Μια μυστηριώδης μαγνητική ανωμαλία αναπτύσσεται πάνω από τη Γη

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Posted by Youmagazine Staff

 

Μια μαγνητική ανωμαλία που μπορεί να καταστρέψει τη ζωή στον πλανήτη, ανακάλυψαν οι επιστήμονες πάνω από τον Νότιο Ατλαντικό Ωκεανό.

Η αυξανόμενη μυστηριώδης «λακκούβα» στο μαγνητικό σώμα της Γης. Image: Supplied

v

ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ανακάλυψαν έναν νέο τύπο κύματος που σαρώνει σαν θύελλα το μαγνητικό σώμα της Γης κάθε επτά χρόνια. Μια αυξανόμενη μυστηριώδης «λακκούβα», ορατή από το διάστημα, εκτρέπει τους δορυφόρους από την τροχιά τους και κάνει τους γεωφυσικούς να ξύνουν τα κεφάλια τους. Και τα πράγματα θα χειροτερέψουν, καθώς ένας όλο και πιο «θυμωμένος Ήλιος» σκορπάει υπερφορτισμένα σωματίδια στο δρόμο μας.

Έχει μπει, άραγε, η ανθρωπότητα σε έναν καταστροφικό δρόμο δίχως επιστροφή; Και κατά πόσον ευθύνεται η ηθική σήψη της ανθρωπότητας, το χαμηλό διανοητικό επίπεδο και η εμμονή του ανθρώπου για την απόκτηση μόνο υλικών αγαθών; Είναι αλήθεια ότι τα ψυχικά κύματα που εκπέμπουμε, επηρεάζουν τα φυσικά φαινόμενα και το περιβάλλον;

Μια πελώρια μαύρη τρύπα στον Ήλιο

Οι επιστήμονες που ανακάλυψαν την ονομαζόμενη «Νότια Ατλαντική Ανωμαλία» (South Atlantic Anomaly) της Γης, δεν μπορούν να απαντήσουν στα παραπάνω ερωτήματα. Είναι όμως βέβαιοι ότι τα πράγματα θα χειροτερεύσουν, εξαιτίας του γεγονότος ότι ένας όλο και πιο θυμωμένος Ήλιος σκορπίζει υπερφορτισμένα σωματίδια στο δρόμο μας.

Πρόσφατα σχηματίστηκε μια γιγαντιαία μαύρη τρύπα στην επιφάνεια του Ήλιου, που είναι 20 φορές μεγαλύτερη από τη Γη. Είναι η δεύτερη φορά που συμβαίνει αυτό μέσα στο 2023.

Το Παρατηρητήριο Solar Dynamics της NASA εντόπισε και τις δύο τρύπες, με την πρώτη να εμφανίζεται στις 23 Μαρτίου και τη δεύτερη στις 26 Μαρτίου.
ν

Η μαύρη τρύπα που σχηματίστηκε στον Ήλιο, κατά την εβδομάδα 20 έως 26 Μαρτίου 2023, είναι 20 φορές μεγαλύτερη από τη Γη. Πηγή: NASA
v

Οι ηλιακές μαύρες τρύπες είναι ψυχρότερες περιοχές στο στέμμα του Ήλιου, είναι αβλαβείς και συνήθως βρίσκονται κοντά στους πόλους. Όμως δεν είχαν παρατηρηθεί ποτέ μαύρες τρύπες τέτοιας έκτασης. Επομένως, είναι άγνωστη η επίδρασή τους στο μαγνητικό σώμα της Γης, ή κατά πόσον θα επηρεάσουν αρνητικά το διαδίκτυο, τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας και το GPS.

Από την μεγάλη μαύρη τρύπα στη στεφάνη του Ήλιου εκτοξεύτηκαν ηλιακοί άνεμοι 2,9 εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα με κατεύθυνση τη Γη, που «χτύπησαν» τον πλανήτη μας την Παρασκευή 28 Μαρτίου.

Η Νότια Ατλαντική Ανωμαλία

Η μαγνητική ανωμαλία στον Νότιο Ατλαντικό Ωκεανό ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1958. Νέες παρατηρήσεις από τη NASA και την ESA αποκάλυψαν ότι εξελίσσεται. Συγκεκριμένα, χωρίζεται στα δύο. Και αυτό έχει πρακτικές συνέπειες για τις διάφορες δραστηριότητες κοντά στην επιφάνεια της Γης.

Ουσιαστικά πρόκειται για ελάττωμα στο μαγνητικό πεδίο της Γης (ζώνες Βαν Άλλεν). Το μαγνητικό πεδίο κάνει τρία πράγματα: πρώτον, προστατεύει τα ζωντανά πλάσματα, ανακόπτοντας και εκτρέποντας τα επικίνδυνα σωματίδια που έρχονται από τον Ήλιο, δεύτερον, κάνει τις μαγνητικές βελόνες να στρέφονται προς τον Βορρά, και τρίτον παράγει το εντυπωσιακό σε χρώματα βόρειο σέλας.

Η πιο κάτω εικόνα (που δημιουργήθηκε από τους επιστήμονες Christopher Finlay, Clemens Kloss και Nils Olsen) δείχνει το αυξανόμενο αδύναμο κομμάτι στο μαγνητικό πεδίο της Γης που εκθέτει τους δορυφόρους και τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό σε μεγαλύτερους κινδύνους ακτινοβολίας.
ν

ν

Οι ζώνες Βαν Άλλεν προστατεύουν τη ζωή πάνω στη Γη από την θανατηφόρα ηλιακή ακτινοβολία. Πηγή: Wikimedia Commons
ν

Ωστόσο, η Νότια Ατλαντική Ανωμαλία (ΝΑΑ), η οποία χρόνο με το χρόνο μεγαλώνει, επιτρέπει στα φορτισμένα σωματίδια να διεισδύσουν περισσότερο στη Γη από ό,τι αλλού. Μέχρι τώρα, αυτό δεν φαίνεται να έχει κάποια αξιοσημείωτη επίδραση στο έδαφος και στη ζωή στη Γη.

«Η ΝAA βαθαίνει και κινείται προς τα δυτικά», γράφουν οι συντάκτες μιας σχετικής μελέτης της NASA που κυκλοφόρησε νωρίτερα αυτό το έτος. «Η περιοχή που έχει πληγεί έχει αυξηθεί κατά περίπου 5 τοις εκατό… Αυτό το περίγραμμα προσεγγίζει την περιοχή όπου είναι πιο πιθανό να συμβεί βλάβη από την ακτινοβολία στους δορυφόρους…»

Τα φορτισμένα σωματίδια μπορούν να βραχυκυκλώσουν υπολογιστές, να καταστρέψουν αποθηκευμένα δεδομένα και να παρέμβουν σε ευαίσθητες λειτουργίες.

Πρόσφατα δεδομένα δείχνουν ότι η Νότια Ατλαντική Ανωμαλία έχει αναπτύξει δύο λοβούς αυξανόμενου αδυνατίσματος στο μαγνητικό πεδίο. Ο ένας εκτείνεται δυτικά πάνω από την Αργεντινή και τη Βραζιλία, ενώ ο άλλος πλησιάζει προς τη Νότια Αφρική.

Οι γεωφυσικοί πιστεύουν ότι η ανωμαλία του Νότιου Ατλαντικού προκύπτει από την κλίση του μαγνητικού άξονα της Γης και τη ροή των λιωμένων μετάλλων στον ρευστό εξωτερικό πυρήνα της.

Το εσωτερικό της Γης είναι διαχωρισμένο σε ένα πυριτικό εξωτερικό φλοιό, ο οποίος είναι συμπαγής, έναν ημίρρευστο μανδύα, έναν ρευστό εξωτερικό πυρήνα, ο οποίος είναι αρκετά πιο ιξώδης από τον μανδύα, καθώς και έναν στερεό εσωτερικό πυρήνα. Ο ρευστός εξωτερικός πυρήνας δημιουργεί ένα ασθενές μαγνητικό πεδίο λόγω της θερμικής μεταφοράς του ηλεκτρικά αγώγιμου υλικού του.

Αυτός ο ωκεανός από λειωμένο σίδηρο 2.900 χλμ. κάτω από τα πόδια μας, βρίσκεται σε συνεχή ροή. Αυτές οι στροβιλιζόμενες μεταλλικές πισίνες λειτουργούν σαν μια γιγάντια γεννήτρια ηλεκτρικής ενέργειας (γεωδύναμο), παράγοντας τα ρεύματα που σχηματίζουν το μαγνητικό πεδίο της Γης.
ν

Επάνω αριστερά: Το εσωτερικό της Γης: πυκνός συμπαγής μεταλλικός πυρήνας, παχύρρευστος μεταλλικός εξωτερικός πυρήνας, μανδύας και φλοιός με βάση το πυριτικό άλας. Κάτω αριστερά: Τα ρεύματα μεταφοράς ρευστού μετάλλου στον εξωτερικό πυρήνα της Γης, που οδηγούνται από τη ροή θερμότητας από τον εσωτερικό πυρήνα, οργανωμένα σε κυλίνδρους από τη δύναμη Coriolis, δημιουργούν ηλεκτρικά ρεύματα (δυναμό), τα οποία παράγουν το μαγνητικό πεδίο (δεξιά). Image: NASA, Andrew Z. Colvin, CC BY-SA 4.0
v

Όπως είναι γνωστό, ο μαγνητικός Βορράς δεν είναι ένα σταθερό σημείο, όπως ο γεωγραφικός, αλλά κινείται μέσα στα χρόνια σε διάφορα σημεία, από τον Καναδά μέχρι τον Βόρειο Παγωμένο Ωκεανό. Αυτό οφείλεται στην αλληλεπίδραση μεταξύ του λιωμένου πυρήνα της Γης και του στερεού μανδύα που επιπλέει από πάνω του και ο οποίος υφίσταται μεταβολές.

Ο ρευστός πυρήνας της Γης αναπτύσσει θερμοκρασίες που φτάνουν τους 5.000 βαθμούς Κελσίου. Αυτό, με τη σειρά του, προκαλεί την αλλαγή στην κλίση του άξονα της Γης και τη μετατόπιση των μαγνητικών πόλων κατά τη διάρκεια των χιλιετιών.

Ο Βόρειος Μαγνητικός Πόλος, για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή κινείται προς τη Ρωσία με ταχύτητα περίπου 45 χιλιομέτρων το χρόνο. Αυτή είναι η χαμηλότερη ταχύτητα σε σχέση με τα 55 χιλιόμετρα ετησίως που παρατηρήθηκαν το 2007.
ν

Οι θέσεις του Βόρειου Μαγνητικού Πόλου από το 1590 έως το 2020. Image: Supplied
ν

Μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Λιντς υποστηρίζει ότι μπορεί να υπάρχει κάποια σχέση με την ψύξη των μετάλλων στα όρια του πυρήνα και του μανδύα, σε βάθος περίπου 3.000 χιλιομέτρων.

Πιστεύεται ότι κάποια διαταραχή στη συναγωγή θερμότητας στον κάτω μανδύα της Γης, όπου βρίσκεται το δυναμό των λειωμένων μετάλλων εξαιτίας της περιστροφής, προκαλεί την εξασθένιση του μαγνητικού πεδίου της Γης πάνω από τον Νότιο Ατλαντικό.
ν

Αναπαράσταση του εσωτερικού της Γης. Η ψύξη των μετάλλων γίνεται στα όρια του πυρήνα και του μανδύα, σε βάθος περίπου 2.885 χιλιομέτρων. Πηγή: Wikimedia Commons

ν

Συμπερασματικά

Το μαγνητικό πεδίο της γης εκτρέπει τα φορτισμένα σωματίδια που έρχονται προς τη Γη από τον Ήλιο, με αποτέλεσμα την προστασία της ζωής. Όπου το μαγνητικό πεδίο είναι ασθενέστερο, αυτή η προστατευτική ασπίδα δεν είναι τόσο αποτελεσματική. Έτσι, όταν οι δορυφόροι περνούν πάνω από αυτή την περιοχή, τα φορτισμένα ηλιακά σωματίδια μπορούν να διαταράξουν την τροχιά τους και να παρέμβουν στις λειτουργίες τους.

Αυτό είναι το λιγότερο.

Μέχρι στιγμής, οι δορυφόροι που πλησιάζουν τη ΝΑΑ έχουν πάρει εντολή να απενεργοποιούν τον μην απαραίτητο εξοπλισμό τους. Επίσης οι αστροναύτες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό αποφεύγουν τους διαστημικούς περιπάτους όταν βρίσκονται στην περιοχή αυτή.

Ωστόσο, το πρόβλημα δεν είναι πιθανό να διορθωθεί σύντομα, λένε οι ερευνητές. «Και αυτό γιατί οι ανωμαλίες της θερμοκρασίας στον κάτω μανδύα έχουν παραμείνει ίδιες εδώ και δεκάδες εκατομμύρια χρόνια», λέει ο γεωφυσικός δρ Jonathan Mound. Και συμπληρώνει: «Ως εκ τούτου, περιμένουμε ότι και οι ιδιότητες του μαγνητικού πεδίου που δημιουργεί το δυναμό στο εσωτερικό της Γης να είναι ίδιες για δεκάδες εκατομμύρια χρόνια».

Και προτείνει την ίδρυση μιας διεθνούς μετεωρολογικής υπηρεσίας που θα μελετά την Νότια Ατλαντική Ανωμαλία και θα προειδοποιεί μηχανικούς, αστροναύτες και άλλους ενδιαφερόμενους, όταν θα υπάρχουν εκρήξεις στον Ήλιο, ή περαιτέρω εξασθένισης της ΝΑΑ.

Άλλωστε κανείς δεν γνωρίζει τι θα μπορούσε να συμβεί σε μια τέτοια περίπτωση.
ν

 

---