρότερος αδελφός του Λακσμάνα ένωσαν τις δυνάμεις τους με τον πανίσχυρο Κύριο Χανουμάν του βασίλειου της Κισκίντα και πήγαν να πολεμήσουν τους πολυκέφαλους δαίμονες Ραβάνα της Λάνκα, που είχαν απαγάγει την Κυρία Σίτα, τη σύζυγο του Ράμα.[5] Εσείς οι δύο είστε αδέρφια όπως ήταν ο Ράμα και ο Λακσμάνα. Πηγαίνετε εκεί και φτιάξτε την δική σας πόλη».

Στη συνέχεια μίλησε ο σοφός. «Δεν είναι τόσο κακό ξεκίνημα, το να είσαι βοσκός», είπε. «Το σουλτανάτο της Γκολκόντα[6] ξεκίνησε από βοσκούς, ξέρετε ‒στην πραγματικότητα, το όνομά του σημαίνει “ο λόφος των βοσκών”‒ και αυτοί οι βοσκοί ήταν τυχεροί, γιατί ανακάλυψαν ότι ο τόπος ήταν πλούσιος σε διαμάντια και τώρα είναι πρίγκιπες με διαμάντια, ιδιοκτήτες των είκοσι τριών ορυχείων, που ανακάλυψαν τα περισσότερα από τα ροζ διαμάντια του κόσμου και κάτοχοι του Great Table Diamond,[7] το οποίο κρατούν στο βαθύτερο μπουντρούμι του φρουρίου τους στην κορυφή του βουνού, το πιο απόρθητο κάστρο στη γη, πιο δύσκολο να το καταλάβεις κι από το οχυρό Mehrangarh, που βρίσκεται στο Τζοντχπούρ του Ράτζασταν, ή τις σπηλιές Udayagiri, ακριβώς κάτω από το δρόμο».

«Και οι σπόροι σας είναι καλύτεροι από τα διαμάντια», πρόσθεσε η νεαρή γυναίκα, δίνοντας πίσω τον σάκο που είχαν φέρει μαζί τους τα αδέρφια.

«Τι; Αυτοί οι σπόροι;» ρώτησε ο Μπούκα έκπληκτος. «Αλλά αυτοί είναι απλώς μια συνηθισμένη ποικιλία που φέραμε σαν δώρο για τον κήπο των λαχανικών σας‒ είναι σπόροι για μπάμιες, φασόλια και κολοκύθες, όλα ανακατεμένα μαζί».

Η προφήτισσα κούνησε το κεφάλι της. «Όχι πια», είπε. «Τώρα είναι οι σπόροι του μέλλοντος. Η πόλη σας θα αναπτυχθεί από αυτούς».

Τα δύο αδέρφια συνειδητοποίησαν εκείνη τη στιγμή ότι ήταν και οι δύο αληθινά, βαθιά και για πάντα ερωτευμένοι με αυτήν την παράξενη όμορφη κοπέλα που ήταν ξεκάθαρα μια μεγάλη μάγισσα, ή τουλάχιστον ένα άτομο που το άγγιξε κάποιος θεός και του χορήγησε μεγάλες δυνάμεις. «Λένε ότι ο Βιντιασαγκάρ σου έδωσε το όνομα Γκάγκαντεβι», είπε ο Χούκα. «Ποιο είναι το πραγματικό σου όνομα; Θα ήθελα πολύ να το μάθω, για να σε θυμάμαι με τον τρόπο που ήθελαν οι γονείς σου».

«Πήγαινε και φτιάξε την πόλη σου», είπε εκείνη. «Γύρνα πίσω και ξαναρώτησέ με για το όνομά μου όταν η πόλη θα έχει ξεφυτρώσει μέσα από τους βράχους και τη σκόνη. Ίσως σου πω τότε».
ν

ν

φού πήγαν στο καθορισμένο μέρος και έσπειραν τους σπόρους, με τις καρδιές τους γεμάτες πολλή σύγχυση και λίγη ελπίδα, τα δύο αδέρφια Σαγκάμα σκαρφάλωσαν στην κορυφή ενός λόφου από μεγάλους ογκόλιθους και αγκάθια που έσκισαν τα ρούχα τους και κάθισαν για να δουν το αποτέλεσμα. Ήταν αργά το απόγευμα. Δεν πέρασε πάνω από μια ώρα, όταν είδαν τον αέρα να αρχίζει να λαμπυρίζει, όπως συμβαίνει τις πιο ζεστές ώρες των πιο καυτών ημερών, και τότε η θαυματουργή πόλη άρχισε να μεγαλώνει μπροστά στα έκπληκτα μάτια τους! Τα πέτρινα οικοδομήματα στο κέντρο της πόλης άρχισαν να βγαίνουν μέσα από το βραχώδες έδαφος και να υψώνονται, καθώς κι ένα μεγαλειώδες βασιλικό παλάτι και ο πρώτος μεγάλος ναός. Αυτά και πολλά άλλα οικοδομήματα φανερώθηκαν με μια παλιομοδίτικη μεγαλοπρέπεια, με τον Βασιλικό Περίβολο να φτάνει έως την άκρη του μακριού δρόμου της αγοράς. Τα σπίτια από λάσπη, ξύλο και περιττώματα αγελάδας των απλών ανθρώπων έκαναν την ταπεινή εμφάνισή τους στην περιφέρεια της πόλης.

Εκείνες τις πρώτες στιγμές η πόλη δεν ήταν ακόμα πλήρως ζωντανή. Ιδωμένη από τον σκιερό λόφο με τους ογκόλιθους, έμοιαζε με μια λαμπερή κοσμόπολη την οποία είχαν εγκαταλείψει όλοι οι κάτοικοι της. Οι επαύλεις των πλουσίων, με τα πέτρινα θεμέλια από τα οποία φύτρωναν χαριτωμένες, κολονάτες κατασκευές από τούβλα και ξύλο, στέκονταν ασάλευτες. Οι πάγκοι της αγοράς ήταν άδειοι, περιμένοντας την άφιξη των ανθοπωλών, των κρεοπωλών, των ραφτάδων, των εμπόρων κρασιού και των οδοντιάτρων. Στη συνοικία με τα κόκκινα φανάρια υπήρχαν οίκοι ανοχής, αλλά μέχρι στιγμής δεν υπήρχαν πόρνες. Το ποτάμι διέσχιζε την πόλη, αλλά οι όχθες όπου οι πλύστρες έπιαναν δουλειά έμοιαζαν να περιμένουν με ανυπομονησία κάποια ενέργεια, κάποια κίνηση που θα έδινε νόημα στον τόπο. Στον Βασιλικό Περίβολο, το μεγάλο Ελεφαντόσπιτο με τις έντεκα καμάρες περίμενε τον ερχομό των ελεφάντων με τους χαυλιόδοντες και την κοπριά τους.

Τελικά άρχισε η ζωή και εκατοντάδες ‒χιλιάδες μάλλον‒ άντρες και γυναίκες γεννήθηκαν μεγαλωμένοι από την καφετιά γη, τινάζοντας τη βρωμιά από τα ρούχα τους και συνωστίζονταν στην πόλη με το βραδινό αεράκι. Αδέσποτα σκυλιά και αποστεωμένες αγελάδες περπατούσαν στους δρόμους, τα δέντρα άνθησαν και γέμισαν φύλλα, και ο ουρανός γέμισε με παπαγάλους και, ναι, με κοράκια. Υπήρχαν μπουγάδες στην όχθη του ποταμού και βασιλικοί ελέφαντες που σάλπιζαν στην έπαυλή τους και ένοπλοι φρουροί ‒γυναίκες!‒ στις πύλες του Βασιλικού Περιβόλου. Στο στρατόπεδο που βρισκόταν πέρα από τα όρια της πόλης, ένα βρισκόταν μια τρομερή δύναμη από χιλιάδες ακόμη νεογέννητα ανθρώπινα όντα, εξοπλισμένα με πανοπλίες και όπλα, καθώς και με τάξεις από καμήλες και άλογα, και πολιορκητικές μηχανές, κριούς, καταπέλτες και τα παρόμοια.

«Έτσι πρέπει να νιώθεις όταν είσαι θεός», είπε ο Μπούκα Σαγκάμα στον μεγαλύτερο αδερφό του με τρεμάμενη φωνή. «Η πράξη της δημιουργίας είναι κάτι που μόνο οι θεοί μπορούν να κάνουν».

«Πρέπει να γίνουμε θεοί τώρα», είπε ο Χούκα, «και να βεβαιωθούμε ότι οι άνθρωποι μας λατρεύουν». Κοίταξε ψηλά στον ουρανό. «Βλέπεις εκεί;» έδειξε με το χέρι. «Εκεί είναι ο πατέρας μας, η Σελήνη».

«Ωχ!» Ο Μπούκα κούνησε το κεφάλι του. «Δεν θα ξεφύγουμε ποτέ από αυτό».

«Ο μεγάλος θεός της Σελήνης, ο πρόγονός μας», άρχισε να εξηγεί ο Χούκα καθώς προχωρούσε, «είχε έναν γιο, που ονομαζόταν Βούδας. Και μετά από πολλές γενιές η οικογένεια έφτασε στον Βασιλιά της Σελήνης της μυθολογικής εποχής. Πουρούραβας.[8] Αυτό ήταν το όνομά του. Είχε δύο γιους, τον Γιαντού και τον Τουρβάσου.[9] Κάποιοι λένε ότι είχε πέντε γιους, αλλά νομίζω ότι δύο είναι αρκετοί. Εμείς είμαστε οι γιοι των γιων του Γιαντού. Είμαστε δηλαδή μέρος της περίφημης Σεληνιακής Γενεαλογίας, όπως ο μεγάλος πολεμιστής Αρτζούνα στη Μαχαμπαράτα, καθώς και ο ίδιος ο Κύριος Κρίσνα».

«Ας κατεβούμε και ρίξουμε μια ματιά στο παλάτι», είπε ο Μπούκα. «Ελπίζω να υπάρχουν πολλοί υπηρέτες και μάγειρες και όχι μόνο ένα σωρό κρύα γραφεία για τις του κράτους. Ελπίζω να υπάρχουν κρεβάτια απαλά σαν σύννεφα και ίσως και μια γυναικεία πτέρυγα με έτοιμες συζύγους αφάνταστης ομορφιάς. Πρέπει να το γιορτάσουμε, σωστά; Δεν είμαστε πια βοσκοί».

«Αλλά οι αγελάδες θα εξακολουθήσουν να είναι σημαντικές για εμάς», είπε ο Χούκα.

«Εννοείς μεταφορικά;» ρώτησε ο Μπούκα τον μεγαλύτερο αδελφό του. «Δεν σκοπεύω να κάνω άλλο άρμεγμα».

«Μεταφορικά, φυσικά», είπε ο Χούκα Σαγκάμα.

Έμειναν και οι δύο σιωπηλοί για λίγο, νοιώθοντας δέος γι’ αυτό που είχαν φέρει σε ύπαρξη. «Αν μπορεί να προκύψει κάτι τέτοιο από το τίποτα», είπε τελικά ο Μπούκα, «ίσως όλα να είναι δυνατά σε αυτόν τον κόσμο, και μπορούμε πραγματικά να είμαστε μεγάλοι άντρες, αν και θα χρειαστεί να κάνουμε εξαιρετικές σκέψεις επίσης ‒ και δεν έχουμε σπόρους γι’ αυτό».

Ο Χούκα, όμως, σκεφτόταν άλλα πράγματα. «Αν μπορούμε να καλλιεργήσουμε ανθρώπους όπως τα φυτά», είπε συλλογισμένος, «τότε δεν έχει σημασία πόσους στρατιώτες θα χάσουμε στη μάχη, γιατί θα υπάρχουν πολλοί περισσότεροι που θα τους αντικαταστήσουν και επομένως θα είμαστε ανίκητοι και θα μπορέσουμε να κατακτήσουμε τον κόσμο. Αυτές οι χιλιάδες είναι μόνο η αρχή. Θα δημιουργήσουμε εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες, ίσως ένα εκατομμύριο, καθώς και ένα εκατομμύριο στρατιώτες. Έχουν μείνει πολλοί σπόροι ακόμα. Χρησιμοποιήσαμε μόλις το μισό σακί».

Αλλά το μυαλό του Μπούκα ήταν στην Πάμπα Καμπάνα. «Μιλάει πολύ για ειρήνη, αλλά αν αυτό θέλει, γιατί μας έδωσε τόσο στρατό;» αναρωτήθηκε. «Είναι η ειρήνη που θέλει πραγματικά ή η εκδίκηση; Για τον θάνατο της μητέρας της, εννοώ».

«Εξαρτάται από εμάς τώρα», του είπε ο Χούκα. «Ένας στρατός μπορεί να είναι δύναμη για την ειρήνη όσο και για τον πόλεμο».

«Υπάρχει και κάτι άλλο που με βασανίζει», είπε ο Μπούκα. «Αυτοί οι άνθρωποι εκεί κάτω, οι νέοι μας πολίτες –οι άντρες εννοώ– έχουν κάνει περιτομή ή όχι;»

Ο Χούκα έδειξε συλλογισμένος. «Τι θέλεις να κάνεις;» είπε τελικά. «Να πάμε εκεί κάτω και να τους ζητήσουμε από όλους να μας δείξουν τα γεννητικά τους όργανα; Να κατεβάσουν τις βρακιά τους, να ξετυλίξουν τα σαρόνγκ τους; Πιστεύεις ότι αυτός είναι ένας καλός τρόπος για να ξεκινήσουμε;»

«Η αλήθεια είναι», απάντησε ο Μπούκα, «ότι δεν με νοιάζει πραγματικά. Πιθανότατα είναι ένα μείγμα».

«Ακριβώς», είπε ο Χούκα. «Τι μας νοιάζει εμάς;»

«Ούτε εμένα με νοιάζει αν δεν σε νοιάζει», είπε ο Μπούκα.

«Δεν με νοιάζει», είπε ο Χούκα.

«Ακριβώς! Τι μας νοιάζει;» επανέλαβε ο Μπούκα.

Έμειναν πάλι σιωπηλοί, κοιτάζοντας το θαύμα που είχαν δημιουργήσει, προσπαθώντας να αποδεχτούν το ακατανόητο, την ομορφιά του, τις συνέπειές του. «Πρέπει να πάμε να τους συστηθούμε», είπε ο Μπούκα μετά από λίγο. «Πρέπει να ξέρουν ποιος είναι ο υπεύθυνος».

«Δεν υπάρχει βιασύνη», αντέτεινε ο Χούκα. «Νομίζω ότι είμαστε και οι δύο λίγο τρελαμένοι αυτή τη στιγμή, γιατί βρισκόμαστε στη μέση μιας μεγάλης τρέλας, και χρειαζόμαστε και οι δύο λίγο χρόνο να την αποδεχτούμε και να βρούμε ξανά τα λογικά μας. Και δεύτερον. . .» Έκανε μια παύση.

«Λοιπόν;» έκανε ο Μπούκα. «Ποιο είναι το δεύτερο;»

«Το δεύτερο», είπε ο Χούκα μιλώντας αργά, «είναι ότι πρέπει να αποφασίσουμε ποιος από τους δυο μας θα γίνει βασιλιάς και ποιος θα είναι στη δεύτερη θέση».

«Εύκολο», είπε ο Μπούκα με θέρμη. «Εγώ που είμαι ο πιο έξυπνος».

«Αυτό είναι συζητήσιμο», είπε ο Χούκα. «Εγώ πάντως είμαι ο μεγαλύτερος».

«Και είμαι πιο συμπαθητικός» είπε ο Μπούκα.

«Και πάλι, συζητήσιμο. Επαναλαμβάνω: εγώ είμαι ο μεγαλύτερος».

«Είσαι πράγματι. Αλλά εγώ είμαι πιο δυναμικός».

«Το δυναμικό δεν είναι το ίδιο πράγμα με το βασιλικό», είπε ο Χούκα. «Και εξακολουθώ να είμαι ο μεγαλύτερος».

«Το λες αυτό σαν να είναι κάποιου είδους εντολή», διαμαρτυρήθηκε ο Μπούκα. «Ο μεγαλύτερος τα παίρνει όλα. Ποιος το λέει αυτό; Πού το είδες γραμμένο;»

Το χέρι του Χούκα κινήθηκε προς τη λαβή του σπαθιού του. «Αυτό εδώ το λέει».

Ένα πουλί πέταξε μπροστά από τον ήλιο. Η γη πήρε μια βαθιά ανάσα. Οι θεοί, αν υπάρχουν θεοί, σταμάτησαν να κάνουν αυτό που έκαναν και περίμεναν τη συνέχεια.

Ο Μπούκα ενέδωσε. «Εντάξει, εντάξει», είπε, σηκώνοντας τα χέρια του σε ένδειξη παράδοσης. «Είσαι ο μεγαλύτερος αδερφός μου και σε αγαπώ. Θα είσαι ο πρώτος».

«Ευχαριστώ», είπε ο Χούκα. «Κι εγώ σε αγαπώ».

«Αλλά», είπε ο Μπούκα, «εγώ θα αποφασίσω ποιο θα είναι το επόμενο πράγμα».

«Σύμφωνοι», είπε ο Χούκα Σαγκάμα, ο οποίος ήταν τώρα ο βασιλιάς Χούκα, συγκεκριμένα ο Χούκα Ράγια ο Πρώτος. «Διάλεξε πρώτος ένα από τα υπνοδωμάτια στο παλάτι».

«Και τις παλλακίδες», επέμεινε ο Μπούκα.

«Ναι, ναι», είπα ο Χούκα Ράγια, κουνώντας ανυπόμονα το χέρι του. «Και τις παλλακίδες επίσης».

Έπεσε σιωπή. Ο Μπούκα ήταν σκεπτικός. «Τι είναι ο άνθρωπος;» αναρωτήθηκε. «Εννοώ, τι μας κάνει αυτό που είμαστε; Ξεκινήσαμε όλοι ως σπόροι; Είναι όλοι οι πρόγονοί μας λαχανικά, αν πάμε αρκετά πίσω; Ή μεγαλώσαμε από ψάρια; Είμαστε ψάρια που μάθαμε να αναπνέουμε αέρα; Ή μήπως είμαστε αγελάδες που χάσαμε τους μαστούς και τα δύο μας πόδια; Κατά κάποιο τρόπο βρίσκω την πιθανότητα να προερχόμαστε από τα λάχανα την πιο ενοχλητική. Δεν θέλω να ανακαλύψω ότι ο προπάππους μου ήταν μελιτζάνα ή μπιζέλι».
ν

ν

«Και όμως είναι από σπόρους που γεννήθηκαν οι υπήκοοί μας», είπε ο Χούκα κουνώντας το κεφάλι του. «Επομένως, η περίπτωση των λαχανικών είναι η πιο πιθανή».

«Τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά για τα λαχανικά», είπε βαθυστόχαστα ο Μπούκα. «Έχουν ρίζες, άρα ξέρουν τη θέση τους. Αναπτύσσονται για να υπηρετήσουν ένα σκοπό. Πολλαπλασιάζονται και στη συνέχεια καταναλώνονται. Εμείς όμως δεν έχουμε ρίζες και δεν θέλουμε να μας φάνε. Πώς πρέπει λοιπόν να ζούμε; Τι είναι η ανθρώπινη ζωή; Τι κάνει μια ζωή καλή και τι όχι; Και τι ακριβώς είναι αυτές οι χιλιάδες που μόλις δημιουργήσαμε;»

«Το ζήτημα της καταγωγής», είπε ο Χούκα σοβαρός, «ας το αφήσουμε στους θεούς. Το ερώτημα στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε είναι το εξής: τώρα που εμείς βρισκόμαστε εδώ ‒και αυτοί οι σπαρτοί άνθρωποι εκεί‒ πώς θα ζήσουμε;»

«Αν ήμασταν φιλόσοφοι», είπε ο Μπούκα, «θα μπορούσαμε να απαντήσουμε σε τέτοιες ερωτήσεις φιλοσοφικά. Αλλά είμαστε δυο φτωχοί βοσκοί, που γίναμε κατόπιν δυο αποτυχημένοι στρατιώτες. Και ξαφνικά, με κάποιο παράξενο τρόπο, ψηλώσαμε πάνω από το επίπεδό μας. Οπότε είναι καλύτερα να κατέβουμε εκεί κάτω και να ψάξουμε για τις απαντήσεις. Μετά, βλέποντας και κάνοντας. Ο στρατός είναι ένα ερώτημα, και η απάντηση στο ερώτημα του στρατού είναι ο πόλεμος. Μια αγελάδα είναι επίσης ένα ερώτημα, και η απάντηση στο ερώτημα της αγελάδας είναι να την αρμέξεις. Κάτω υπάρχει μια πόλη που εμφανίστηκε από το πουθενά, και αυτό είναι ένα ερώτημα μεγαλύτερο από όσα μας έχουν τεθεί ποτέ. Ίσως η απάντηση στο ερώτημα της πόλης είναι να ζεις σε αυτήν».

Παρ’ όλα αυτά, τα δυο αδέρφια συνέχιζαν να τα έχουν χαμένα. Για το λόγο αυτό έμειναν πάνω στο λόφο, ακίνητοι, παρακολουθώντας την κίνηση των νέων ανθρώπων στους δρόμους της νέας πόλης από κάτω τους, και συχνά κουνούσαν το κεφάλι τους με δυσπιστία. Ήταν σαν να φοβόντουσαν να κατέβουν σε αυτούς τους δρόμους, φοβόντουσαν ότι το όλο πράγμα ήταν κάποιου είδους παραίσθηση, και ότι αν έμπαιναν στην πόλη η απάτη θα αποκαλυπτόταν, το όραμα θα διαλυόταν και θα επέστρεφαν στο προηγούμενο τίποτα. της ζωής τους. Ίσως η περίεργη θέση στην οποία βρίσκονταν να εξηγεί το γιατί δεν παρατήρησαν ότι οι άνθρωποι στους νέους δρόμους και στο στρατόπεδο πιο πέρα, συμπεριφέρονταν περίεργα, σαν να είχαν τρελαθεί και αυτοί λίγο από την ακατανόητη και ξαφνική ύπαρξή τους. Ακούγονταν πολλές φωνές και κλάματα, ενώ μερικοί από τους ανθρώπους έπεφταν στο έδαφος και κλωτσούσαν με τα πόδια τους τον αέρα, σαν να έλεγαν: «Πού είμαι; Άσε με να φύγω από εδώ…»

Στην αγορά φρούτων και λαχανικών οι άνθρωποι πετούσαν προϊόντα ο ένας στον άλλο, αλλά δεν ήταν σαφές αν έπαιζαν ή αν εξέφραζαν την σιωπηλή οργή τους. Στην πραγματικότητα, έμοιαζαν ανίκανοι να εκφράσουν αυτό που πραγματικά ήθελαν ‒τροφή, καταφύγιο, ή κάποιον να τους εξηγήσει τον κόσμο και να τους κάνει να αισθανθούν ασφαλείς μέσα σε αυτόν; Κάποιον που τα ήρεμα λόγια του θα μπορούσαν να τους προσφέρουν τη χαρούμενη ψευδαίσθηση ότι καταλαβαίνουν αυτό που δεν μπορούσαν να καταλάβουν. Πιο επικίνδυνες ήταν οι συγκρούσεις στο στρατόπεδο, καθώς οι νέοι άνθρωποι εμφανίστηκαν με όπλα, γι’ αυτό και σημειώθηκαν τραυματισμοί.
ν

ήλιος έγερνε ήδη προς τη δύση, όταν ο Χούκα και ο Μπούκα κατέβηκαν τελικά από τον βραχώδη λόφο. Καθώς οι απογευματινές σκιές σέρνονταν στους αινιγματικούς ογκόλιθους που συνωστίζονταν στο μονοπάτι τους, φάνηκε και στους δύο ότι οι πέτρες αποκτούσαν ανθρώπινα πρόσωπα με κούφια μάτια που τους κοίταζαν προσεκτικά, σαν να ρωτούσαν: «Ποια είναι αυτά τα μη εντυπωσιακά όντα που έφεραν στη ζωή μια ολόκληρη πόλη;» Ο Χούκα, που βάδιζε ήδη με βασιλικό καμάρι, σαν το αγόρι που δοκίμαζε τα νέα ρούχα γενεθλίων που είχαν αφήσει οι γονείς του στα πόδια του κρεβατιού ενόσω κοιμόταν, επέλεξε να αγνοήσει τις πέτρες που τους κοιτούσαν επίμονα, αλλά ο Μπούκα φοβήθηκε, γιατί οι πέτρες δεν φαίνονταν να είναι φίλοι τους και θα μπορούσαν εύκολα να αρχίσουν μια κατολίσθηση που θα έθαβε και τα δύο αδέρφια για πάντα, πριν προλάβουν να ζήσουν το ένδοξο μέλλον τους.

Η νέα πόλη περιβαλλόταν από βραχώδεις πλαγιές τέτοιου είδους, εκτός από την πλευρά του ποταμού, και όλοι οι ογκόλιθοι στους λόφους τριγύρω έμοιαζαν τώρα να έχουν γίνει γιγάντια κεφάλια, των οποίων τα πρόσωπα ήταν συνοφρυωμένα και εχθρικά και τα στόματα έτοιμα να επικρίνουν. Δεν μίλησαν ποτέ, αλλά ο Μπούκα κράτησε μια σημείωση: «Είμαστε περικυκλωμένοι από εχθρούς», είπε στον εαυτό του, «και αν δεν σπεύσουμε να αμυνθούμε απέναντί τους, θα βροντοφωνάξουν πάνω μας και θα μας συντρίψουν». Δυνατά είπε στον αδερφό του τον βασιλιά: «Ξέρεις τι δεν έχει αυτή η πόλη και τι χρειάζεται το συντομότερο δυνατό; Τείχη. Ψηλά και χοντρά τείχη, αρκετά ισχυρά για να αντέχουν σε κάθε επίθεση».

Ο Χούκα έδωσε τη συγκατάθεσή του. «Χτίσε τα», είπε.

Έπειτα μπήκαν στην πόλη και, καθώς έπεφτε η νύχτα, βρέθηκαν στην αυγή του χρόνου και στη μέση του χάους που είναι η πρώτη συνθήκη όλων των νέων συμπάντων. Την ώρα εκείνη, πολλοί από τους νέους απογόνους τους είχαν αποκοιμηθεί, άλλοι στο δρόμο, άλλοι στο κατώφλι του παλατιού, άλλοι στη σκιά του ναού, παντού. Υπήρχε επίσης μια βαριά μυρωδιά στον αέρα, επειδή εκατοντάδες πολίτες είχαν λερώσει τα ρούχα τους. Όσοι δεν κοιμόντουσαν ήταν σαν υπνοβάτες, άδειοι άνθρωποι με άδεια μάτια, περπατούσαν στους δρόμους σαν αυτόματα, αγόραζαν φρούτα από τους πάγκους χωρίς να ξέρουν τι έβαζαν στα καλάθιά τους ή πουλούσαν φρούτα χωρίς να ξέρουν πώς τα λένε, ή, στους πάγκους που προσφέρουν θρησκευτικά σύνεργα, αγόραζαν και πουλούσαν φυλαχτά, μάτια από σμάλτο, ροζ και άσπρα με μαύρες ίριδες, και πολλά άλλα μπιχλιμπίδια που χρησιμοποιούνται στις καθημερινές αφιερώσεις του ναού, χωρίς να γνωρίζουν ποιες θεότητες υπήρχαν και αν τους άρεσε να δέχονται προσφορές και γιατί. Ήταν νύχτα τώρα, αλλά ακόμα και μέσα στο σκοτάδι οι υπνοβάτες συνέχιζαν να αγοράζουν, να πουλούν, να περιφέρονται στους μπερδεμένους δρόμους και οι γυάλινες παρουσίες τους ήταν πολύ πιο ανησυχητικές από εκείνες των βρωμιάρηδων που κοιμόντουσαν πάνω στο χώμα.

Ο νέος βασιλιάς, ο Χούκα, απογοητεύτηκε με την κατάσταση των υπηκόων του. «Φαίνεται ότι αυτή η μάγισσα μας έδωσε ένα βασίλειο υπανθρώπων», φώναξε. «Αυτοί οι άνθρωποι είναι τόσο ανεγκέφαλοι όσο οι αγελάδες και δεν έχουν καν μαστάρια για να μας δώσουν γάλα».

Ο Μπούκα, ο πιο ευφάνταστος από τα δύο αδέρφια, έβαλε παρηγορητικά το χέρι του στον ώμο του Χούκα. «Ηρέμησε», του είπε. «Ακόμα και τα ανθρώπινα μωρά χρειάζονται λίγο χρόνο για να βγουν από τη μήτρα της μητέρας τους και να αρχίσουν να αναπνέουν. Και όταν γεννιούνται δεν έχουν ιδέα τι να κάνουν, και έτσι κλαίνε, γελούν, τσαντίζονται και πετούν πράγματα, και περιμένουν από τους γονείς τους να τα φροντίσουν όλα. Νομίζω ότι αυτό που συμβαίνει εδώ είναι ότι η πόλη μας βρίσκεται ακόμα στη διαδικασία της γέννας, και όλοι αυτοί οι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των γέρων, είναι μωρά αυτή τη στιγμή, και πρέπει απλώς να ελπίζουμε ότι θα μεγαλώσουν γρήγορα, γιατί δεν έχουμε μητέρες να τους φροντίζουν».

«Ας υποθέσουμε ότι έχεις δίκιο. Τι πρέπει να κάνουμε με αυτό το μισογεννημένο πλήθος;» ρώτησε ο Χούκα.

«Θα περιμένουμε», είπε ο Μπούκα, που δεν είχε άλλη καλύτερη ιδέα. «Αυτό είναι το πρώτο μάθημα της νέας σου βασιλείας: υπομονή. Πρέπει να επιτρέψουμε στους νέους πολίτες μας ‒τους νέους υπηκόους μας‒ να γίνουν πραγματικοί, να αναπτυχθούν στον νεοδημιούργητο εαυτό τους. Άραγε ξέρουν έστω τα ονόματά τους; Από πού νομίζουν ότι προήλθαν; Είναι ένα πρόβλημα. Ίσως αλλάξουν γρήγορα. Ίσως μέχρι το πρωί να έχουν γίνει άντρες και γυναίκες και να μπορούμε να μιλήσουμε για όλα. Μέχρι τότε, δεν υπάρχει τίποτα άλλο να κάνουμε».

Η πανσέληνος φάνηκε στον ουρανό σαν άγγελος που κατεβαίνει και έλουσε το νέο κόσμο στο γαλακτώδες φως της. Και εκείνη την ευλογημένη φεγγαρόφωτη νύχτα στην αρχή της αρχής, οι αδελφοί Σαγκάμα κατάλαβαν ότι η πράξη της δημιουργίας είναι μόνο η πρώτη από τις πολλές πράξεις που πρέπει να γίνουν, ότι ακόμη και η ισχυρή μαγεία των σπόρων δεν μπορούσε να προσφέρει όλα όσα χρειάζονταν. Ωστόσο, οι ίδιοι είχαν εξαντληθεί, έπειτα από όλα όσα είχαν φτιάξει, και έτσι μπήκαν στο παλάτι.

Εδώ όμως φαινόταν να ισχύουν άλλοι κανόνες. Καθώς πλησίασαν την τοξωτή πύλη στην πρώτη αυλή, είδαν μια πλήρη παράταξη υπηρετών να στέκονται μπροστά τους σαν αγάλματα – ιππείς και ιπποκόμοι παγωμένοι δίπλα στα ακίνητα άλογά τους, μουσικοί πάνω σε μια σκηνή να ακουμπούν στα σιωπηλά όργανά τους και έναν μεγάλο αριθμό υπηρετών και βοηθών. Όλοι τους ήταν ντυμένοι με τέτοια στολίδια που αρμόζουν σε όσους υπηρετούσαν έναν βασιλιά – τουρμπάνια με ουρά, μπροκάρ πανωφόρια, παπούτσια που οι μύτες τους κουλουριάζονταν στα δάχτυλα των ποδιών, περιδέραια και δαχτυλίδια.

Μόλις ο Χούκα και η Μπούκα πέρασαν την πύλη, η σκηνή ζωντάνεψε και η σιωπή αντικαταστάθηκε από φασαρία και οχλοβοή. Οι αυλικοί, μόλις τους αντιλήφθηκαν, έσπευσαν να τους συνοδεύσουν, και αυτοί δεν ήταν σαν τα μεγάλα μωρά στους δρόμους της πόλης, αλλά ενήλικοι άντρες και ενήλικες γυναίκες, γλυκομίλητοι και γνώστες και πλήρως ικανοί να εκτελούν τα καθήκοντά τους. Ένας υπηρέτης με στολή πλησίασε τον Χούκα κρατώντας ένα στέμμα πάνω σε ένα κόκκινο βελούδινο μαξιλάρι. Ο Χούκα το πήρε και το έβαλε με χαρά στο κεφάλι του. Το στέμμα ταίριαζε στο κεφάλι του τέλεια. Δέχτηκε τις υπηρεσίες του προσωπικού του παλατιού σαν να ήταν δικό του δικαίωμα και δικό τους χρέος, αλλά ο Μπούκα, περπατώντας ένα-δυο βήματα πίσω του, έκανε άλλες σκέψεις. «Φαίνεται ότι ακόμη και οι μαγικοί σπόροι έχουν έναν κανόνα για τους κυβερνώντες και έναν άλλο για τους κυβερνώμενους», σκέφτηκε. «Αν όμως οι κυβερνώμενοι συνεχίσουν να είναι απείθαρχοι, δεν θα είναι εύκολο να τους κυβερνήσουμε».

Τα βασιλικά υπνοδωμάτια ήταν τόσο πολυτελώς διακοσμημένα που το ερώτημα ποιος κοιμάται πού λύθηκε χωρίς πολλή συζήτηση. Υπήρχαν αρχιθαλαμηπόλοι για να φέρουν στα αδέρφια τα νυχτικά τους και να τους δείξουν τις ντουλάπες που γεμάτες με βασιλικά ενδύματα στα μέτρα τους. Ήταν όμως πολύ κουρασμένοι για να ασχοληθούν με το νέο τους σπιτικό ή για να ενδιαφερθούν για παλλακίδες, και μέσα σε λίγα λεπτά κοιμόντουσαν βαθιά και οι δύο.
ν

ο πρωί τα πράγματα ήταν τελείως διαφορετικά. «Πώς είναι η πόλη σήμερα;» Ο Χούκα ζήτησε από τον αυλικό που μπήκε στην κρεβατοκάμα να τραβήξει τις κουρτίνες. Εκείνος στράφηκε προς το μέρος του και υποκλίθηκε βαθιά. «Τέλεια, όπως πάντα, κύριε», απάντησε. «Η πόλη ευδοκιμεί υπό την κυριαρχία της Μεγαλειότητάς σας, σήμερα και κάθε μέρα».

Ο Χούκα και ο Μπούκα καβάλησαν δυο άλογα και βγήκαν έξω για να δουν μόνοι τους την κατάσταση των πραγμάτων. Έμειναν έκπληκτοι όταν βρήκαν μια μητρόπολη πολυσύχναστη και δραστήρια, γεμάτη από ενήλικες που συμπεριφέρονταν σαν ενήλικες και παιδιά που έτρεχαν γύρω από τα πόδια τους όπως κάνουν τα παιδιά. Ήταν σαν να ζούσαν εδώ πολλά χρόνια, σαν οι ενήλικες να ήταν κάποτε παιδιά, που μεγάλωσαν και παντρεύτηκαν για να μεγαλώσουν τα δικά τους παιδιά. σαν να είχαν μνήμες και ιστορίες που ανήκαν σε μια χιλιόχρονη κοινότητα, μια πόλη αγάπης και θανάτου, δακρύων και γέλιων, πίστης και προδοσίας και οτιδήποτε άλλο περιέχει η ανθρώπινη φύση. Μια πόλη γεμάτη με όλα όσα ‒όταν αθροιστούν μαζί‒ αποτελούν το νόημα της ζωής. Και όλο αυτό προέκυψε από το τίποτα, από τους μαγικούς σπόρους.

Οι θόρυβοι της πόλης ‒οι φωνές των πλανόδιων πωλητών, τα χτυπήματα από τις οπλές των αλόγων, το κροτάλισμα από τα κάρα, τα τραγούδια και οι λογομαχίες‒ γέμιζαν τον αέρα. Στο στρατόπεδο, παρατάχθηκε ένας τρομερός στρατός, περιμένοντας τις διαταγές των αρχόντων του.

«Πώς έγινε αυτό;» ρώτησε ο Χούκα με απορία τον αδερφό του.

«Να η απάντηση στην απορία σου», του είπε ο Μπούκα, δείχνοντας το δρόμο.

Αυτή που ερχόταν προς το μέρος τους μέσα από το πλήθος, ντυμένη με την παραδοσιακή φορεσιά των ασκητών και κρατώντας ένα ξύλινο ραβδί, ήταν η Πάμπα Καμπάνα, με την οποία ήταν και οι δύο ερωτευμένοι. Στα μάτια της σιγόκαιγε μια φωτιά.

«Φτιάξαμε την πόλη», της είπε ο Χούκα. «Είπες πως όταν θα το κάναμε, θα μπορούσαμε να μάθουμε το πραγματικό σου όνομα».

Η Πάμπα Καμπάνα αποκάλυψε το όνομά της και συνεχάρη τα δυο αδέρφια. «Καλά τα πήγατε», είπε. «Απλώς χρειάζονταν κάποιον να τους ψιθυρίσει στα αυτιά τα όνειρά τους».

Καθένας προέρχεται από έναν σπόρο, πρόσθεσε. Οι άνδρες φυτεύουν σπόρους στις γυναίκες και ούτω καθεξής. Αυτό βέβαια ήταν διαφορετικό. Μια ολόκληρη πόλη, με ανθρώπους κάθε είδους και ηλικίας, που ξεπετάχθηκε μέσα από τη γη την ίδια μέρα. Τέτοια λουλούδια δεν έχουν ψυχή, δεν ξέρουν ποιοι είναι, γιατί η αλήθεια είναι ότι δεν είναι τίποτα. Μια τέτοια αλήθεια είναι ωστόσο απαράδεκτη. Ήταν απαραίτητο, είπε, να κάνουμε κάτι για να θεραπεύσουμε το πλήθος της μη πραγματικότητάς του. Η λύση ήταν η φαντασία. Η φαντασία έφτιαξε τις ζωές τους, τις κάστες τους, τις πίστεις τους, πόσα αδέρφια και αδερφές είχε ο καθένας, ποια παιδικά παιχνίδια είχαν παίξει, και έστειλε τις ιστορίες που ψιθυρίζονταν στους δρόμους στα αυτιά που έπρεπε να τις ακούσουν. Έγραφε τη μεγάλη αφήγηση της πόλης, δημιουργώντας την ιστορία της, τώρα που είχε δημιουργήσει τη ζωή της. Μερικές από τις ιστορίες της προήλθαν από τις αναμνήσεις της από το χαμένο Καμπίλι,[10] τους σφαγμένους πατέρες και τις καμένες μητέρες. Προσπάθησε να ξαναζωντανέψει αυτό το μέρος στον ίδιο αυτό τόπο, να επαναφέρει τους παλιούς νεκρούς στους νεοζώντες, αλλά η μνήμη δεν ήταν αρκετή. Υπήρχαν πάρα πολλές ζωές που έπρεπε να ζωντανέψουν, και έτσι η φαντασία κυριάρχησε εκεί όπου απέτυχε η μνήμη.

«Η δική μου μητέρα με εγκατέλειψε», πρόσθεσε, «αλλά εγώ θα είμαι η μητέρα όλων τους».

__________________

— Το απόσπασμα προέρχεται από το βιβλίο Victory City, όπως δημοσιεύτηκε στο New Yorker.

— H μετάφραση και oi σημειώσεις είναι του Αναστάσιου Ν. Πανά.

— Ο Σαλμάν Ρούσντι έχει γράψει δεκαπέντε μυθιστορήματα, συμπεριλαμβανομένου του τελευταίου βιβλίου του «Πόλη της Νίκης», που θα κυκλοφορήσει στις 7 Φεβρουαρίου 2023.
v

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Η Γκάγκαντεβι (Gangadevi, γνωστή και ως Gangambika), ήταν πριγκίπισσα του 14ου αιώνα που έγραψε ποιήματα στην σανσκριτική γλώσσα. Ήταν σύζυγος του Κουμάρα Καμπάνα, γιου του βασιλιά Vijayanagara Bukka Raya I (περίπου τις δεκαετίες 1360-1370). Εξιστόρησε τη νίκη του συζύγου της επί των μουσουλμάνων στο Μαντουράι με τη μορφή ποιήματος. Εκτός από τη συγγραφή, πολέμησε επίσης στο μάχη με τον άντρα της και ενέπνευσε άλλες γυναίκες.

[2] Η Vidya (σανσκριτικά: vidyā) κατέχει εξέχουσα θέση σε όλα τα κείμενα που σχετίζονται με την ινδική φιλοσοφία. Αναφέρεται στην έγκυρη γνώση, η οποία δεν μπορεί να αντικρουστεί, και στην αληθινή γνώση, δηλαδή στην διαισθητικά αποκτηθείσα γνώση του εαυτού. Η Vidya δεν είναι απλή διανοητική γνώση, αλλά γνώση με κατανόηση.

[3] Περιτομή ονομάζεται ο περιορισμένος ακρωτηριασμός της φυσικής διαμόρφωσης του ανδρικού μορίου, συγκεκριμένα είναι η αποκοπή (αφαίρεση) της πόσθης ή ακροποσθίας (αρχ. ακροβυστίας), της πτύχωσης δηλαδή του δέρματος που καλύπτει τη βάλανο του πέους. Στην εβραϊκή και στη μουσουλμανική θρησκεία οι γονείς οφείλουν να περιτέμνουν τα άρρενα βρέφη τους (σουνέτι στα τουρκικά), σύμφωνα με τους θρησκευτικούς κανόνες.

[4] Σαγκάμ (Sangam) ονομάζεται μια μακρά περίοδος ειρήνης στη νότια Ινδία που διάρκεσε από τον 6ο αιώνα π.Χ. έως τον 3ο αιώνα μ.Χ. Πήρε το όνομά της από τις διάσημες ακαδημίες ποιητών και μελετητών Sangam με κέντρο την πόλη Μαντουράι.

[5] Ονόματα θεοτήτων που αναφέρονται στο ινδουιστικό έπος Ραμαγιάνα.

[6] Iδρύθηκε το 1512 μ.Χ. από τον Sultan-Quli Qutb-ul-Mulk.

[7] Το Great Table ήταν ένα μεγάλο ροζ διαμάντι που είχε καρφωθεί στον θρόνο του αυτοκράτορα των Mογγόλων Σαχ Τζαχάν. Έχει περιγραφεί στο βιβλίο του Γάλλου κοσμηματοπώλη Jean-Baptiste Tavernier το 1642, ο οποίος του έδωσε το όνομά του.

[8] Στην ινδική μυθολογία Πουρούραβας (σανσκριτικά: Purūravas) είναι ο πρώτος βασιλιάς της σεληνιακής δυναστείας. Σύμφωνα με τη Μαχαμπαράτα , ο Πουρούραβας ήταν αυτός που έφερε τα τρία είδη πυρός στη γη (πυρι διά της τριβής, το ηλεκτρικό πυρ και το ηλιακό πυρ) από την ουράνια περιοχή των Γκαντάρβα, όπου συνάντησε την Ουρβάσι και την ερωτεύτηκε.

[9] Θρυλικοί βασιλείς, ιδρυτές των ομώνυμων δυναστειών που υπάρχουν στα έπη Ραμαγιάνα και Μαχαμπαράτα.

[10] Καμπίλι. Μεγάλο αλλά βραχύβιο βασίλειο της δυτικής Ινδίας στις αρχές του 14ου αιώνα. Τελείωσε μετά από μια ήττα από τους στρατούς του Σουλτανάτου του Δελχί και μια τζαουχάρ (τελετουργική μαζική αυτοκτονία) το 1327/28 μ.Χ., καθώς αντιμετώπιζε μια βέβαιη ήττα. Από τα ερείπια του βασιλείου Καμπίλι, αναδύθηκε σύντομα η αυτοκρατορία Βιτζαγιαναγκάρα το 1336 μ.Χ. και εξελίχθηκε σε μια από τις πιο φημισμένες αυτοκρατορίες της Ινδίας που κυβέρνησε τη Νότια Ινδία για περισσότερα από 200 χρόνια.
ν

© 2022 Youmagazine.gr
v

 

---