11 τρόποι για να γίνετε ευτυχισμένοι

WELLBEING

Από τη Γεωργία Μεταξά

 

Όπως λέει ένα γνωμικό, αν θέλετε να σας χαμογελάσει η ζωή, χαρίστε της πρώτα την καλή σας διάθεση! Εδώ παρουσιάζουμε έντεκα προτάσεις για να ανεβάσετε τη διάθεσή σας.

v

ΚΑΘΕ άνθρωπος έχει διαφορετική εικόνα για το τι είναι ευτυχία και το πώς μπορεί να αποκτηθεί. Για μερικούς είναι η ικανοποίηση μιας επιθυμίας, για άλλους οι καλές συνθήκες της ζωής και για άλλους η κατοχή αγαθών. Εδώ παρουσιάζουμε τις τελευταίες θέσεις της επιστήμης της ευτυχίας για το πώς να είμαστε ευδιάθετοι και ενεργητικοί, στο βαθμό τουλάχιστον που αυτό εξαρτάται από εμάς.
v

1. Ασκηθείτε επτά λεπτά τη μέρα

Σε μια μελέτη που περιλαμβάνεται στο βιβλίο The Happiness Advantage (Το πλεονέκτημα της ευτυχίας) του Shawn Achor, ερευνητή του Χάρβαρντ, τρεις ομάδες ασθενών που έπασχαν από κατάθλιψη πήραν μέρος σε ένα πρόγραμμα θεραπείας με φαρμακευτική αγωγή, με άσκηση ή με ένα συνδυασμό και των δύο.

Ενώ αρχικά και οι τρεις ομάδες παρουσίασαν σχεδόν παρόμοια βελτίωση, ύστερα από έξι μήνες τα αποτελέσματα ήταν τελείως διαφορετικά.

Το 38 τοις εκατό των ατόμων που είχαν λάβει φαρμακευτική αγωγή επέστρεψε στην κατάθλιψη. Όσοι ήταν στην ομάδα συνδυασμού ασκήσεων και φαρμάκων εμφάνισαν μόνο ελαφρώς καλύτερα αποτελέσματα, με το 31 τοις εκατό να υποτροπιάζει. Και μόνο το 9 τοις εκατό της ομάδας που γυμναζόταν παρουσίασε υποτροπή.

Συμπέρασμα: οι άνθρωποι που ασκούνται αισθάνονται πολύ καλύτερα σωματικά και ψυχολογικά, ακόμα και όταν δεν βλέπουν πάνω τους αλλαγές.
v

2. Ο ύπνος διώχνει τα αρνητικά συναισθήματα

Είναι γνωστό ότι ο ανεπαρκής ύπνος μας κάνει πιο ευάλωτους σε μολύνσεις και ιούς, και ότι, αντίθετα, ο επαρκής ύπνος μας βοηθά να ανακτήσουμε τη χαμένη ενέργεια, να έχουμε πιο καθαρό μυαλό και να είμαστε πιο παραγωγικοί. Πώς όμως συνδέεται ο ύπνος με την ευτυχία μας;

Μια μελέτη που παρουσιάστηκε στο βιβλίο NurtureShock, εξηγεί πώς ο ύπνος επηρεάζει τη συμπεριφορά μας. Για παράδειγμα, τα αρνητικά συναισθήματα συνδέονται με την αμυγδαλή. (Η αμυγδαλή είναι μια περίπλοκη μικρή νευρική δομή με σχήμα σαν αμύγδαλο που βρίσκεται στο στεφανιαίο σύστημα, μέσα στον διάμεσο κροταφικό λοβό και εμπλέκεται στις αρνητικές συναισθηματικές αντιδράσεις όπως ο φόβος). Η στέρηση ύπνου αυξάνει τη δραστηριότητα της αμυγδαλής κατά 60 τοις εκατό, με αποτέλεσμα την αύξηση των φοβιών και του άγχους.

Από την άλλη μεριά, οι λειτουργίες της μάθησης και της μνήμης συνδέονται με τον ιππόκαμπο. (Ο ιππόκαμπος είναι μια δομή στον εγκέφαλο που έχει ζωτικό ρόλο σε μερικές μορφές μνήμης). Έχει διαπιστωθεί ότι το μέγεθος του ιππόκαμπου επηρεάζει τις λειτουργικές του δυνατότητες. Όταν δηλαδή το μέγεθος του ιππόκαμπου είναι μεγαλύτερο, η μνήμη είναι συνήθως καλύτερη. Και ο ιππόκαμπος έχει μεγαλύτερο μέγεθος στα άτομα που ασκούνται και κοιμούνται επαρκώς.

Εκείνοι που δεν κοιμούνται επαρκώς, δεν μπορούν να επαναφέρουν στη μνήμη τους χαρούμενες στιγμές, αλλά κατακλύζονται από ζοφερές μνήμες και εικόνες.
v

3. Μετακομίστε κοντά στη δουλειά σας – αξίζει τον κόπο

Μια έρευνα έδειξε ότι το να πηγαίνουμε στη δουλειά με το αυτοκίνητο, καθώς και οποιαδήποτε μετακίνηση σε μεγάλες αποστάσεις, επηρεάζει την ψυχολογία μας δραματικά.

Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο The Art of Manliness από τον ψυχολόγο Daniel Gilbert του Χάρβαρντ, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «η οδήγηση μέσα στην κίνηση και στο μποτιλιάρισμα είναι ένα διαφορετικό είδος κόλασης κάθε μέρα».

Συνήθως αντισταθμίζουμε το άγχος της δουλειάς, με το να μένουμε μακριά ή να κάνουμε μικρές αποδράσεις τα Σαββατοκύριακα, πηγαίνοντας λ.χ. στο εξοχικό μας. Όμως δύο Ελβετοί οικονομολόγοι, οι οποίοι μελέτησαν την επίδραση της μετακίνησης στην ευτυχία, διαπίστωσαν ότι οι παράγοντες αυτοί δεν μπορούν να αντισταθμίσουν τη δυστυχία που δημιουργείται από τη μετακίνηση σε μεγάλες αποστάσεις.

Μια άλλη μελέτη του 2009, έδειξε ότι το μποτιλιάρισμα κουράζει την καρδιά και τριπλασιάζει τις πιθανότητες εμφράγματος. Αν και η μελέτη δεν απομονώνει κάποιο από τα χαρακτηριστικά του μποτιλιαρίσματος –το στρες, τη ρύπανση, τα καυσαέρια ή τον θόρυβο– ως το πιο επιζήμιο, αποκαλύπτει ότι κινδυνεύουν εξίσου μοτοσικλετιστές, ερασιτέχνες και επαγγελματίες οδηγοί, ενώ αυξημένο κίνδυνο, αν και μικρότερο, διατρέχουν ακόμα και οι επιβαίνοντες στα κάθε είδους οχήματα.
v

4. Αφιερώστε χρόνο στους φίλους και την οικογένεια

Αν κοστολογήσουμε την παρέα με καλούς φίλους και συγγενείς, αυτή μπορεί να αποτιμηθεί ως εξής:

• Αν γίνεται πολλές φορές μέσα στο χρόνο αξίζει 74.000 ευρώ ετησίως

• Μια ή δυο φορές την εβδομάδα αξίζει 58.000 ευρώ ετησίως

• Μια ή δυο φορές το μήνα αξίζει 40.000 ευρώ ετησίως

Κατά τον ίδιο τρόπο μπορεί να αποτιμηθεί η σχέση με αγαπημένα πρόσωπα:

• Η συμβίωση με κάποιον άλλον αξίζει 95.000 ευρώ ετησίως

• Όταν κάποιος είναι παντρεμένος αξίζει 62.000 ευρώ ετησίως

«Το μόνο πράγμα που έχει αξία στη ζωή είναι οι σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους» λέει ο George Vaillant, καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.

Πράγματι, θέλουμε να είμαστε επιτυχημένοι και να έχουμε πολλά χρήματα μόνο και μόνο για να κάνουμε φίλους και να αποκτήσουμε οικογένεια.
v

5. Βγείτε έξω – υπό καλές συνθήκες

v

Μια μελέτη έδειξε ότι το να βγαίνουμε έξω για 20 λεπτά με καλό καιρό, όχι μόνο ενισχύει την καλή διάθεση, αλλά διευρύνει τη σκέψη και βελτιώνει τη μνήμη.

Μια βρετανική μελέτη έδειξε επίσης ότι η διάθεσή μας ανεβαίνει κατακόρυφα αν επισκεφτούμε ένα μέρος κοντά στη θάλασσα, ένα ζεστό, ηλιόλουστο απόγευμα. Οι συμμετέχοντες στη μελέτη φάνηκαν να είναι πολύ πιο ευτυχισμένοι όταν βρίσκονταν κοντά στη φύση από ότι σε ένα αστικό περιβάλλον.

Η Αμερικανική Μετεωρολογική Υπηρεσία δημοσίευσε το 2011 μια έρευνα πάνω στην επίδραση που έχουν στον άνθρωπο οι διάφορες θερμοκρασίες, καθώς επίσης και διάφορες μεταβλητές όπως η ταχύτητα του ανέμου και η υγρασία.
Το πόρισμα της έρευνας: η ιδανική θερμοκρασία για να νιώθουμε ευτυχισμένοι είναι 20° Κελσίου. Γι’ αυτό ρίξτε μια ματιά στην πρόγνωση του καιρού πριν βγείτε έξω για 20 λεπτά φρέσκου αέρα.
v

6. Ξοδέψτε χρήματα – όχι σε ανώφελες αγορές

Έρευνα, στην οποία συμμετείχαν 150 άνθρωποι, έδειξε ότι τα χρήματα που δαπανώνται για δραστηριότητες όπως θέατρο, συναυλίες, φαγητό σε εστιατόριο κτλ., δημιουργούν μεγαλύτερη ευχαρίστηση από την αγορά υλικών αγαθών.

Το να είσαι γενναιόδωρος ξοδεύοντας χρήματα για τους άλλους, ενισχύει επίσης την ευτυχία.

Όπως αναφέρεται στο Journal of Happiness Studies, εκείνοι που αγοράζουν κάτι για κάποιον άλλον, αισθάνονται πολύ πιο ευτυχισμένοι και ανακαλούν συχνά αυτή την ανάμνηση στο μυαλό τους.

Το να είμαστε επίσης γενναιόδωροι με το χρόνο μας, έχει παρόμοιο αποτέλεσμα.

Μια μελέτη του εθελοντισμού στη Γερμανία έδειξε πώς οι εθελοντές επηρεάστηκαν αρνητικά όταν τους αφαιρέθηκε η ευκαιρία να βοηθήσουν τους άλλους. Το συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι ο εθελοντισμός δημιουργεί μεγαλύτερη ικανοποίηση απ’ ότι άλλα πράγματα στη ζωή.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Martin Seligman του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνιας, το να βοηθάμε τους άλλους «μας κάνει να αισθανόμαστε ικανοποίηση και μας γεμίζει με ευδιαμονία». (Στο βιβλίο του Flourish: A Visionary New Understanding of Happiness and Well-being).

Αφιερώνοντας 100 ώρες το χρόνο (ή δύο ώρες την εβδομάδα) στη βοήθεια των άλλων, εμπλουτίζουμε τη δική μας ζωή.
v

7. Χαμογελάστε – είναι θεραπευτικό

Όταν χαμογελάς νιώθεις ήδη καλύτερα, και το χαμόγελο γίνεται ακόμη πιο ευφρόσυνο όταν το υποστηρίζεις με θετικές σκέψεις.

Μια νέα μελέτη του τμήματος επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν έδειξε ότι όσοι εξυπηρετούν πελάτες με ένα ψεύτικο χαμόγελο στα χείλη όλη την ημέρα, έχουν άσχημη διάθεση και θέλουν να φύγουν από τη δουλειά. Αντίθετα, οι εργαζόμενοι που χαμογελούν ως αποτέλεσμα της καλλιέργειας θετικών σκέψεων –διακοπές σ’ ένα τροπικό νησί ή το βραβείο που πήρε το παιδί τους– έχουν ανεβασμένη διάθεση και καλύτερη απόδοση σ’ αυτό που κάνουν.

Εκτός του ότι νιώθουμε καλά, το χαμόγελο αυξάνει την ευελιξία μας και την ικανότητα να σκεφτόμαστε ολιστικά.

Είναι επίσης ένας καλός τρόπος για να μειώσουμε τον πόνο που αισθανόμαστε σε εξόχως ανησυχητικές συνθήκες.
v

8. Σχεδιάστε ένα ταξίδι – κι ας μην το πραγματοποιήσετε

Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Applied Research in Quality of Life, αναφέρεται ότι το να σχεδιάζεις διακοπές κάνοντας διάλειμμα από τη δουλειά σου, δημιουργεί μεγαλύτερη ευχαρίστηση απ’ ότι οι πραγματικές διακοπές.

Οι συμμετέχοντες παραδέχτηκαν ότι τη μεγαλύτερη ευχαρίστηση την ένιωσαν κατά το στάδιο του σχεδιασμού, όταν απολάμβαναν την αίσθηση της πρόβλεψης.

Ο σχεδιασμός των διακοπών ενίσχυσε την ευτυχία τους για οκτώ εβδομάδες, μετά τις διακοπές όμως η αίσθηση της ευτυχίας ξεθώριασε γρήγορα και οι περισσότεροι επέστρεψαν πίσω στην αρχική κατάσταση.
v

9. Διαλογιστείτε – και αυξήστε την ευδαιμονία σας

v

Η συγκέντρωση στον εσωτερικό εαυτό, χωρίς τη ροή των σκέψεων, βελτιώνει την εστίαση και την ευκρίνεια της προσοχής μας και μας βοηθάει να μείνουμε ήρεμοι και γαλήνιοι. Αυτό ενισχύει την ευτυχία.

Μια μελέτη του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης, στην οποία πήραν μέρος 16 εθελοντές σε μαθήματα διαλογισμού οκτώ εβδομάδων, έδειξε ότι τα τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη συμπόνια και την αυτογνωσία αυξήθηκαν, ενώ τα μέρη που σχετίζονται με το άγχος συρρικνώθηκαν.

Εκτός από τα αισθήματα ηρεμίας και ικανοποίησης, με τον διαλογισμό αυξάνονται η ευαισθητοποίηση και η ενσυναίσθηση (κατανόηση). Ο τακτικός διαλογισμός αλλάζει την καλωδίωση του εγκεφάλου και αυξάνει τα επίπεδα της ευτυχίας.
v

10. Νιώστε ευγνώμονες για ό,τι σας έχει προσφέρει η ζωή

Ο άνθρωπος σπανίως μένει ικανοποιημένος με όσα έχει – πάντοτε θέλει περισσότερα. Το να νιώθεις ευγνωμοσύνη για όσα έχεις, διώχνει τη θλίψη και την πίκρα για όσα δεν έχεις – και που δεν είναι βέβαιο πως θα σε έκανε να πλέεις όντως σε πελάγη ευτυχίας.

 Όπως αναφέρεται στο Journal of Happiness Studies, το να νιώθει κανείς ευγνώμων καταστέλλει την κατάθλιψη και ενισχύει το αίσθημα της ευτυχίας.

Το να νιώθουμε ευλογημένοι με όσα έχουμε, δημιουργεί καλύτερη ψυχολογία, κάνει πιο αποτελεσματικές τις προσπάθειές μας και έχει θετική επίδραση στις συναισθηματικές και διαπροσωπικές σχέσεις.
v

11. Να ανακαλείτε στη μνήμη σας ευτυχισμένες στιγμές

Είναι αλήθεια πως όταν είμαστε πεσμένοι, δεν έχουμε ανάγκη ανθρώπων που κλαίνε και θρηνούν μαζί μας, σαν άλλος χορός τραγωδίας, σε καταστάσεις δυσάρεστες, αλλά ανθρώπους που μιλούν με ειλικρίνεια και μας διδάσκουν ότι το να παραδίδεται κανείς στη θλίψη και να ταπεινώνει τον εαυτό του είναι σε κάθε περίπτωση άχρηστο, άσκοπο και ανόητο.

Ακόμα κι αν περιπέσουμε σε συμφορά και πραγματικά δυσάρεστη κατάσταση, πρέπει να επαναφέρουμε μέσα μας τη χαρά και την ευθυμία, ανακαλώντας στο νου ευτυχισμένες εικόνες από το παρελθόν. Άλλωστε στις περισσότερες περιπτώσεις τα γεγονότα δεν έχουν από τη φύση τους τίποτε το κακό, και η θλίψη μας είναι εξ ολοκλήρου πλαστή, με αφετηρία αβάσιμες απόψεις.

Πράγματι, η λύπη αμβλύνεται πολύ και εξασθενεί, όταν μεταφέρουμε τη σκέψη μας στην εποχή που ήμασταν παιδιά, ή θυμόμαστε τα καλά που μας συνέβησαν, στρέφοντας το μυαλό προς τις φωτεινές και ευτυχισμένες στιγμές της ζωής μας, και απομακρύνοντάς το από τις σκοτεινές και ταραγμένες.

Η ανάκληση ευτυχισμένων στιγμών μας δίνει τη δυνατότητα να πούμε στον εαυτό μας αυτό που έγραψε κάποτε ο Μένανδρος: «Κακό δεν έπαθες, αν δεν το φτιάξεις ο ίδιος στο μυαλό σου».
ν

 

---