Ποιος φέρνει τελικά τα δώρα; – Οι πολλές μορφές του Άι Βασίλη

ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ | Ενημ. 25/12/2024, 09:12

Posted by Youmagazine Staff

 

Στην Ελλάδα η εικόνα του τροφαντού Άι Βασίλη ήρθε τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, από ομογενείς που βρίσκονταν στην Αμερική.

Ποιο όνομα προτιμάτε για τον Άγιο Βασίλη; Image: Pixabay

v

ΟΛΟΙ γνωρίζουν τον Άγιο Βασίλη, αυτόν τον παχουλό, καλοκάγαθο τύπο, με τα άσπρα γένια και την κόκκινη φορεσιά, που μοιράζει χριστουγεννιάτικα και πρωτοχρονιάτικα δώρα με ένα έλκηθρο που το σύρουν τάρανδοι.

Ωστόσο, σε κάθε γωνιά της γης έχει κι ένα διαφορετικό όνομα. Από τον Άγιο Νικόλαο και τον Μέγα Βασίλειο μέχρι τον Κρις Κρινγκλ, είναι θαύμα που ο Ρούντολφ το ελαφάκι δεν μπερδεύεται τελείως για το ποιον ακριβώς εργάζεται.

Στην Ελλάδα, μετά τα Χριστούγεννα, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά περιμένουν με ανυπομονησία τον Άγιο Βασίλη να μπει από την καμινάδα και να τους φέρει δώρα.

Και ο Άι Βασίλης έρχεται. Το ίδιο και ο Σάντα Κλάους των Άγγλων και των Αμερικανών, ο Περ Νοέλ των Γάλλων, ο Βάιναχτσμαν των Γερμανών και ούτω καθεξής.

Ο Μέγας Βασίλειος

Για τους Ορθόδοξους χριστιανούς πρόκειται για τον Μέγα Βασίλειο, ο οποίος έζησε στη Καππαδοκία και αφιέρωσε σχεδόν όλη του τη ζωή στη βοήθεια προς τον συνάνθρωπο.

Εκείνος θεωρείται στη παγκόσμια ιστορία ως ο εμπνευστής αλλά και πρώτος δημιουργός της οργανωμένης φιλανθρωπίας.

Ο Μέγας Βασίλειος, γνωστός και ως Βασίλειος Καισαρείας ή απλώς Άγιος Βασίλειος, ήταν Καππαδόκης, επίσκοπος της Καισάρειας στην Καππαδοκία της χερσονήσου της Μικράς Ασίας, και Εκκλησιαστικός Πατέρας.

Είναι ένας από τους Τρεις Ιεράρχες, που θεωρούνται προστάτες της παιδείας, μαζί με τον Γρηγόριο τον Θεολόγο και τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο.

Ωστόσο, δεν είναι ο Άγιος Βασίλειος, ο ιερέας από την Καισάρεια, αλλά ο Άγιος Νικόλαος που ενέπνευσε την ιστορία του ασπρομάλλη άνδρα που πετά στους αιθέρες για να μοιράσει δώρα σε όλο τον κόσμο.
ν

Μέγας Βασίλειος ήταν Έλληνας Καππαδόκης, επίσκοπος Καισάρειας. Image: Supplied

ν

Ο Άγιος Νικόλαος

Σύμφωνα με τη Huffington Post, ο θρύλος του γεννήθηκε κάπου κοντά στο Ντεμρέ της σημερινής Νότιας Τουρκίας και η ιστορία του ξεκινά τον 4ο αιώνα, όταν η περιοχή της Μικράς Ασίας ήταν γνωστή ως Μύρα της Λυκίας.

Σε εκείνη την πόλη, λοιπόν, έζησε ο Νικόλαος, Επίσκοπος Μύρων, γνωστός και αγαπητός για τις καλές του πράξεις.

Από ιστορική άποψη, Άγιος Νικόλαος ήταν ο εξαιρετικά φιλανθρωπικός επίσκοπος μιας ρωμαϊκής πόλης που ονομαζόταν Μύρα κατά τον τέταρτο αιώνα.

Είχε γίνει ο προστάτης των παιδιών και ήταν γνωστός ως άνθρωπος με μεγάλη γενναιοδωρία.

Έγινε άγιος αμέσως μετά τον θάνατό του πιστοί έρχονται από όλον τον κόσμο για να προσκυνήσουν στον εορτασμό της μνήμης του, στις 6 Δεκεμβρίου.

Οι ιστορίες για την καλοσύνη του Νικολάου εξαπλώθηκαν ταχύτατα αμέσως μετά τον θάνατό του.

Τόσο αγαπητός ήταν που τα οστά του εκλάπησαν από τα Μύρα το 1087 και μεταφέρθηκαν στην Ιταλία για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων εισβολέων.

Στην ορθόδοξη παράδοση έγινε ο προστάτης άγιος των παιδιών και των ναυτικών.

Η ιστορία του Αγίου Νικολάου ταξίδεψε και ρίζωσε σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Ο Άγιος Νικόλαος έγινε προστάτης της γεωργίας στη Ρωσία και του Ναυτικού στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας, όπου, παρά την απαγόρευση αναγνώρισης αγίων που επέβαλλε ο προτεσταντισμός, επέζησε με το όνομα Σίντερ Κλάας.

Το ολλανδικό όνομα, Σίντερ Κλάας, είναι στην πραγματικότητα παράγωγο του ονόματος Άγιος Νικόλαος (Klaas και Claus από το Nicholas ή Nicholaus).

Την ημέρα της εορτής του παριστάνεται με ιερατική στολή και επισκοπική ράβδο να μοιράζει δώρα στα παιδιά.
ν

Εικόνα του Αγίου Νικολάου από τη Μονή Σινά (13ος αιώνας). Image: Wikimedia Commons

ν

O Άγιος Νικόλαος πηγαίνει Αμερική

Η πρώτη γραπτή αναφορά για τον “Santa Claus” δεν εμφανίζεται στις ΗΠΑ παρά μόνο στα τέλη του 18ου αιώνα, όπου μνημονεύεται σε μια περιγραφή μιας θρησκευτικής εκδήλωσης στην εφημερίδα New York Gazette: «Την περασμένη Δευτέρα γιορτάστηκε στο Protestant-Hall η επέτειος του Αγίου Νικολάου, που αλλιώς ονομάζεται Άγιος Κλάους».

Το γεγονός ότι η πρώτη αναφορά εμφανίστηκε στη Νέα Υόρκη δεν είναι περίεργο, δεδομένης της ιστορίας της Νέας Υόρκης, που μέχρι το 1664 ήταν ολλανδική αποικία και της συνεχιζόμενης παρουσίας Ολλανδών αποίκων στην περιοχή αυτή, λέει η Βαλερί Μ. Φρίντλαντ, Καθηγήτρια Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νεβάδα στο σάιτ The Conversation.

Παρ’ όλα αυτά, πριν από τη δεκαετία του 1830, η αντικατάσταση του Αγίου Νικ από τον Άγιο Κλάους δεν ήταν συχνή.

Όμως, στη δεκαετία του 1820, ένα παιδικό βιβλίο παρουσίαζε τον Santa Claus πάνω σε έλκηθρο που το έσερναν τάρανδοι, γεγονός που υποδηλώνει ότι η σύγχρονη φήμη του είχε εδραιωθεί από τότε.

Ο Άγιος στον 20ο αιώνα

Η εμβληματική του ενδυμασία, ωστόσο, δεν ήταν η συνήθης στολή του μέχρι που μια διαφήμιση της Coca-Cola τον απεικόνισε με κόκκινη φορεσιά, πάνω από έναν αιώνα αργότερα, το 1930.

Μέχρι τότε, οι στολές του Αϊ-Βασίλη περιλάμβαναν από πράσινο και κίτρινο μέχρι και πατριωτικά αστέρια και ρίγες.

Λέγεται πως στην Ελλάδα, η εικόνα του τροφαντού Άι Βασίλη ήρθε τις δεκαετίες του 50 και του ’60, από ομογενείς που βρίσκονταν στην Αμερική.

Ο «δυτικότροπος» Άγιος Βασίλης άρχισε να μπαίνει με καρτ-ποστάλ στα σπίτια των αστικών οικογενειών και σύντομα πήρε τη θέση του στα ελληνικά Χριστούγεννα.

Ωστόσο άλλαξε όνομα καθώς και ημερομηνία που επισκέπτεται τα σπίτια.
ν

 

---