Η φιλοσοφία του Κομφούκιου και η επιρροή της στην κινεζική κοινωνία (vid)

ΜΕΓΑΛΟΙ ΣΤΟΧΑΣΤΕΣ  | Ενημ. 15/10/2024, 07:56

Posted by Youmagazine Staff

O Κομφούκιος υπήρξε διανοητής και κοινωνικός φιλόσοφος και οι διδασκαλίες του επηρέασαν βαθιά τη ζωή και τη σκέψη των λαών της Ανατολικής Ασίας.

Ο Κομφούκιος γεννήθηκε το 551 π.Χ. ήταν δηλαδή σύγχρονος του Πυθαγόρα. Image: Supplied

v

ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΔΟΞΟ, αλλά το πιο δημοφιλές μάθημα στο Χάρβαρντ είναι η φιλοσοφία του Κομφούκιου, επειδή συνδυάζει την ευφυΐα, τον υψηλό φιλοσοφικό στοχασμό και την καθημερινή πρακτικότητα.

Ο Κομφούκιος, ένα όνομα συνώνυμο της αρχαίας κινεζικής φιλοσοφίας, παραμένει ένας από τους στοχαστές με τη μεγαλύτερη επιρροή όχι μόνο στην Κίνα αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο. Γεννημένος το 551 π.Χ. σε μια εποχή κοινωνικής και πολιτικής αναταραχής, ο Κομφούκιος ανέπτυξε ένα σύστημα σκέψης που προσπαθούσε να επιφέρει αρμονία, ηθική ακεραιότητα και αποτελεσματική διακυβέρνηση.

Οι διδασκαλίες του, που συλλογικά αναφέρονται ως Κομφουκιανισμός, έχουν διαμορφώσει τον πυρήνα του κινεζικού πολιτισμού, της πολιτικής και της κοινωνικής συμπεριφοράς για πάνω από δύο χιλιετίες. Η διαρκής επιρροή των ιδεωδών του Κομφουκιανού στην κινεζική κοινωνία δεν είναι εμφανής μόνο στην ιστορική της εξέλιξη, αλλά συνεχίζει να αντηχεί σήμερα στη σύγχρονη διακυβέρνηση, στην εκπαίδευση, ακόμη και στις διαπροσωπικές σχέσεις.
ν

– Ο ανώτερος άνθρωπος είναι σκληρός με τον εαυτό του. Ο κατώτερος άνθρωπος είναι σκληρός με τους άλλους.
ν

Αλλά για να κατανοήσουμε πλήρως την επιρροή του στην κινεζική κοινωνία, πρέπει να εμβαθύνουμε στις βασικές αρχές της κομφουκιανής φιλοσοφίας, στο ιστορικό της πλαίσιο και στο πώς διαμόρφωσε έναν ολόκληρο πολιτισμό σε διάφορα επίπεδα. Αυτή η επιρροή στη δομή της οικογένειας, την εκπαίδευση, την κυβέρνηση και το ηθικό σύστημα που καθοδηγεί την Κίνα για αιώνες είναι βασικό στοιχείο της μελέτης αυτής της φιλοσοφίας.

Η ζωή του Κομφούκιου

Ο Κομφούκιος (孔夫子 ή Κουνγκ-φου-τζου), γεννήθηκε ως Κονγκ Κιου (孔丘) στην πολιτεία Λου σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από πολιτικό κατακερματισμό και κοινωνική αστάθεια. Η οικογένειά του είχε μεσαία ευγενή θέση, αλλά δυσκολευόταν οικονομικά. Παρά αυτές τις προκλήσεις, ο Κομφούκιος απέκτησε βαθιές γνώσεις πάνω στην ιστορία, την ποίηση και τη φιλοσοφία, και, όπως ο Πυθαγόρας, έγινε δάσκαλος με αποστολή να αποκαταστήσει την κοινωνική αρμονία.
ν

– Όταν παραπονιέσαι για το κακό, το διπλασιάζεις. Όταν το περιγελάς, το εξουδετερώνεις.

ν

Πορτρέτο του Κομφούκιου από τον Wu Daozi, 685-758 μ.Χ., Δυναστεία Τανγκ. Image: Supplied
ν

Γύρω στην ηλικία των 30, ο Κομφούκιος άρχισε να προοδεύει στην καριέρα του, αναλαμβάνοντας διοικητικούς ρόλους και, αργότερα, πολιτικές θέσεις για την Πολιτεία του Λου και την άρχουσα οικογένειά της. Όταν έφτασε στα 50, είχε απογοητευτεί τόσο από τη διαφθορά και το χάος της πολιτικής ζωής ώστε ξεκίνησε ένα ταξίδι 12 ετών στην Κίνα, συγκεντρώνοντας μαθητές και διδάσκοντας.

Λίγα είναι γνωστά για το τέλος της ζωής του Κομφούκιου, αν και υποτίθεται ότι πέρασε αυτά τα χρόνια τεκμηριώνοντας τις πρακτικές και τις διδασκαλίες του. Ο αγαπημένος του μαθητής, καθώς και ο μονάκριβος γιος του πέθαναν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ενώ οι διδασκαλίες του δεν είχαν βελτιώσει στο ελάχιστο την κατάσταση της διακυβέρνησης. Προέβλεψε την έναρξη της περιόδου των εμφυλίων πολέμων, αλλά δεν μπόρεσε να αποτρέψει το χάος. Ο Κομφούκιος πέθανε το 479 π.Χ.

Μετά το θάνατό του, οι μεταρρυθμίσεις του έγιναν τόσο δημοφιλείς που κανένας άλλος φιλόσοφος στην ιστορία δεν είχε ποτέ μεγαλύτερη συνολική επιρροή στο μυαλό και τη ζωή περισσότερων ανθρώπων.
ν

Το ταξίδι του Κομφούκιου. Πίνακας του Νίκολα Ραίριχ. Image: Supplied
ν

Ο χαρακτήρας του Κομφούκιου ήταν αυτός του ιδανικού δασκάλου: ταπεινός, ευγενικός, υπομονετικός, πνευματώδης, ανοιχτός και πάντα έτοιμος να κάνει διάλογο και να αμφισβητήσει – μοιάζει πολύ με τον Σωκράτη, χωρίς τη συλλογιστική μέθοδό του (διαλεκτική). Δεν είναι τυχαίο που έζησε τον έκτο αιώνα π.Χ., τη λεγόμενη «περίοδο αναγέννησης της σοφίας», κατά την οποία η ανθρώπινη συνείδηση ​​παντού στον κόσμο ανερχόταν σε υψηλά επίπεδα. Οι Προσωκρατικοί φιλόσοφοι, όπως ο Πυθαγόρας και ο Ηράκλειτος στην Ελλάδα, ο Ζωροάστρης στην Περσία, ο Βούδας, ο συγγραφέας(οι) της Μπαγκαβάντ-Γκίτα στην Ινδία, ο Κομφούκιος και ο Λάο Τσε στην Κίνα έζησαν όλοι τον ίδιο αιώνα.
ν

– Σε μια χώρα που κυβερνάται καλά, ντροπή είναι η φτώχεια. Σε μια χώρα που κυβερνάται άσχημα, ντροπή είναι ο πλούτος.
ν

Στόχος του Κομφουκιανισμού είναι να επιτύχει μια κατάσταση απόλυτης αρετής ή ευγένειας, γνωστής ως Ρεν (ren). Αυτός που έχει επιτύχει Ρεν είναι τέλειος κύριος του εαυτού του και της κοινωνίας. Βρίσκεται στα πιο υψηλά επίπεδα, όντας κάτοχος των Έξι Τεχνών. Αυτές είναι η τελετουργία, η μουσική, η τοξοβολία, η οδήγηση άρματος, η καλλιγραφία και τα μαθηματικά. Αυτές οι έξι τέχνες αποτέλεσαν τελικά τα θεμέλια του εκπαιδευτικού συστήματος όχι μόνο στην Κίνα, αλλά σε ολόκληρη την νοτιοανατολική Ασία.
ν

– Διάλεξε το επάγγελμα που σου αρέσει και δεν θα χρειαστεί να ξαναδουλέψεις στη ζωή σου.
ν

Από μια πλευρά το Ρεν θυμίζει την “αταραξία” που δίδασκε ο Σωκράτης και στους κατοπινούς αιώνες οι Στωικοί φιλόσοφοι.

Η φιλοσοφία του Κομφούκιου ενσωματώθηκε στην κινεζική κοινωνία. Δημιουργώντας το κίνημα ru jiao, ή “Ρου” που σημαίνει “ το δόγμα των μελετητών”
ν

Τμήμα χειρογράφου της δυναστείας Τανγκ με τα Ανάλεκτα του Κομφούκιου και με σχολιασμούς από τον Τσενγκ Χσουάν που ανακαλύφθηκε το 1967 στο Τουρφάν του Σινκιάνγκ. Τα Ανάλεκτα του Κομφούκιου ήταν ένα βασικό εγχειρίδιο για τους μαθητές στην αρχαία Κίνα. Image: Supplied

ν

Αναζητώντας τη Χαμένη Καρδιά

Η διδασκαλία του ru jiao επικεντρωνόταν στην «αναζήτηση της χαμένης καρδιάς». Επρόκειτο μια διά βίου διαδικασία προσωπικής μεταμόρφωσης και βελτίωσης του χαρακτήρα. Οι ασκούμενοι τηρούσαν το Λι, δηλαδή την Ευγένεια (ένα σύνολο κανόνων ευπρέπειας, τελετουργίας και κοσμιότητας) και μελετούσαν τα έργα των σοφών, ακολουθώντας πάντα τον κανόνα ότι η μάθηση δεν πρέπει ποτέ να σταματήσει.

Συνδυάζοντας ηθικές, πολιτικές, θρησκευτικές, φιλοσοφικές και εκπαιδευτικές αρχές, η κομφουκιανή φιλοσοφία επικεντρώνεται στη βελτίωση της θέσης του ανθρώπου μέσω της βελτίωσης του χαρακτήρα και της συνειδητοποίησης ότι αποτελεί μεσότητα (ren). Πάνω από τον άνθρωπο είναι ο ουρανός (Tian) και από κάτω η γη (di). Ο άνθρωπος είναι ο αγγελιαφόρος που μεταφέρει τα μηνύματα του ουρανού στις υπόλοιπες αισθανόμενες υπάρξεις και στη φύση.

Για να πηγαίνουν καλά τα πράγματα στυ ζωή, πρέπει να υπάρχει αρμονία ανάμεσα στον ουρανό, τον άνθρωπο και τη φύση (γη),

Αυτή είναι η αποστολή του ανθρώπου: να διαδραματίσει έναν θετικό ρόλο στη διατήρηση αυτής της αρμονίας. 

v

v

Δείτε επίσης:

Οι αρχές της πυθαγόρειας φιλοσοφίας Πώς οι τροφές παράγουν φιλοσοφία Ενδείξεις για τον Μεγάλο Κατακλυσμό της Κίνας Νόαμ Τσόμσκι: Οι 10 τεχνικές για τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης Έξι φιλόσοφοι μιλούν για την ευτυχία και την καλή ζωή Πυρηνικό υποβρύχιο των ΗΠΑ συγκρούστηκε με άγνωστο αντικείμενο (vid)